به مناسبت روز روانشناسي
مرهمي بر زخم‌هاي روحي جامعه
محسن نعيمي‌زاده
تفكر و احساس و هر آنچه انسان منشا فيزيكي برايش پيدا نكرده، همواره مورد توجه بشر بوده است.مقولاتي همچون استرس، اضطراب، نشخوار فكري و ... كه بعضا روند زندگي انسان را فلج مي‌كرده، از جمله موضوعاتي است كه بشر به دنبال راهكار براي حل آنها بوده است. راه‌حلي كه در قرن گذشته و عمدتا از دل فلسفه بيرون آمد و روانشناسي نام گرفت.روانشناسي در ابتدا با حواشي گوناگوني همراه بود، اما در ادامه توانست با وجود تمام مشكلات مانند فانوسي، روشني‌بخش سياهي زندگي افراد شود.تلاش‌هاي روانشناسان كلاسيك مانند فرويد، يونگ و ... باعث شد كه اين رشته بتواند خود را از زير سايه سنگين فلسفه برهاند و رنگ و بوي استقلال به خود بگيرد .با پيگيري نوآموزان و انديشمندان اين رشته، آرام آرام نهال نوپاي روانشناسي به درختي تنومند تبديل شد كه اثربخشي آن را در تمام ابعاد زندگي بشر شاهد هستيم. اكنون روانشناسي به‌رغم تمام ناملايمات و كم لطفي‌هايي كه از اطراف به آن وارد مي‌شود، راه خود را پيدا كرده و توانسته جايگاهي استوار در جوامع بشري براي خود پيدا كند. همزمان با اقبال به اين رشته در كشورهاي اروپايي و امريكا، در ايران نيز چهره‌هايي نظير دكتر علي‌اكبر سياسي و دكتر محمدباقر هوشيار با تلاش‌هاي فراوان به تاليف و ترجمه آثاري از روانشناسان بزرگ به زبان فارسي دست زدند كه اين كار به نوعي شروع پايه‌گذاري روانشناسي علمي و آكادميك در ايران محسوب مي‌شود. بعد از آن ساير دانش‌آموختگان روانشناسي تازه از فرنگ برگشته، شروع به گسترش اين رشته كردند.از جمله اين افراد مي‌توان به دكتر محمود صناعي اشاره كرد كه در دهه ۱۳۴۰ شمسي، اقدام به تاسيس موسسه روانشناسي دانشگاه تهران كرد. اين موسسه اولين دوره مقطع ليسانس اين رشته را برگزار كرد.همچنين در سال ۱۳۴۴ دكتر سعيد شاملو- كه به جرات مي‌توان وي را يكي از نوابغ و بانيان روانشناسي باليني نام نهاد-اقدام به تاسيس اولين كلينيك روانشناسي و مشاوره در دانشگاه تهران كرد.در سال‌هاي بعد اساتيد اين رشته دست به تاليفات و ترجمه‌هاي متعددي زدند كه به بارور شدن نهال نوپاي روانشناسي در ايران كمك شاياني كرد.روانشناسي در سال‌هاي پس از انقلاب و با توجه به شرايط جنگ‌زده كشور، همچنان راه خود را پيمود و چراغي كه توسط اساتيد نامدار در سال‌هاي قبل روشن شده بود هيچ‌گاه خاموش نشد، به گونه‌اي كه در حال حاضر بيش از ۳۵۰ هزار فارغ‌التحصيل در گرايش‌هاي مختلف و بيش از ۳۰۰ هزار دانشجوي در حال تحصيل رشته روانشناسي را داريم.
باور غلطي در بين همگان و به خصوص دانشجويان و فارغ‌التحصيلان اين رشته مبني بر جهاني بودن روز روانشناسي در تاريخ نهم ارديبهشت ماه هر سال وجود دارد. در حالي كه روز روانشناسي صرفا يك مناسبت داخلي است و قاعدتا به ساير نقاط جهان ارتباطي ندارد.در تاريخ نهم ارديبشهت ماه سال ۱۳۸۲، قانون تاسيس سازمان نظام روانشناسي و مشاوره كشور به تصويب نمايندگان رسيد.البته گراميداشت اين روز به بهانه جهاني بودن اين مناسبت، خالي از لطف نيست و با رد و بدل كردن پيام‌هاي مختلف تبريك در فضاهاي مجازي و واقعي، اهميت وجود اين رشته را به همگان گوشزد مي‌كند.
در سال‌هاي اخير و با توجه به نياز روزافزون جامعه به روانشناسي و همچنين به دليل وجود مشكلات متعدد افراد، حضور روانشناسان بيشتراز هر وقت ديگر احساس مي‌شود. حضور روانشناسان در كنار مردم مي‌تواند آغوشي گرم براي تن‌هاي زخمي و خسته و پناهگاهي براي تنهايي‌ها باشد، حضوري سراسر مهر و توجه كه مي‌تواند مرهمي بر زخم‌هاي عميق روحي و شخصيتي افراد باشد. بنابراين با تمام كاستي‌ها و نواقصي كه در راه اعتلا و پيشرفت اين رشته كاربردي وجود دارد، نهم ارديبهشت ماه فرصتي طلايي براي گراميداشت روز روانشناسي و روانشناسان است تا بتواند به همگان تفهيم كند كه يكي از بهترين روش‌ها براي به دست آوردن آرامش در زندگي، رجوع به روانشناسي است. اين مناسبت فرخنده را به تمام روانشناسان سرزمينم تبريك گفته و يادآوري مي‌كنم كه جايگاه امروز روانشناسي در كشور مديون و مرهون زحمات اساتيد و بزرگاني است كه با تلاش‌هاي خود اين مسير سخت را هموار كردند.
روانشناس