چهارمين گشت ارشاد

گشت ارشاد 1 سال 1390 در زمان رياست‌جمهوري محمود احمدي‌نژاد به نمايش در مي‌آيد و طوري مقبول تماشاچيان قرار مي‌گيرد كه سعيد سهيلي (كارگردان و نويسنده فيلم) ترغيب مي‌شود پنج سال بعد در زمان حسن روحاني گشت ارشاد 2 و در سال 1400 و در ابتداي دوران ابراهيم رييسي گشت ارشاد 3 را به بينندگان مشتاق (طرفداران سينماي كمدي و نقد اجتماعي - البته از نوع عوامانه‌اش -) عرضه كند . در اينكه هر سه قسمت گشت ارشاد (اينكه ننوشتم سه‌گانه چون علاقه‌مندم گشت ارشاد 4 و 5 و 6 هم ساخته شود و به نمايش در بيايد) نشان از درك زمانه و نگاه طناز سعيد سهيلي دارد، شكي نيست . هر سه قسمت ضعف‌هايي دارد، اما لحظاتي كه در آن خلق شده و موقعيت‌ها و شخصيت‌هاي كمدي كه ساخته شده اين ضعف‌ها را قابل اغماض كرده است . اينكه مخاطبي مثل من پس از روي كار آمدن دولت ابراهيم رييسي انتظار داشت تا سعيد سهيلي گشت ارشاد 4 را با رويكرد گشت ارشادي بسازد كه سراغ مديران مي‌رود يك امر شخصي است . اما هر چند هنوز از ساخت گشت ارشاد 3، پنج سال نمي‌گذرد و سعيد سهيلي نشان داده هر پنج سال يك‌بار سراغ گشت ارشاد مي‌رود، به گمانم بد نباشد دوباره شخصيت‌هاي ثابت فيلم‌هاش را وارد داستاني جديد كند . البته منظورم از شخصيت‌هاي ثابت فقط عطا، حسن و عباس (پولاد كيميايي، ساعد سهيلي و حميد فرخ‌نژاد) يا حتي پيكان (بهنام باني) نيست . منظورم بيشتر از همه نيچه (ميرطاهر مظلومي است) شخصيتي كه در هر سه فيلم وقتي تحت فشار قرارمي گيرد، سر تسليم فرود مي‌آورد. عذرخواهي مي‌كند و ظاهرا مي‌پذيرد كه اشتباه كرده و قول مي‌دهد خودش را اصلاح كند . اما كمي كه از گشت ارشادي‌ها (هرچند كه گشت ارشاد واقعي نيستند، اما نيچه اين را نمي‌داند) دور مي‌شود، با شكلك در آوردن و فحش دادن نشان مي‌دهد كه تغييرش از ترس بوده و تغيير و پذيرش از سر اجبار فقط در لحظه جواب مي‌دهد . حضور او در هر سه قسمت گشت ارشاد نشان مي‌دهد كه سعيد سهيلي هم همانند بينندگاني كه اين شخصيت را نمونه‌اي از تغييرناپذيران جامعه دانسته و او را نماد نافرماني مدني (مدني؟) مي‌دانند امثال او را شخصيت ثابت جوامعي مي‌دانند كه قرار است به اجبار تن به خواسته‌اي بدهند . در ظاهر مي‌پذيرند و در لحظه و پس از دور شدن از نگاه ترسانندگان چهره واقعي خود را نشان مي‌دهند . با اين حساب گمان مي‌كنم اين شخصيت به تنهايي بتواند مورد استفاده سعيد سهيلي براي ساخت فيلم گشت ارشاد 4 قرار گيرد . البته اگر اين فيلمساز علاقه‌مند به موضوعات چالشي نخواهد گشت ارشاد 4 را به سوژه گشت ارشاد مديران اختصاص دهد و به رييس‌جمهور و يارانش موضوع فراموش شده اين گشت را با زبان شيرين طنز يادآوري كند .