درياچه اروميه را براي ايران نگه خواهيم داشت
گزارشی در تاریخ 9 اردیبهشت 1403 با عنوان «درياچه اروميه را برای ايران نگهداريد» در روزنامه «اعتماد» چاپ شده بود. سازمان حفاظت محیط زیست جوابیهای برای این گزارش ارسال کرد. متن جوابیه به شرح زیر است.
درياچه اروميه طي 25 سال گذشته به دليل كاهش آب وارده دچار بحران جدي شده بهطوريكه در دهه اخير اين بحران به حداكثر خود رسيده است. اگرچه عرصه آبي و حجم آب به حداقل خود طي دوره آماري ثبت شده رسيده بود اما تصاوير ماهوارهاي و بازديدهاي ميداني حاكي است كه اين درياچه بهطور كامل خشك نشده بود. پارامترهاي تراز، سطح و حجم بهطور روزانه ثبت ميشود و براساس آخرين دادههاي موجود هشتم ارديبهشت ماه سال آبي جاري تراز برابر 53/1270 متر بالاتر از سطح آبهاي آزاد ميباشد كه نسبت به زمان مشابه در سال گذشته سطح تراز 15 سانتيمتر بالاتر است و سطح عرصه آبي برابر 1825 كيلومتر مربع و حجم آب 36/2 ميليارد مترمكعب ميباشد كه بازديدهاي ميداني و همچنين براساس آخرين تصاوير ماهوارهاي اين موضوع قابل مشاهده ميباشد.
با اين وجود شرايط درياچه به علت تبخير بالا ناپايدار است و لذا بر لزوم اجراي كامل مصوبات ستاد احيا و تامين كامل نياز آب محيطزيستي ٣ ميليارد و چهارصد ميليون مترمكعب درياچه تاكيد ميگردد. تامين اين حقآبه و اجراي مصوبات ستاد مستمرا در دست پيگيري بوده و ميباشد. اينكه ادعا ميشود درياچه مرده است موضوع قابل قبولي نيست، اگرچه حيات در اين درياچه به دلايلي كه در ادامه عنوان ميشود در برخي از فصول به طور موقت و در ظاهر از بين ميرود، با آبگيري اين تالابها هر سال حيات مجددا بر آنها بازميگردد و احيا ميشوند. درياچه اروميه اگرچه يك تالاب دايمي است اما به دليل شوري بسيار بالاي آن موجودات اين درياچه با شرايط درياچه بسيار سازش يافتهاند. شاخصترين جانور آبزي آب شور درياچه اروميه، آرتميا اروميانا ميباشد كه خصوصيات زيست اينگونه موجب ميشود سالها در بستر شور درياچه بر جاي بماند و به محض آبگيري مجددا چرخه زندگي خود را شروع ميكند. كه اين موضوع در سالهاي 94 تا 98 بسيار مشهود بوده است. در فاصله اين چهار سال كه آب درياچه بسيار كاهش يافته بود و شوري در حد فوق اشباع بود تقربيا جمعيت اينگونه در درياچه به صفر رسيده بود اما در سال 98 با آبگيري مناسب درياچه شاهد شكوفايي بسيار خوب اينگونه در درياچه بوديم. همچنين بررسي روزهاي گذشته نيز حاكي است بعد از آبگيري درياچه و بهبود شرايط محيطي ازجمله شوري، دما، نور و اكسيژن آب، سيستها شكوفا شده و شاهد حضور آرتميا در درياچه اروميه هستيم.
براساس بررسيهاي كارشناسي دو عامل مهم بحران درياچه، تغييرات اقليمي و افزايش مصرف آب در حوضه آبريز درياچه اروميه به خصوص به دليل مصرف آب در مصارف بيرويه كشاورزي بوده است كه باعث گرديده حقآبه درياچه اروميه از منابع آبهاي سطحي و زيرزميني تامين نگردد و هر سال با تبخير كاهش سطح تراز درياچه اتفاق ميافتد. دولت بهواسطه درخواست مردم طي سالهاي گذشته اقدامات بسيار براي احياي درياچه اروميه انجام داده است كه شايد بتوان گفت يكي از پرهزينهترين اقدامات دولت در راستاي حفاظت از محيطزيست بوده است. اما قطعا تامين حقآبه درياچه اروميه و احياي آن به تنهايي توسط دولت امكانپذير نميباشد و براي نجات درياچه اروميه، همراهي مردم حوضه و همچنين جامعه علمي كشور بسيار تاثيرگذار خواهد بود.