به بهانه دیدار تاریخی بایدن و مکرون در نرماندی مطرح شد
امریکا و فرانسه؛ متحد یا رقبایی پنهان؟
احسان پناه‌بر
به گزارش خبرگزاری فرانسه، جو بایدن، ريیس‌جمهور ایالات‌متحده و امانوئل مکرون، ريیس‌جمهور فرانسه روز پنجشنبه در مراسم هشتادمین سالگرد «روز دی» شرکت کردند و پس از آن روز شنبه در ضیافت شامی در پاریس با یکدیگر دیدار داشتند. در این دیدار، ريیس‌جمهور امریکا گفت که فرانسه «اولین دوست» ایالات‌متحده در زمان تاسیس آن بوده و یکی از نزدیک‌ترین متحدان امریکاست. او افزود: فرانسه کماکان پس از بیش از دو قرن یکی از نزدیک‌ترین متحدان امریکا به شمار می‌رود. بایدن روز شنبه با دعوت رسمی امانوئل مکرون، ريیس‌جمهور فرانسه با هدف نشان دادن مشارکت‌شان در مسائل امنیتی جهانی و تسهیل دفاع از غرب به ضیافت شامی رسمی به پاریس دعوت شد. این دیدار در میان تنش‌های تجاری گذشته میان دو بازیگر و همچنین بحران جنگ اوکراین انجام شد. دو طرف در این دیدار تلاش داشتند اتحاد غرب را علیه روسیه و تغییرات نظم جهانی به رهبری شرق نشان دهند و تاکید کردند که «متحد ایستاده‌ایم».
به گزارش آسوشیتدپرس، در این دیدار، مکرون از بایدن در مقام رهبر ابرقدرتی جهانی و به خاطر شفافیت و وفاداری شریکی که «در کنار اروپایی‌ها ایستاده است»، تمجید کرد. او همچنین به طور تلویحی رویکرد ريیس‌جمهور سابق ایالات‌متحده، دونالد ترامپ را نکوهش کرد که در آن سیاست «نخست امریکا» به معنای پشت کردن به اروپا تعبیر می‌شد. رهبران اروپا و جو بایدن اکنون به شدت با احتمال بازگشت ترامپ به قدرت در سال آینده در انتخابات نوامبر می‌پردازند؛ هر چند به نظر می‌رسد احتمال بالایی برای بازگشت ترامپ به قدرت درنظر دارند و از هم‌اکنون برنامه‌های خود را برای آن روز مطرح کرده‌اند. مکرون در سال 2017 میزبان ترامپ برای شرکت در بزرگداشت «روز باستیل» بود و ريیس‌جمهور فرانسه در سال 2018 قبل از تیره شدن روابط او با ترامپ، جهت دیداری دولتی به واشنگتن سفر کرد. اما از آن روز به بعد، اختلافات کاخ الیزه و کاخ سفید روز به روز بیشتر شد. با سفر اخیر بایدن، به نظر می‌رسد این اختلافات در حال کاهش باشد.
به گزارش نیویورک تایمز، در دیدار اخیر بایدن و مکرون در پاریس، مکرون تاکید کرد بهرغم اختلاف‌نظرها در مورد اعزام مربیان ناتو به خاک اوکراین برای حمایت و دفاع این کشور در برابر حمله روسیه، امیدوار است کشورهای غربی اتحاد خود را در زمینه دفاع از اوکراین و اروپا حفظ کنند. در این دیدار، ريیس‌جمهور فرانسه نشان داد که دیگر نگرانی‌های گذشته خود در قبال تعهد ایالات‌متحده به اروپا را پشت‌سر گذاشته است. پیش‌تر، مکرون استدلال می‌کرد که اروپا باید وابستگی‌اش به ایالات‌متحده را کاهش دهد و بیشتر برای دفاع از خود تلاش کند. اما او در دیدار با بایدن در پاریس گفت که از بایدن تشکر می‌کند که در کنار اروپا ایستاده است. این اظهارات درحالی مطرح می‌شود که به عقیده برخی رهبران اروپایی و همین‌طور ناظران امنیتی، اروپا به‌شدت با خطر حمله گسترده روسیه مواجه است.
اخیرا مکرون و بایدن نسبت به سرعت حمایت از اوکراین ناامیدی خود را ابراز داشته‌اند، به‌ویژه که ایالات‌متحده تا حد زیادی بزرگ‌ترین بسته کمکی را برای دفاع از کی‌یف تصویب کرد. اما به عقیده تحلیلگران، این کمک‌ها کمی دیر به دست اوکراین رسید و این کشور به دلیل کمبود تسلیحات موثر نتوانست در مقابل حملات پاییز و زمستان روس‌ها مقابله کند. استدلال مکرون نسبت به این تاخیر در کمک ایالات‌متحده این بوده است که چندصدایی در امریکا در قبال کمک به اوکراین نمی‌تواند قابل اطمینان باشد و با بازگشت ترامپ ممکن است رویکرد ایالات‌متحده به کلی عوض شود. بنابراین در تلاش است تا در ماه‌های باقیمانده، بایدن را در کنار خود داشته باشد و طرح‌هایی را برای کمک به اوکراین اجرایی کند.
به گزارش وال استریت ژورنال، اخیرا مستشاران فرانسوی در خاک اوکراین به آموزش نیروهای اوکراینی مشغولند و این یکی از موارد اختلاف ایالات‌متحده با فرانسه بوده است. ایالات‌متحده معتقد است برای دفاع از اوکراین و جلوگیری از گسترش جنگ، تنها راه تسلیح اوکراین برای دفاع از خود است و نه طراحی عملیاتی با کمک غرب برای حمله به روسیه.
سفر بایدن به فرانسه همچنین پیش از انتخابات پارلمان اروپا در روز یکشنبه انجام می‌شود که در آن راست افراطی احتمالا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین برندگان اروپا ظاهر خواهد شد. این درحالی است که جنبش طرفدار مکرون در اتحادیه اروپا ممکن است مفتضحانه شکست بخورد. یک مقام ارشد فرانسوی به پولیتیکو گفت که مکرون و بایدن روابط دوستانه و گرمی دارند و تاکید کرد که ريیس‌جمهور امریکا پنج روز را در فرانسه سپری می‌کند که نشان‌دهنده اهمیتی است که او برای این سفر قائل است. این مقام به‌طور ناشناس صحبت کرد که مطابق با رویه‌های مرسوم دفتر مکرون بود. این مقام گفت که مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری امریکا و همچنین خیزش راست افراطی در اروپا موضوع بحث دو طرف نبوده است. اما به عقیده ناظران، دو طرف به شدت نگران انتخابات پیش روی خود هستند. آنها معتقدند که خیزش راست افراطی می‌تواند اروپا را از اتحاد خارج کند و راه را برای تضعیف آن بگشاید.
همچنین مقامات امریکایی و فرانسوی به نیویورک تایمز گفتند که جنگ اوکراین که در راس دستور کار دیدار بایدن و مکرون در پاریس بوده، تکمیل‌کننده دیدار نمادین دو روز پیش در نرماندی برای دفاع از اروپا در مقابل تمامیت‌خواهی است. این مقامات گفتند که اگر روزی آلمان نازی بر اروپا می‌تاخت، اکنون روسیه به رهبری پوتین در حال عبور از خطوط قرمز است.
جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید نیز تاکید کرد که این‌طور روابط فرااقیانوسی احتمالا برای ما خوب است. باید به یاد داشته باشیم که ما استقلال خود را با کمک خارجی، به‌ویژه از سوی فرانسه به دست آوردیم. جان کربی همچنین گفت که دو رهبر روز شنبه اعلامیه‌ای در مورد تعمیق همکاری‌های دریایی در منطقه هند و اقیانوس آرام داشتند. آنها همچنین در مورد چالش‌های اقتصادی و آب و هوایی بحث کردند.
ماکس برگمان، یکی از مقامات سابق وزارت خارجه ایالات‌متحده که تحقیقات اروپا را در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی رهبری می‌کند، در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس گفت که رابطه بین فرانسه و ایالات‌متحده بهرغم اختلافات گاه و بی‌گاه قوی و ریشه‌دار است.
او افزود که این دو کشور اکنون در بحث استقلال خود بی‌حساب هستند. یک‌بار فرانسه به استقلال امریکا در مقابل استعمار بریتانیا دفاع و یک‌بار نیز ایالات‌متحده در مقابل اشغالگری نازی‌ها به فرانسه کمک کرد. او گفت: اما اکنون مشخص نیست اگر استقلال اروپا به خطر بیفتد، آیا ایالات‌متحده توان و تمایل آن را داشته باشد که دوباره به اروپا یا فرانسه کمک کند یا خیر. او گفت که همیشه تنش در روابط فرانسه و امریکا وجود دارد، زیرا فرانسوی‌ها تلاش می‌کنند کارهایی را خودسرانه انجام دهند. به عنوان مثال برگمان گفت: فرانسه پیشنهاد استقرار مربیان غربی در اوکراین را مطرح کرد که به این پرسش منجر شد که آیا این واقعا به اوکراین منفعت قابل توجه و ملموسی می‌دهد یا صرفا ظرفیت تشدید تنش را به همراه دارد. برگمان در مورد مکرون گفت: او کسی است که جسورانه مرزها را جابه‌جا و ایده‌ها را مطرح می‌کند، اما باید بداند به تنهایی کاری از پیش نمی‌برد.
مکرون ضمن ستایش از تعهد دولت بایدن به حمایت از اوکراین، اوایل سال جاری گفت که اروپا باید بتواند از منافع خود دفاع کند و متحدانش هر زمان که مایل باشند در کنارش باشند و در صورت لزوم به تنهایی با مشکلات و چالش‌های خود مقابله و برای دفاع از خود باید کمتر به امریکا تکیه کند. او همچنین به قدرت‌های غربی نسبت به نشان دادن هرگونه نشانه‌ای از ضعف به روسیه هشدار داد، زیرا او بارها گفته است که اعزام نیروهای غربی به اوکراین برای تقویت دفاع از این کشور نباید منتفی شود. دو رهبر همچنین قرار بود در مورد تلاش‌های خود برای برقراری آتش‌بس در جنگ اسرايیل و حماس در غزه گفت‌وگو کنند. درحالی که ایالات‌متحده و اسرايیل منتظر پاسخ حماس به پیشنهاد آتش‌بس پیشنهادی بایدن هستند که امکان افزایش کمک‌های بشردوستانه به غزه را فراهم می‌کند.
بحث جنگ در غزه نیز در دیدار مکرون و بایدن مطرح شده است و دو طرف بر تلاش برای رسیدن به آتش‌بس میان اسرايیل و حماس تاکید کردند. فرانسه و ایالات‌متحده در ماه‌های اخیر شاهد بیشترین تظاهرات علیه جنگ غزه در خاک خود بوده‌اند و دو طرف در داخل کشور خود با فشار فزاینده برای پایان دادن به جنگ غزه مواجه بوده‌اند.
همچنین مکرون رویه‌های تجاری ایالات‌متحده را که اغلب از آنها انتقاد کرده، از جمله قانون کاهش تورم که به نفع فناوری آب و هوای ساخت امریکا، مانند وسایل نقلیه الکتریکی است، مطرح کند.
به گزارش آسوشتیدپرس، مکرون گفت که ایالات‌متحده، مانند چین تصمیم گرفته است تا زمانی که صنعت اروپا باز است و در مقررات بیش از حد گیر کرده ، قوانین تجارت جهانی را با حمایت از یارانه‌ها رعایت نکند. ایالات‌متحده همین کار را با کشور خود انجام می‌دهد، اما مکرون امیدوار است که به یک نتیجه قابل قبول برای دو طرف دست یابد. گری هافباوئر، کارشناس ارشد غیرمقیم در موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون به بیزینس ریسپانسیبل گفت که تجارت با چین نقطه اختلاف بین ایالات‌متحده و اروپا، به‌ویژه فرانسه است. ایالات‌متحده بیشتر مشتاق محدود کردن تجارت اروپا با چین، به ویژه در زمینه فناوری، بوده است. بایدن همچنین در حال حرکت به سمت تعرفه بر خودروهای برقی و باتری‌های چینی است که می‌تواند بر خودروهای اروپایی که شامل قطعات چینی هستند، تاثیر بگذارد. به عقیده هافباوئر، نگرانی اروپا، به ویژه فرانسه این است که اگر با چین تجارت کند، دیگر نتواند روی کمک ایالات‌متحده حساب کند. این امر نگرانی بزرگی در اروپاست. هافباوئر گفت: در مجموع، اروپا خواهان حفظ تجارت بیشتر با چین است.