ميدل ايستاي مطرح كرد
پشت پرده تقلاي تركيه براي عضويت در بريكس
ميدل ايستاي در گزارشي اختصاصي به ژئوپليتيك تركيه براي تعميق روابط خود با غرب پرداخته است. اين پايگاه خبري به نقل از مقامات و كارشناسان تركيه مينويسد كه آنكارا قصد دارد با پيوستن به ديگر بسترها و حوزههاي اقتصادي و سياسي، روابط خود با غرب را تكميل و تعميق كند. سه مقام تركيهاي كه از اين موضوع مطلع بودند به ميدل ايستاي گفتند تركيه اوايل سال جاري براي پيوستن به بلوك اقتصادي بريكس نيز حركتي راهبردي انجام داده است. به نظر برخي مفسران بريكس احتمالا در دهههاي آينده بر اقتصاد جهاني تسلط خواهد داشت. بريكس كه اغلب به عنوان جايگزيني براي گروه7 قلمداد ميشود، نشاندهنده تغيير قابل توجهي در پويايي قدرت جهاني است. در صورت موفقيتآميز بودن پيشنهاد تركيه، اين كشور اولين متحد ناتو خواهد بود كه به اين بلوك ميپيوندد. كرملين اشاره كرد كه منافع تركيه در نشست سران بريكس به رياست روسيه در روزهاي دوشنبه و سهشنبه در نيژني نووگورود مورد بحث و بررسي قرار خواهد گرفت. با اين حال، هشدار داد كه بعيد است اين سازمان هر درخواست عضويت را بپذيرد. هاكان فيدان، وزير خارجه تركيه حضور خود را در نشست هفته گذشته تاييد كرد. آگوست گذشته، بريكس اعلام كرد كه قصد دارد تعداد اعضايش را افزايش دهد. اين نهاد در ادامه دعوتنامههايي را براي عربستان سعودي، مصر، ايران و امارات متحده عربي جهت عضويت ارسال كرد. رجب طيب اردوغان، رييسجمهور تركيه پيش از اين براي پيوستن به بريكس ابراز علاقه كرده بود، اما تاكنون بحثهاي رسمي صورت نگرفته است. به گفته يك مقام تركيهاي در گفتوگو با ميدل ايستاي، پس از تصميم بريكس براي گسترش نفوذ خود، وزارت خارجه تركيه ارزيابي مزايا و هزينههاي احتمالي عضويت را آغاز كرد. علاقه تركيه به بستري اقتصادي به رهبري چين و روسيه، تعجب و خشم مقامات در پايتختهاي اروپايي را برانگيخته است. يكي ديگر از مقامات تركيه به ميدل ايستاي گفت كه تركيه به دليل عدم نياز به تعهدات يا توافقنامههاي سياسي يا اقتصادي، جذب بريكس شده است. او گفت: ما بريكس را جايگزيني براي ناتو يا اتحاديه اروپا نميدانيم. با اين حال، روند توقف پيوستن به اتحاديه اروپا ما را تشويق ميكند تا ساير بسترهاي اقتصادي را بررسي كنيم. اين مقام افزود كه «همپيمانان روي كاغذ» تركيه اغلب نگرانيهاي امنيتي آنكارا را ناديده ميگيرند و گزينه ارايه تسليحات پيشرفته به اين بازيگر را رد ميكنند. اين مقام تصريح كرد: ما ميخواهيم بخشي از بسترهاي چند جانبه باشيم، حتي اگر شانس كمي براي ما براي عضويت در آنها وجود داشته باشد.
حياتي اونلو، يكي از اساتيد دانشگاه دفاع ملي تركيه استدلال ميكند كه علاقه تركيه به بريكس نبايد به عنوان يك محور كامل و تمام عيار در مقابل غرب در نظر گرفته شود. او گفت كه تركيه ميخواهد شبكهاي از روابط مكمل روابط خود با غرب را براي غلبه بر مشكلات اقتصادي ايجاد كند. اونلو خاطرنشان كرد كه نهادهاي سنتي جهاني، مانند سازمان ملل متحد و سازمان تجارت جهاني، بهطور فزايندهاي منسوخ شدهاند. همين امر منجر به ظهور بسترهاي جايگزين مانند كواد (گفتوگوي امنيتي شامل استراليا، هند، ژاپن و ايالات متحده) يا بريكس پلاس ميشود. لئون روزمارين، كارشناس امور روسيه در دانشگاه نورث ايسترن در ايالات متحده نيز به ميدل ايستاي گفت: بهتر است در دو بستر رقيب باشيد تا در يكي. تركيه با ايجاد همكاري با كشورهاي غربي و دولتها و ساير ساختارهاي كليدي، به دنبال ايفاي نقشي منحصربهفرد است كه هر كشوري نميتواند به آن دست يابد.
روزمارين به ميدل ايستاي گفت كه پيگيري عضويت در بريكس از سوي تركيه با سياست اين بازيگر در حفظ روابط تجاري با روسيه، حتي پس از حمله سال 2022 به اوكراين مطابقت دارد. او گفت كه اگر تركيه به اين نهاد بپيوندد، لزوما درگير يك حركت ضدغربي نشده، زيرا هند و برزيل از ابتدا در اين سازمان بودهاند. با اين حال، روزمارين، با توجه به تمركز اخير بريكس بر دلارزدايي و توافقات آنكارا با كشورهاي منطقه براي ايجاد سازوكارهاي تسويه حساب به ارزهاي محلي، نسبت به قابليت عضويت تركيه در بريكس ابراز ترديد كرد. اين مقام مسوول با بيان اينكه جز چين، تجارت قابل توجهي با كشورهاي بريكس نداريم، خاطرنشان كرد: تركيه همچنان بيش از نيمي از تجارت سالانه خود را با اتحاديه اروپا انجام ميدهد.اين مقام همچنين نفوذ سياسي بريكس را زير سوال برد و بر آن بود كه تاثير اين بلوك محدود باقي ميماند. روزمارين اظهار داشت كه اگر بريكس از نظر سياسي اهميت بيشتري پيدا كند و در افكار عمومي بينالمللي طنينانداز شود، در آينده ميتواند معنادارتر باشد. اونلو معتقد است كه مشاركت قدرتهاي مياني مانند تركيه ميتواند اهميت بريكس را افزايش دهد، زيرا اين كشورها به دنبال نظم جهاني چندقطبياي هستند كه تحت سلطه ابرقدرتها نباشد.اين تحليل در حالي رسانهاي شد كه اخيرا رسانههاي تركيه پوشش گستردهاي به اظهارات اخير ولاديمير پوتين دادهاند كه به نظر ميرسد در آنها از رشد روابط اقتصادي دولت رجب طيب اردوغان با غرب انتقاد كرده است.برخي رسانهها اظهارات پوتين را «تهديد» عليه تركيه توصيف كردند.يك مجري در تلويزيون خلق كه حامي اپوزيسيون است، گفت: «وقتي ماههاي سردتر زمستان فرا ميرسند، پوتين ميتواند بگويد من شيرها را ميبندم، ديگر خبري از بنزين يا گاز طبيعي نيست.او اين سلاح را دارد.» اظهارات پوتين در بحبوحه تنش ميان تركيه و روسيه و گرايش آنكارا به سمت غرب مطرح ميشود.