ندا جعفري
بازار سرمايه يكي از حساس‌ترين و تاثيرپذيرترين بازارهاست كه با كوچك‌ترين اتفاق سياسي و اقتصادي رنگ تابلوهاي آن تغيير مي‌كند، از روز يكشنبه ۳۰ ارديبهشت ماه كه بالگرد سيزدهمين رييس‌جمهور ايران و هيات همراه او دچار سانحه شد؛ هيات‌مديره سازمان بورس و اوراق بهادار تصميم گرفت تا در معاملات بورس دامنه نوسان سهام را به ۲درصد كاهش دهد كه اين تصميم در بازار سرمايه براي ۶ هفته پياپي ادامه پيدا كرد. هر چند اين تصميم در روزهاي ابتدايي مناسب بود، اما تداوم اعمال محدوديت دامنه نوسان در بازار سرمايه با مخالفت‌هايي هم همراه شد، به‌گونه‌اي كه به باور كارشناسان بخشي از مشكل اين بازار به جز موارد كلان به سياست‌هاي اتخاذي سازمان بورس به دامنه نوسان برمي‌گردد، همين موضوع به صف فروش سهام به‌ويژه سهم‌هاي كوچك در اين ۶ هفته دامن زد و در نهايت پس از ۴۱ روز و درست يك روز پس از اولين دور از انتخابات رياست‌جمهوري محدوديت ۲ درصدي دامنه نوسان پس از يك ماه و نيم برداشته شد و دامنه نوسان به ۶ درصد بازگشت.
ريزش مجدد شاخص‌ها پس از يك روز
در روز شنبه، نهم تير ماه و پس از بازگشت دامنه نوسان به۶ درصد شاخص كل بورس با رشد ۱۰ هزار و ۸۹۲ واحدي روبرو شد و به رقم ۲ ميليون و ۹۶ هزار و ۲۴ واحد رسيد كه معادل ۰.۵۲ درصد اين شاخص بود. بر اين اساس، شاخص كل بورس در پايان معاملات روز شنبه در سطح ۲ميليون و ۹۶ هزار واحدي ايستاد اما در حالي روز شنبه شاهد رشد ۰.۵۲ درصدي بود كه روز يكشنبه دهم تيرماه ۱.۱ درصد افت كرد.
اما ديروز بار ديگر ورق برگشت و شاخص كل بازار سرمايه ۲۳ هزار و ۱۱۰ واحد افت كرد و در كانال۲ ميليون ۷۲ هزار واحدي ايستاد. بدين ترتيب در اين روز شاخص كل بازار سرمايه ۱.۱ درصد ريزش كرد و شاخص هم‌وزن ۱.۵۳ درصد پايين آمد و در كانال ۶۶۸ هزار واحدي قرار گرفت. در اين بازار ۲۸۲ هزار معامله به ارزش ۴۲ هزار ميليارد ريال انجام شد و به اين ترتيب نماد‌هاي فولاد، نوري، فملي و وبملت بيشترين تاثير منفي را بر شاخص كل بازار سرمايه داشتند و عامل افت بازار سرمايه شدند. در مقابل نماد‌هاي افق و پكرمان بيشترين تاثير مثبت را بر شاخص كل بازار سهام برجاي گذاشتند و شاخص كل فرابورس افت ۱.۹۵ درصدي را تجربه و در كانال ۲۲ هزار و ۶ ايستاد. اين موضوع را هم بايد اضافه كرد كه فقط همين ديروز نزديك به هزار ميليارد تومان سهام سرمايه‌گذاران خرد از بازار خارج شد و به بازارهاي موازي رفت. به نظر مي‌رسد وضعيت بازار سرمايه هم متاثر از اخبار سياسي انتخابات رياست‌جمهوري قرار گرفته دارد و ممكن است، بورس با ورود هر يك از كانديداها (آقايان پزشكيان و جليلي) واكنش متفاوتي داشته باشد كه اين مساله را از يكي از كارشناسان بازار سرمايه جويا شديم.
برنامه مشخصي از سوي كانديداها
در حوزه بورس ارايه نشد
فرزين آقابزرگي، كارشناس بازار سرمايه در واكنش به تغييرات سياسي در كشور و جو رواني انتخابات رياست جمهوي و تاثير آن بر بازار سرمايه به «اعتماد» گفت: به هر حال ديدگاه‌هایي که دو نامزد نهايي آقاي پزشكيان و آقاي جليلي در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي، بازار سرمايه و بورس دارند حائز اهميت است. هر چند نكاتي كه موجب گله‌مندي اهالي بازار سرمايه و به خصوص بورس شده تا حدودي شنيده شده است اما هيچ كدام يك برنامه مشخص و عملياتي براي اين حوزه ارايه نكرده‌اند.
اين كارشناس بازار سرمايه در ادامه افزود: حساسيت بازار نسبت به تيم‌هاي مشاوره و گروهي كه با اين دو نامزد همكاري مي‌كنند هم بالاست، به ظاهر تيم مشاوره آقاي دكتر پزشكيان بر حوزه اقتصاد مسلط‌تر هستند و حتي اشراف بيشتري هم بر بازار سرمايه دارند و حضور آقاي عبده تبريزي كه متخصص حوزه بورس هستند در كنار دكتر پزشكيان نشان‌دهنده توجه ويژه ايشان به اين حوزه است كه احتمالا با انتخاب آقاي دكتر پزشكيان توجه بيشتري نسبت به بازار سرمايه را شاهد باشيم.
مساله اصلي برون رفت
از شرايط ركودي بازار سرمايه است
آقابزرگي ادامه داد: اما در يك هفته جاري ترديدهايي براي اينكه پيروز نهايي در انتخابات چه فردي خواهد بود وجود دارد و موضوع ديگر اينكه آيا واقعا بخشي از اين ايده‌ها در عمل به اجرا درخواهد آمد و اصلا قابليت به اجرا درآمدن دارد يا خير چرا كه آسيب فعلي ما در بازار سرمايه و موضوعي كه باعث وضعيت ركودي در بازار سرمايه شده نرخ گذاري دستوري، افزايش نرخ بهره بانكي و انتشار بي حد و حصر اوراق بدهي است.
اين كارشناس بازار سرمايه در ادامه گفت: آيا وزير اقتصاد جديد و مسوول بازار سرمايه جديد توان اين را دارد تا از مشكلات به وجود آمده در بورس جلوگيري كند؟ اين ابهام و ترديد بزرگ امروز وجود دارد كه نكات كليدي بازار بورس كه باعث مشكل در بورس شده حل شود و اين نگاه جانبدارانه وجود دارد كه آيا آقاي جليلي توان اين را دارد تا بازار بورس را بهبود ببخشد؟
آقابزرگي خاطرنشان كرد: سوال بعدي اين است كه آيا در شرايط حال حاضر با مجلس كنوني توان اين وجود دارد تا وزرايي را انتخاب و معرفي كنند كه اصلاحات اساسي را در بازار سرمايه انجام دهند، بنده براي اين موضوع ترديد دارم و احتمال موفقيت كمي براي اين قضيه مي‌بينم.
چهار سال عقب ماندگي بازار بايد جبران شود
اين كارشناس بازار سرمايه تصريح كرد: امروز به صورت تكنيكالي يا بنيادي سطح ارزندگي بازار سرمايه با توجه به چهار سال عقب‌ماندگي نسبت به ساير بازارها بالاست و ركودي كه در اين بازار حاكم بوده و بي‌مهري‌هايي كه نسبت به بازار سرمايه و فعالان بازار سرمايه شده اين استعداد و اين ارزش ذاتي را به وجودآورده است كه اين بازار به سطحي رسيده است كه احتمال كاهش را در آينده در حداقل ممكن مي‌بينيم و بالعكس احتمال افزايش و جبران بازدهي‌ها نسبت به ساير بازارها بسيار محتمل است.
آقابزرگي در ادامه افزود: در حال حاضر به نظر مي‌رسد سمت و سوي بازار سرمايه بدون توجه به انتخابات نهايي رياست‌جمهوري مي‌بايست به سمت تعادل و رونق پيش برود چرا كه ارزش ذاتي بازار اين موضوع را حكم مي‌كند و اين نكته را هم بايد توجه داشت كه بخشي از تاثيرات مثبت و منفي در بازار سرمايه به كاهش يا افزايش سود شركت‌ها برمي‌گردد.
اين كارشناس بازار سرمايه تصريح كرد: در سال ۱۳۹۹ فاكتور اصلي كه باعث خوش‌بيني و نگاه مثبت بر بازار سرمايه مي‌شود اين مساله را به اثبات رساند كه كمترين افزايش سود را در شركت‌ها مشاهده كرديم اما بيشترين رشد را شاخص‌ها و سطح عمومي قيمت‌ها داشتند بنابراين اين نتيجه را مي‌توان گرفت كه بخش كمي از تاثيرات منفي و مثبت در بازار سرمايه به سود شركت‌ها برمي‌گردد هر چند كه فاكتور مهمي هم محسوب مي‌شود اما مهم‌تر از آن جو رواني و حركت نقدينگي و افزايش سطح عمومي به بازار سرمايه است.