وظایف قانونی دستگاه‌ها در پیشگیری و مقابله با تب دنگی
وحید سلطانی پاجی
در راستای پیشگیری و مقابله با تب دنگی، در هشتاد و چهارمین جلسه کارگروه (کمیته) دايمی پدافند غیرعامل کشور در تاریخ 25/۲/1403 موضوع بررسی و دستورالعمل عملیاتی واپایش تهدیدات ناشی از ناقل مهاجم زیستی (پشه آئدس) در قالب طرح ملی مقابله با ناقلین مهاجم زیستی به تصویب رسید.
به استناد تبصره ۱ قانون تشکیل سازمان پدافند غیرعامل کشور، کارگروه (کمیته) دايمی پدافند غیرعامل کشور به ریاست رییس ستاد کل نیروهای مسلح، بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در حوزه پدافند غیرعامل کشور است که مصوبات آن با ابلاغ رییس کارگروه مذکور برای همه دستگاه‌های لشکری، کشوری، بخش دولتی و عمومی غیردولتی لازم‌الاجرا است. هدف از تدوین چنین طرحی، سازماندهی و بسیج ظرفیت‌های ملی و استانی برای مدیریت و کاهش خطر تهدیدات ناشی از ناقل مهاجم زیستی و مقابله با گسترش آن و واپایش پیامدهای بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌های منتقله آن است. این طرح بر حول سه محور اقدامات پیشگیرانه، مقابله‌ای و درمانی تهیه که در قرارگاه عملیاتی پدافند زیستی کشور از طریق سیاستگذاری، هدایت، راهبری، نظارت، ارزیابی و تقسیم کار وظایف اجرا می‌شود که وظایف محوله توسط دستگاه‌های اجرایی و استان‌ها را راهبری، هدایت، واپایش و نظارت می‌نماید. ماده ۹ این طرح، وظایف و نقش سازمان‌ها و دستگاه‌ها را مشخص کرده است. ۳۶ دستگاه کشوری، لشکری و عمومی غیردولتی جمعا ۱۷۷ وظیفه را مکلف هستند اجرا کنند که جنبه‌های پیشگیرانه و مقابله‌ای دارند.
این دستگاه‌ها شامل: قرارگاه پدافند زیستی کشور، وزارت کشور، استانداری‌ها، فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان شیلات، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت راه و شهرسازی، سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت راه‌آهن، شرکت فرودگاه‌ها، سازمان راهداری، شرکت کشتیرانی، شرکت ملی نفتکش ایران، سازمان هواشناسی، سازمان بسیج مستضعفین، جمعیت هلال‌احمر، سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت نیرو، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، معاونت هماهنگ‌کننده ستاد کل نیروهای مسلح، نیروی دریایی ارتش، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرماندهی انتظامی کل کشور، سازمان صدا و سیما، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه، وزارت صمت، وزارت نفت، وزارت گردشگری و سازمان مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هستند. آنچه مهم است ضمانت اجرایی است که در تبصره ماده ۱۱ این مصوبه پیش‌بینی شده که همان تبصره ۱ ماده واحده قانون تشکیل سازمان پدافند غیرعامل کشور است. برابر آن، مستنکفان از اجرای وظایف مقرره علاوه بر جبران خسارت وارد شده به مجازات موضوع ماده ۵۷۶ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب 2/۳/1375 به انفصال از خدمات دولتی از یک تا پنج سال محکوم خواهند شد و چنانچه خسارتی وارد نشده باشد برابر قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 7/۹/1372 با مستنکف رفتار خواهد شد. حقوقدان و جرم‌شناس