فناوری تلفن همراه در ایران ۳۰ ساله شد
جمعه ۱۹ مرداد ۱۴۰۳، فناوری تلفن همراه در کشورمان 30 ساله شد. به گزارش اداره کل ارتباطات شرکت ارتباطات سیار ایران، امروز فناوری تلفن همراه در کشورمان با گذر از سومین دهه عمر خود، با سوختی از جنس استانداردهای نسل نوین ارتباطی و بر بستر کاربست‌های خلاقانه 5G، پا به مرحله تازه‌ای از چرخه حیات می‌گذارد. نخستین اپراتور سیار کشور که ۱۹ مرداد ۱۳۷۳ و در سال‌های آغازین انتشار سیگنال‌های دیجیتال 2G، کار خود را با پایه‌گذاری ۲۴ ایستگاه رادیویی و عرضه چهار سیمکارت به نهاد ریاست‌جمهوری آغاز کرد، اکنون با دراختیار داشتن بیش از ۱۰۰۰ سایت لوکیشن نسل پنجم ارتباطی (5G) و لقب بزرگ‌ترین اپراتور تلفن همراه ایران و خاورمیانه وارد چهارمین دهه زندگی‌اش می‌شود. فاصله تقریبی یک دهه از پیدایش این فناوری در کشورمان به نسبت ظهور آن در دنیا، ایران را در ردیف کشورهای سرآمد در توسعه تکنولوژی ارتباطات سیار قرار داد؛ علاوه بر این همپای خلق نسل‌های جدید ارتباطی که معمولا با تکیه بر تحلیل رفتار، هر دهه آغازگر یک نسل جدید است، توانسته همچنان خود را در لبه تکنولوژی حفظ کند. اگر در نخستین روزهای ابتدایی عرضه سیمکارت در کشور، دغدغه مسوولان امور ارتباطات سیار شرکت مخابرات ایران ظرفیت‌سازی برای واگذاری ۹۲۰۰ شماره فقط در شهر تهران بود و حدود یک دهه بعد (پایان سال 1382) توانست به رکورد 3 میلیون و 450 هزار واگذاری دست یابد، اکنون تعداد سیمکارت‌های واگذار شده «همراه اول» از 100 میلیون گذشته است. به عبارت دیگر، صحبت از حدود 45 هزار روستا، 83 هزار کیلومتر جاده و مجموعا 97درصد جمعیت تحت پوشش شبکه «همراه اول» است؛ زیرساختی که منجر به خلق رکوردهای 80 میلیارد دقیقه حجم کل مکالمات شبکه سیار و تعداد کل 118 میلیارد پیامک شده است. نیاز و تقاضای مردم به فناوری ارتباطی سیار در کشور از بدو پیدایش آن، رفته‌رفته زمینه را برای حضور بازیگران دیگر در این عرصه با رویکرد رونق‌بخشی به فضای رقابت فراهم کرد و مجوزهای اپراتورهای دوم و سوم ارتباطی نیز در امتداد کسب تجارب موفق بیش از یک دهه فعالیت شرکت ارتباطات سیار ایران، به مرور صادر شد. همسو با انتظارات جامعه و تحلیلگران اقتصادی، واگذاری پروانه‌های دیگر ارتباطی همگام با خصوصی‌سازی بزرگ‌ترین بنگاه مخابراتی کشور، باعث تحکیم جایگاه همراه اول به عنوان سرمایه‌ای ملی در حوزه ارتباطی کشور شد. اکنون سهم بازار گروه همراه اول در مکالمه 67درصد، در پیامک 84درصد و در مشترکان اینترنت پرسرعت سیار 53درصد است. نخستین و بزرگ‌ترین اپراتور تلفن همراه کشور با دراختیار داشتن ارکان استراتژیکی نظیر ماموریت «تحقق رویای دیجیتال» و چشم‌انداز «یکی از رهبران بازار ICT منطقه، با ارائه خدمات و راهکارهای هوشمند برای توانمندسازی اکوسیستم دیجیتال» توانست در سال پایانی برنامه دوم راهبردی خود (پایان 1402) با رشد 31درصدی به درآمد عملیاتی 51421 میلیارد تومان در شرکت اصلی برسد. همچنین در موعد 30 سالگی واگذاری نخستین سیمکارت در کشورمان، درآمد خدمات دیتا و پیامک نخستین اپراتور تلفن همراه ایران در سال مالی 1402 با رشد 37درصدی مواجه شده و به 29705 میلیارد تومان رسیده است. همراه اول در سال گذشته (۱۴۰۲) 23727 میلیارد تومان به دولت به صورت‌های مختلف پرداختی داشته است؛ رقمی که شاید در ابتدای ورود این فناوری به کشور با سرمایه‌گذاری دولتی، چشم‌اندازی از آن در دست نبود. نمایش سیر جذاب توسعه فناوری تلفن همراه در کشور طی سه دهه به روایت آمار، نشان از ایجاد انقلابی ارتباطی دارد که منجر به تحولی ساختاری در تمامی حوزه‌ها از‌جمله تجارت و ارتباطات اجتماعی شده است. با گذر از شبکه‌های سلولی آنالوگ و دیجیتال، عصر اینترنت موبایل و ارتباطات پهن باند، اکنون در مرحله «فراتر از اینترنت پرسرعت» هستیم که نویدبخش سرعت‌های بالاتر، تاخیر کمتر و برنامه‌های کاربردی تحول‌آفرین است. گفتنی است همراه اول به عنوان «لکوموتیو پرقدرت مسیر حرکتی ایران دیجیتال» از سال 1395 ورود به فناوری 5G را به عنوان اپراتور پیشرو، آغاز کرده و با استفاده از توان داخلی شامل تیم‌های فنی اپراتور و شرکت‌های ایرانی، فرآیند بومی‌سازی این فناوری (نسل پنجم) را از آن زمان تاکنون راهبری می‌کند.