معمای حمله تابستانی اوکراین

به گزارش سی‌ان‌ان، چند روز پس از حمله غیرمنتظره مرزی اوکراین به منطقه کورسک روسیه، ولودیمیر زلنسکی، ريیس‌جمهور اوکراین تایید کرده است که نیروهای کی‌یف در داخل خاک روسیه در حال نبرد هستند. به عقیده ناظران، این عملیات به شرمساری بزرگی برای کرملین تبدیل شده است. زلنسکی روز شنبه در شبکه اجتماعی ایکس گفت که اوکراین می‌داند چگونه عدالت را بازگرداند و نوع مجازات مورد نیاز برای تحت فشار قرار دادن متجاوز را تضمین می‌کند. الکساندر سیرسکی، فرمانده کل ارتش اوکراین نیز در این باره به تشریح فعالیت نیروهای تحت امرش و فشار برای راندن جنگ به قلمرو روس‌ها پرداخت. سیرسکی گفت از تک‌تک یگان‌های نیروهای دفاعی خود که امکان حمله به خاک روسیه را فراهم می‌کنند، تشکر می‌کند. او از اظهارنظر در مورد هدف از این ضدحمله به خاک روسیه را خودداری کرد. 

حمله غافلگیرانه هفته گذشته اوکراین به روسیه، اولین حمله از سوی یک کشور خارجی در خاک بخش اروپایی روسیه از زمان جنگ جهانی دوم بود. این امر باعث ایجاد وضعیت اضطراری در منطقه کورسک در مرز استان سومی در شمال شرقی اوکراین شد. نیروهای اوکراینی و خودروهای زرهی سه‌شنبه شب وارد منطقه کورسک شدند و پس از چند روز درگیری، حداقل 30 کیلومتر به عمق منطقه پیشروی کردند. سربازان اوکراینی ده‌ها مرزبان روسی را اسیر کردند، چندین شهر را تصرف کردند و شهر راهبردی سودژا را به محاصره آوردند. ولادیمیر پوتین، ريیس‌جمهور روسیه، این حمله را یک «به‌شدت تحریک‌آمیز» خواند. این اظهارات این نگرانی را در میان مقامات و ناظران ایجاد کرده است که کرملین قصد دارد به تشدید جنگ علیه اوکراین یا امریکا، حامی اصلی کی‌یف، اقدام کند. وزارت دفاع ایالات‌متحده هفته گذشته اعلام کرد که حمله اوکراین به روسیه با سیاست ایالات‌متحده سازگار است. سیاست ایالات‌متحده این است به اوکراین اجازه می‌دهد تا زمانی که حملاتش مربوط به اقدامات فرامرزی علیه نیروهای روسی باشد، می‌تواند با تسلیحات ساخت امریکا متوسل شود. سابرینا سینگ، معاون سخنگوی پنتاگون، گفت که حمله به کورسک، حتی اگر به جای موشک یا هواپیماهای بدون سرنشین، با حضور سربازان امریکایی انجام می‌شد، با این سیاست سازگار است. در همین رابطه، رویترز گزارش داد که مقامات روسیه تلاش کردند تا ساکنان را از بخش هايی که درگیر جنگ هستند، تخلیه و روز شنبه رژیم امنیتی را در سه منطقه مرزی تحمیل کردند. بلاروس، متحد روسیه نیز نیروهای بیشتری را به مرز خود با اوکراین فرستاد. وزارت دفاع روسیه روز یکشنبه اعلام کرد که 14 پهپاد اوکراینی و چهار موشک بالستیک تاکتیکی توچکا یو را در شبانه‌روز بر فراز منطقه کورسک به همراه 18 پهپاد بر فراز سایر مناطق روسیه منهدم کرده است. زلنسکی روز یکشنبه گفت که از بسته‌های دفاعی ایالات‌متحده «قدردان» است و مشتاقانه منتظر تصمیم‌گیری در مورد مجوز استفاده از توانایی‌های دوربرد از‌سوی ایالات‌متحده، بریتانیا و فرانسه است.

آندریاس املند، تحلیلگر موسسه امور بین‌الملل سوئد در مقاله‌ای در فارين پاليسی از دلایل حمله جسورانه اوکراین به خاک روسیه نوشت. املند معتقد است این حمله می‌تواند جنگ فرسایشی و طولانی‌مدت در اوکراین را خاتمه دهد. این تحلیلگر امور نظامی معتقد است در عرض چهار روز، جنگ روسیه و اوکراین به طرز چشمگیری تغییر کرده است. هجوم نیروهای اوکراینی به منطقه کورسک روسیه به سرعت به مهم‌ترین دستاورد میدانی هر دو طرف از زمان ضدحمله موفق اوکراین در خارکف و خرسون در پاییز 2022 تبدیل شده است. اینکه اوکراین بتواند تا زمان رسیدن مذاکرات احتمالی صلح، این اراضی را در اشغال خود نگه دارد، محل تردید است، اما به نظر می‌رسد با این حمله، اوکراین قصد دارد هم به طرف غربی و هم روسیه نشان دهد در صورت دستیابی به تسلیحات و تجهیزات پیشرفته در مقیاس بالا می‌تواند نتیجه جنگ را تغییر دهد. 

به‌زعم پیتر دیکنسون، سردبیر سرویس هشدار اوکراین در شورای آتلانتیک، حمله اوکراین به روسیه می‌تواند خطوط قرمز ولادیمیر پوتین را از بین ببرد. دیکنسون می‌نویسد، در ساعات اولیه 6 آگوست، واحدهای ارتش اوکراین در اقدامی غافلگیرانه از مرز به منطقه کورسک روسیه عبور کردند که به تابوی دو سال و نیم در مورد عملیات نظامی در خاک روسیه پایان داد. اهداف این حمله بلندپروازانه به کورسک هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و بحث‌های زیادی را در بر می‌گیرد. اما از هم‌اکنون آشکار است تصمیم اوکراین برای حمله به روسیه در به سخره گرفتن کامل خطوط قرمز ولادیمیر پوتین و موفق بوده است. حمله تابستانی اوکراین نقطه عطفی در جنگ کنونی و به تنهایی یک نقطه عطف تاریخی است. پس از جنگ جهانی دوم، روسیه برای اولین‌بار مورد حمله ارتشی خارجی قرار گرفته است. گزارش‌های اولیه حاکی از آن است که این عملیات بلندپروازانه اوکراین در میان پنهان‌کاری بسیار طی ماه‌ها برنامه‌ریزی شده است. اوکراین موفق شد روس‌ها را غافلگیر کند و نیروهای اوکراینی در روزهای اول عملیات، ده‌ها کیلومتر به سمت استان کورسک پیشروی کردند. 
به باور این تحلیلگر امور اوکراین، آشکارترین و فوری‌ترین هدف اوکراین احتمالا کاهش فشار نظامی در جنوب و شرق این کشور است، جایی که روسیه در ماه‌های اخیر به آرامی اما پیوسته در حال پیشروی بوده است. فرماندهان اوکراینی بر این باورند که با حمله به مرزهای دارای موضع دفاعی سبک و تصرف خاک روسیه، می‌توانند کرملین را وادار کنند که نیروها را از خط مقدم جنگ در اوکراین بیرون بکشد تا آنها را برای دفاع از خود روسیه مستقر کند. این حمله همچنین فرصت‌هایی را برای اوکراین ایجاد می‌کند تا ابتکار عمل نظامی خود را پس از یک سال عملیات تدافعی پرهزینه و تضعیف‌کننده به دست آورد. آشکار است که اوکراین نمی‌تواند به ‌طور واقع‌بینانه امیدوار باشد که در جنگ فرسایشی علیه فدراسیون روسیه بسیار ثروتمندتر و قوی‌تر پیروز شود. بهترین شانس کی‌یف برای موفقیت نظامی بازگشت به جنگ پویا و مانورهای متحرک و سریع است که به فرماندهان اوکراینی اجازه می‌دهد از چابکی نسبی خود بهره ببرند و در عین حال از فرآیندهای تصمیم‌گیری بسیار دست‌وپاگیر ارتش روسیه بهره‌برداری کنند. این دقیقا همان چیزی است که هدف حمله به استان کورسک است و تا حدی نیز موفق بوده است.

دیکنسون می‌افزاید که از نظر روانشناسی، بازگرداندن جنگ به روسیه به اوکراین این امکان را داده است که ضربه‌ای قاطع به روحیه دشمن وارد کند. پیشروی‌های ارتش اوکراین در منطقه کورسک در حال گسترش وحشت در سراسر منطقه اطراف و تضعیف تلاش‌های پوتین برای جلوگیری از تهاجم به اوکراین از مختل کردن زندگی روزمره مردم عادی روسیه است. در جبهه داخلی، حمله غافلگیرکننده تابستانی اوکراین روحیه جامعه و ارتش اوکراین را تقویت کرد و و نشان داد که این کشور خسته از جنگ همچنان می‌تواند به موفقیت نظامی معناداری دست یابد. در پایان، این تحلیلگر شورای آتلانتیک می‌نویسد که حمله به کورسک ممکن است درنهایت بخشی از آماده‌سازی اوکراین برای روند صلح آینده باشد. کی‌یف به دنبال اشغال هر چه بیشتر خاک روسیه است تا از آن به عنوان ابزار چانه‌زنی در هر مذاکره با کرملین استفاده کند. در واقع، در روزهای اولیه حمله به کورسک، گمانه‌زنی‌های گسترده‌ای وجود داشت مبنی بر اینکه هدف اصلی اوکراین ممکن است این باشد تا نیروگاه هسته‌ای کورسک را با نیروگاه اتمی زاپوریژیا تحت اشغال روسیه در جنوب اوکراین مبادله کند. مبادله نهایی زمین در مقیاسی بسیار بزرگ‌تر ممکن است بخشی از محاسبات کی‌یف باشد.