ميدل ايست‌اي مدعي شد
شانس سنوار براي متحد كردن جناح‌هاي فلسطيني
ميدل ايست‌اي در مقاله‌اي به قلم سامي العريان به تحليل اين موضوع پرداخت كه يحيي سنوار، رهبر حماس در غزه و جانشين اسماعيل هنيه مدت‌هاست كه به دنبال آشتي با فتح بوده است. اما تلاش‌هاي او احتمالا به دليل اختلافات عميق سياسي با شكست مواجه خواهد شد. العريان نوشت، در 6 آگوست، يحيي سنوار - يكي از معماران اصلي حمله 7 اكتبر به اسراييل - پس از ترور اسماعيل هنيه در تهران در هفته گذشته، به اتفاق آرا به عنوان رهبر سياسي جديد حماس انتخاب شد. سنوار از سال 2017 رهبر ارشد حماس در غزه بود و مدت‌ها به دليل تلاش‌هايش براي پيشبرد مذاكرات آشتي داخلي فلسطين شناخته مي‌شود. برخلاف ديگر مقامات حماس كه موضع سخت‌تري در اين قبال اتخاذ كردند، لحن سنوار بسيار آشتي‌جويانه‌تر بوده است. سخنان او اغلب از ويژگي‌هاي احترام‌آميز نسبت به جنبش رقيب داشته است.
سنوار حتي از رهبري فتح خواست كه به غزه بازگردد و امور غيرنظامي آن را مديريت كند، اما پيشنهاد او رد شد. او همچنين روياي راهپيمايي بزرگ بازگشت غزه در سال 2019-2018 داشت كه خواستار پايان محاصره و حق بازگشت براي پناهجويان بود. سنوار از فتح دعوت كرده بود كه به اين جنبش توده‌اي غيرخشونت‌آميز بپيوندد، اما پيشنهادهای او بار ديگر رد شد. در اين مدت، نيروهاي اسراييلي نزديك به 230 معترض فلسطيني با رويكردهاي مسالمت‌آميز و غيرمسلحانه را ترور كرد. سنوار همچنين روابط حماس را با چندين بازيگر عربي مانند مصر را بهبود بخشيد و در نزديك شدن اين جنبش با به سوريه نقش داشت. پس از چندين تلاش ناموفق براي آشتي، بسياري از ناظران اكنون به نقش منحصر به فردي كه ممكن است سنوار در دستيابي به وحدت ميان جناح‌هاي فلسطيني ايفا كند، ترديد دارند.
رهبر تازه منصوب شده حماس كه سمت موقت او تا پايان دوره هنيه در ماه مه 2025 ادامه دارد، انتظار مي‌رود تلاش هايش را براي يافتن زمينه‌هاي مشترك با رهبران حكومت خودگردان فلسطين افزايش بدهد. با اين حال، با توجه به تفاوت‌هاي زياد و شكاف‌هاي پرنشدني در راهبرد و رويكرد سياسي سازمان‌هاي فلسطيني و نقشي كه تشكيلات خودگردان در فروپاشي اقتصادي و سياسي غزه ايفا كرده است، چنين تلاش‌هايي براي آشتي به احتمال زياد با شكست مواجه خواهند شد.
در 23 جولای، درست 8 روز قبل از ترور اسماعيل هنيه، 14 جناح فلسطيني به دعوت دولت چين در پكن گرد هم آمدند تا اعلاميه وحدت ديگري را امضا كنند و در عين حال خواستار تشكيل «دولت وحدت ملي» جديد در رام‌الله شدند. اين نشست بيست و سومين تلاش براي آشتي بين دو جناح اصلي فلسطيني، فتح و حماس، از سال 2007 بود. جلساتي نيز پيش از اين برگزار شده بود و بيانيه‌هايي در سراسر منطقه ازجمله در مكه، دوحه، قاهره، صنعا، بيروت، الجزاير و العلمين و همچنين در سطح بين‌المللي در استانبول و مسكو صادر شده بود. بيانيه پكن شبيه بيانيه قاهره در سال 2011 و توافقنامه آشتي الجزاير در سال 2022 بود. طرفين براي تشكيل يك دولت وحدت ملي، برگزاري انتخابات و پايان دادن به آزار و اذيت و بازداشت فعالان سياسي يكديگر به توافق رسيده بودند.
در سال 2017، سنوار به رهبري مذاكرات آشتي در قاهره بين حماس و فتح كمك كرد و شخصا از محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان براي رهبري جلسات در غزه دعوت كرد. در آن زمان، حماس امتيازات قابل توجهي از جمله واگذاري تمام پست‌هاي ارشد دولتي به تشكيلات خودگردان تحت كنترل فتح و اجازه استقرار 3 هزار افسر امنيتي خودگردان در غزه را داد. دو طرف قراردادي را در اكتبر همان سال امضا كردند. با اين حال، به‌رغم درخواست‌هاي بسياري از رهبران حماس، محمود عباس نتوانست اين توافق را اجرا كند. دو ماه بعد در ماه دسامبر، دونالد ترامپ، رييس‌جمهور وقت ايالات متحده، بيت‌المقدس را به عنوان پايتخت رژيم اسراييل اعلام كرد و برنامه‌هاي خود را براي انتقال سفارت ايالات متحده اعلام كرد و فرآيند به اصطلاح صلح را در هم شكست. آنچه بايد نمايش خارق‌العاده‌اي از اتحاد فلسطين در مواجهه با اين تجاوز بي‌سابقه به حقوق فلسطيني‌ها مي‌بود، بسان فرصتي طلايي از دست رفت. در زمان رهبري محمود عباس، هيچ يك از قراردادهاي امضا شده اجرا نشد و بي‌نتيجه ماند.
جداي از اختلافات ايدئولوژيك و سياسي بين جناح‌هاي فلسطيني، يكي ديگر از دلايل مهم عدم آشتي آنها مداخله مقامات فتح بوده است كه مي‌خواهند منافع خود را تامين كنند. به عقيده العريان، در هر توافق وحدتي ميان گروه‌هاي فلسطيني، اسراييل، ايالات متحده و متحدان عرب آن نمي‌توانند تشكيلات خودگردان را كنترل كنند يا شرايطي را به مقامات آن ديكته كنند. در پايان، العريان مي‌نويسد، همه اين اقدامات براي نزديكي گروه‌هاي فلسطيني توسط عباس به چالش كشيده مي‌شود.. حال در ادامه اين سوال مطرح است كه آيا عباس كه در مذاكرات پكن شركت نكرده، با نماينده فتح از جانب او حضور داشته، آيا عباس نظر خود را تغيير خواهد داد و توافقنامه پكن را كه صرفا توافقات قبلي را تكرار كرده است، اجرا خواهد كرد؟ اين امر چندان قطعي نيست.