تهران و فرسودگي در برابر زلزله
در طول جغرافيايي تهران، البرز سالانه 6 تا 10 ميليمتر دچار كوتاه شدگي ميشود. اين موضوع ياد آور رخداد دو زمينلرزه با بزرگاي بيش از 6 در هر سده و يك زمينلرزه با بزرگاي بيش از 6 با بازگشت حدودا هر 500 سال در اين محدوده است. ششم فروردين 1402 معاون شهرسازي شهردار تهران گفت: «20 كلانشهر در كل كشور وجود دارد كه ۲۷ ميليون نفر در آنها ساكنند . ۶۵ ميليون جمعيت شهري داريم كه از اين ميان، ۳۵ ميليون نفرشان فقط در ۷۷ شهر زندگي ميكنند. ۱۴ هزار و ۸۰۰ هكتار بافت ناپايدار و ۳۲۰۰ هكتار بافت فرسوده در تهران وجود دارد.»
بنابراين 12 سال قبل حدود 18 هزار هكتار بافت فرسوده و ناپايدار در تهران وجود داشته است. در تهران حدود 25 درصد بناها بافت فرسوده و ناپايدار بودهاند. برآوردها در همان زمان نشان ميدهد كه حدود 2.5 ميليون نفر در تهران در اين بناها زندگي ميكردهاند.
بافت تاريخي تهران مربوط به حصار ناصري در (مناطق ۱۱ و ۱۲) در مركز و جنوب شهر است، اين ۲ منطقه 2250 هكتار از مساحت پايتخت را تشكيل ميدهد. حصار ناصري در زمان حكومت ناصرالدين شاه براي پذيرش جمعيت بيشتر ايجاد شد كه باروي شهر تهران از ۸ به ۱۲ دروازه توسعه يافت. اين دروازهها عبارت بودند از: دروازه شميران (در انتهاي پل چوبي)، دروازه دوشانتپه (در ميدان شهدا)، دروازه دولاب (سهراه شكوفه)، دروازه خراسان (ميدان خراسان)، دروازه شاه عبدالعظيم (ميدان شوش)، دروازه غار (تقاطع خيابانهاي شوش و هرندي)، دروازه خانيآباد (محل تلاقي خيابانهاي شوش و شهيد رجايي)، دروازه گمرك (انتهاي خيابان مولوي)، دروازه قزوين (نزديكي ميدان قزوين)، دروازه باغشاه (انتهاي خيابان امام خميني)، دروازه يوسفآباد (محل تقاطع خيابانهاي جمهوري و حافظ)، دروازه بهجتآباد و دروازه چراغ برق. در شهر ري و در شمال تهران در منطقه يك (شامل امامزاده قاسم- امامزاده صالح و منطقه تجريش و بازار آن)، منطقه ۲ (بخش كن) تك بناهاي پراكنده با اهميت در مناطق مختلف پايتخت وجود دارد كه نيازمند بازسازي است. ۳۰۰ بناي ثبتي (كاخهاي سعدآباد، نياوران) داراي شناسنامه ملي و نيز 2300 بناي ارزشمند از ساختمانهايي است كه در برنامه بازسازي شهرداري است. 6 خرداد 1403 مديرعامل سازمان نوسازي شهر تهران اعلام كرد: ۲۶۱ هزار پلاك ناپايدار مسكوني در تهران وجود دارد.برآورد ميشود كه ميزان بافت فرسوده و ناكارآمد شهري نسبت به ۱۰ سال گذشته ۱۵ درصد افزايش داشته، قانون نوسازي بافت فرسوده كه در آن تاكيد شده است، سالانه ۱۰ درصد از بافتهاي فرسوده احيا شود تا امروز اجرايي نشده است. به نظر ميرسد كه تهران نيازمند نگاهي كلان براي كاهش آسيبپذيري در برابر زلزله است.