حاميان اروپا نتايج انتخابات پارلماني گرجستان را به چالش كشيدند
بازگشت تفليس به آغوش پوتين؟
انتخابات پارلمان گرجستان روز شنبه ميان حزب حاكم «روياي گرجستاني» و حزب اپوزيسيون «اتحاد - جنبش ملي» در اين كشور برگزار شد. خبرگزاري اسپوتنيك به نقل از كميسيون مركزي انتخابات گرجستان گزارش داد كه با شمارش تقريبا ۹۹درصد آرا، حزب حاكم روياي گرجستاني ۵۴.۲درصد آرا را به دست آورد. به گفته اين كميسيون، با شمارش دادههاي سي هزار و 85 مركز رايگيري يا حدود ۹۹درصد آرا، حزب «روياي گرجستاني» بيش از يك ميليون راي يا به عبارتي ۵۴.۲درصد راي را دريافت كرده است، به گونهاي كه در كل احزاب مخالف حدود ۳۷درصد راي كسب كردند كه از ميان حزبها و ائتلافها، حزب «اتحاد - جنبش ملي» كه از يك مسير اروپايي براي گرجستان دفاع ميكند، حدود ۱۰درصد از اين رقم كل را به خود اختصاص داده است. ناظران انتخاباتي گرجستان اما مدعياند كه تخلفات متعددي وجود دارد و نتايج «با اراده مردم گرجستان مطابقت ندارد.»
سيانان در اين زمينه گزارشي منتشر كرده و در اين باره نوشته: مخالفان طرفدار اتحاديه اروپا در گرجستان به تقلب در انتخابات اعتراض كردند درحالي كه حزب حاكم پيروزي در انتخابات را اعلام كرد. احزاب مخالف طرفدار غرب در گرجستان از پذيرش نتايج انتخابات پارلماني كه پيروزي حزب حاكم كه به طور فزايندهاي اقتدارگرا شده است، را نشان ميدهد، خودداري كردهاند. اين انتخابات به عنوان انتخابي بين آيندهاي با اروپا يا روابط نزديكتر با روسيه ديده ميشد. طبق دادههاي تقريبا كامل از كميسيون مركزي انتخابات حزب «روياي گرجي» (GD) كه توسط ميلياردر گوشهنشين بيدزينا ايوانيشويلي تاسيس شده، نزديك به 54درصد آرا را به دست آورده است. احزاب اصلي مخالف، يعني ائتلاف براي تغيير و جنبش ملي متحد كه توسط ميخاييل ساكاشويلي، رييسجمهور سابق زنداني تاسيس شده به ترتيب 11 و 10درصد آرا را كسب كردهاند. هر دو حزب نتايج را به چالش كشيده و خواستار اعتراض به نتايج آرا شدند. اگر نتايج انتخابات تاييد شود، انتخاب مجدد حزب «روياي گرجي» (GD) ميتواند پيشرفت گرجستان به سمت عضويت نهايي در اتحاديه اروپا را متوقف كرده و اين كشور عضو امپراتوري از هم پاشيده شوروي را به سمت مدار كرملين بازگرداند. ايوانيشويلي بلافاصله پس از بسته شدن صندوق رايگيريها در روز شنبه، پيروزياش را اعلام كرد. او در مقابل دفتر مركزي GD در تفليس گفت: «اين يك مورد نادر در جهان است كه يك حزب در چنين شرايط دشواري به چنين موفقيتي دست مييابد.» احزاب مخالف پراكنده گرجستان نيز به تقلب در انتخابات اعتراض كردهاند. نيكا گواماريا، يكي از رهبران ائتلاف براي تغيير در روز شنبه گفت: «انتخابات دزديده شده، اين يك كودتاست و GD مسوول آن است و بايد پاسخگو باشد.» تينا باكوچوا، رييس حزب جنبش ملي متحد گفت كه حزب او نتايج «تقلبي» انتخابات را نميپذيرد. او اظهار داشت كه حزب روياي گرجي GD در تلاش است تا «آينده اروپايي اين كشور را بدزدد.»
قبل از رايگيري، ناظران هشدار داده بودند كه حزب «روياي گرجي» (GD) -كه در سال 2012 به عنوان يك حزب چپ ميانه به قدرت رسيد- اما در سالهاي اخير به شدت به سمت اقتدارگرايي گرايش پيدا كرده و براي ماندن در قدرت به هر اقدامي متوسل خواهد شد. اين انتخابات با صحنههاي خشونت و بينظمي در مراكز رايگيري در سراسر كشور تحت تاثير قرار گرفت. سخنگوي كميسيون مركزي انتخابات (CEC) به سيانان گفت كه اين كميسيون 445 شكايت تخلف در سطح منطقهاي دريافت كرده است. سالن زوراويچويلي، رييسجمهور گرجستان كه شخصيتي طرفدار غرب است و قدرت او عمدتا تشريفاتي است، گفت كه گروهها به مراكز رايگيري «با هدف تحريك درگيري و مواجهه» هجوم آوردهاند. لوان خابييشويلي، كه اوايل سال جاري پس از حمله پليس حين اعتراضات ضددولتي از رهبري جنبش ملي متحد كنارهگيري كرد، گفت كه مخالفان نميتوانستند نتايج منتشر شده را باور كنند، زيرا نظرسنجيها قبل از انتخابات نشان ميداد كه تنها حدود يكسوم از مردم از GD حزب روياي گرجي حمايت ميكنند. در حال حاضر هيچ نهادي در گرجستان وجود ندارد كه به طور مستقيم تحت كنترل بيدزينا ايوانيشويلي نباشد.
ناظران رسمي انتخابات نيز نگرانيهايي درباره رايگيري روز شنبه ابراز كردهاند. مجمع پارلماني شوراي اروپا كه يك گروه ناظر محسوب ميشود اعلام كرد كه ناظران انتخاباتي آنها مواردي از خريد راي و رايگيري مضاعف را قبل و حين انتخابات، به ويژه در مناطق روستايي، مشاهده كردهاند. ايوليان بولاي، رييس هيات پارلماني شوراي اروپا در گرجستان، در يك كنفرانس خبري در تفليس در روز يكشنبه گفت كه استفاده از دوربينها در بسياري از مراكز رايگيري به ايجاد يك جو گسترده از فشار و ارعاب سازمان يافته توسط احزاب و احساس اينكه برادر بزرگ شما را زيرنظر دارد، منجر شده است. نخستين نظرسنجيها نتايج بسيار متفاوتي را نشان داد. نظرسنجياي كه توسط Edison Research انجام شد، نشان داد كه GD حدود 40.9درصد از آرا را كسب كرده، درحالي كه يك نظرسنجي ديگر از ايستگاه تلويزيوني طرفدار دولت نشان داد كه حزب روياي گرجي 56درصد آرا را به دست آورده است.
قبل از اينكه كميسيون مركزي انتخابات نتايج اوليه را منتشر كند، ويكتور اوربان، نخستوزير مجارستان، پيروزي غيرقابل انكار حزب حاكم را تبريك گفت. منتقدان ادعا كردهاند كه حزب روياي گرجي به طور فزايندهاي خود را براساس اوربان، طولانيترين رهبر در اروپا، مدلسازي كرده است. ايركلي كوباخيدزه، نخستوزير گرجستان، در كنفرانس اقدام سياسي محافظهكاران در بوداپست امسال، اوربان را به عنوان الگوي خود ستايش كرد. نظرسنجيها به طور مداوم نشان ميدهند كه بيش از 80درصد گرجيها از پيوستن به اتحاديه اروپا حمايت ميكنند. اگرچه گرجستان در سال 2023 وضعيت نامزدي را دريافت كرد، بروكسل اوايل امسال روند درخواست آن را پس از تصويب قانوني جنجالي درباره عوامل خارجي توسط حزب روياي گرجي متوقف كرد. منتقدان ميگويند اين قانون مشابه قانوني است كه توسط ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه، براي محدود كردن نهادهاي نظارتي كه از دولت حسابخواهي ميكنند، تصويب شده است. اگرچه حزب حاكم روياي گرجي بهطور رسمي به عضويت نهايي در اتحاديه اروپا متعهد است، اما گرايشهاي فزاينده اقتدارگرايانهاش، اين كشور قفقازي را از همپيمانان غربياش منزوي كرده و به كشورهاي غيرليبرالي مانند روسيه نزديكتر كرده است.
روياي گرجي در كمپين انتخاباتي خود بر حضور گرجستان از جنگ در اوكراين تاكيد كرده بود. قبل از رايگيري، بيلبوردهاي تبليغاتي به مقايسه شهرهاي شكوفاي گرجستان با شهرهاي ويران شده اوكراين پرداخته بودند. كتوان چچوا، پژوهشگر در مركز تحليل سياستهاي اروپايي گفت كه اين پيام، با هدف ايجاد ترس مخابره شد و به ويژه در مناطق روستايي موثر واقع شده است. او به سيانان گفت: حزب روياي گرجي در مناطق روستايي برنده شد؛ اما در شهرهاي بزرگ شكست خورد. در طول كمپين، ايوانيشويلي ادعا كرده بود كه مخالفان به يك حزب جنگ جهاني تعلق دارند كه به دنبال كشاندن گرجستان به درگيري با روسيه هستند و تهديد كرده بود كه در صورت انتخاب مجدد حزبش، رقباي خود را دستگير و جنبش ملي متحد را غيرقانوني اعلام خواهد كرد. واكنش به نظرسنجيها تاكنون ملايم بوده است. اگرچه صدها هزار گرجي در اوايل امسال عليه قانون عوامل خارجي اعتراض كرده بودند؛ خيابانهاي تفليس در روز شنبه نسبتا آرام بود.