معناي انتخابات امريكا براي خاورميانه و اوكراين

 انتخابات رياست‌جمهوري امريكا كه كمتر از 5 روز ديگر برگزار مي‌شود، يكي از سرنوشت‌ سازترين رويدادهاست كه نه تنها براي مردم اين كشور و دو حزب رقيب جمهوري‌خواه و دموكرات اهميت دارد، بلكه تأثيرات قابل توجهي بر روي صحنه جهاني خواهد داشت. به باور برخي ناظران اقدامات ترامپ در رقم خوردن حوادث ژانويه 2021 همچنان در اذهان امريكايي‌ها و نيز جهانيان باقي مانده است. در تاريخ 6 ژانويه 2021، پس از برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري 2020 بود كه ادعاي دونالد ترامپ مبني بر تقلب در انتخابات، هزاران نفر از حاميان او را به سمت كنگره كشاند. اين تجمع در ادامه به خشونت كشيده شد به گونه‌اي كه معترضان به داخل ساختمان كنگره وارد شدند، جايي كه نمايندگان در حال تأييد نتايج انتخابات و پيروزي جو بايدن بودند. اين در حالي است كه برخي تحليلگران معتقدند هم‌اكنون كه جهان در انتظار شصتمين رييس‌جمهور ايالات متحده است شرايط به گونه‌اي متفاوت از 2020 پيش مي‌رود. در حالي كه بسياري درباره خطرات ناشي از پيروزي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور سابق ايالات متحده، در انتخابات ۵ نوامبر براي ساير نقاط جهان نوشته‌اند؛ اما درباره خطرات مرتبط با شكست او كمتر صحبت شده است. فارين پالسي طي گزارشي به تحليل شرايط متشنج كنوني جهان در ميانه تعيين رهبر جديد مهم‌ترين بازيگر در نظام بين‌الملل پرداخته است. در ادامه اين گزارش آمده است: در صورتي كه كامالا هريس معاون رييس‌جمهور، در كالج الكترال پيروز شود، تيم ترامپ به احتمال زياد مجددا نتيجه را به چالش خواهد كشيد و البته مي‌دانيم كه اين موضوع در سال ۲۰۲۰ چگونه رخ داد. خشونت و بي‌ثباتي ناشي از دروغ بزرگ ترامپ عمدتا محدود به ايالات متحده بود، كه البته بخشي از آن به اين دليل بود كه بخش زيادي از جهان به دليل پاندمي كوويد‌19 در قرنطينه به سر مي‌برد.اما در سال ۲۰۲۴، جهان در موقعيت بسيار متفاوتي قرار دارد. جنگ‌‌ها در خاورميانه و اوكراين تقسيم‌بندي‌هاي واضحي را بين غرب دموكراتيك تحت رهبري ايالات متحده و محور جديد تحت رهبري روسيه، چين، كره شمالي ايجاد كرده است. در اين زمينه، ثبات سياسي قدرتمندترين كشور جهان از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار است و هر نوع ابهامي درباره نتيجه انتخابات رياست‌جمهوري آن مي‌تواند عواقب جهاني داشته باشد. برايان كلاز، استاد همكار سياست‌هاي جهاني در دانشگاه كالج لندن، در اين باره گفت كه احتمال برگزاري انتخاباتي كه ترامپ آن را به چالش بكشد، دو خطر عمده براي ساير نقاط جهان ايجاد مي‌كند يكي كوتاه‌مدت و ديگري بلندمدت. كلاز درگفت‌وگو با فارين پالسي مدعي شد: امتناع ترامپ از پذيرش شكست، توجه هر سياستمدار و سازمان خبري در جهان را به خود جلب مي‌كند و فضاي كمي براي رسيدگي به مسائل ديگر باقي مي‌گذارد. اين موضوع بلافاصله فضايي را براي بازيگران بدخواه فرصت‌‌طلب ايجاد خواهد كرد تا سياست‌هايي را اجرايي كند كه عواقب محدودي داشته باشد. كلاز در ادامه معتقد است كه بسيار نگران‌كننده‌تر، تأثيري است كه نپذيرفتن مجدد نتايج انتخابات از سوي ترامپ مي‌تواند بر جايگاه دموكراسي ايالات متحده در سطح جهان مي‌گذارد؛ سايه‌اي كه مي‌تواند بر كل دوره رياست‌جمهوري احتمالي هريس سنگيني كند. كلاز همچنين در اين رابطه گفت: ناتواني امريكا در محدود كردن اقدامات رهبران اقتدارگراي رقيب امريكا با توسل به تهديد به قطع كمك‌هاي خارجي يا ساير حمايت‌ها در صورتي است كه رهبران به خشونت دامن بزنند يا به‌طور علني دموكراسي را ناديده بگيرند. امريكا چگونه مي‌تواند به جهان درباره‌دموكراسي درس بدهد وقتي كه وقايعي مانند ۶‌ ژانويه رخ مي‌دهد؟ هيچ‌ كس در دوران ترامپ، امريكا را به عنوان يك الگوي الهام‌‌بخش براي دموكراسي نمي‌بيند... اولين و واضح‌ترين خطر نيز در اوكراين نهفته است، جايي كه مقامات امنيتي اروپايي و منابع داخلي كشور بر اين باورند كه كي‌‌يف به سمت يك شكست خونين و كند پيش مي‌رود. درخواست‌‌هاي ولوديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين، براي تسليحات بيشتر و برنامه پيروزي او در زماني مطرح مي‌شود كه جنگ وارد شرايط بحراني‌تري شده است. اوكراين در موقعيتي پارادوكسي قرار دارد كه براي دريافت تسليحات لازم براي پيروزي در جنگ، بايد به متحدانش ثابت كند كه مي‌تواند پيروز اين جنگ باشد. ترامپ اما خصومت خود را نسبت به كي‌‌يف و تمايل به مسكو را به ‌وضوح بيان كرده است. اما نكته اينجاست كه حتي اگر ترامپ نيز شكست بخورد، اوكراين همچنان ممكن است با مشكلاتي مواجه شود.مي‌دانيم كه ادعاهايي درباره ارسال تسليحاتي از سوي ايران به روسيه وجود دارد؛ (ادعايي كه تهران بارها آن را رد كرده است) جيد مك‌گلين، محقق دپارتمان مطالعات جنگ در كالج كينگ لندن در اين زمينه به فارين پالسي گفت: انتظار مي‌رود كه روسيه در طول زمستان اوكراين را بمباران كند و اين براي مناطقي كه در حال حاضر بيشتر زيرساخت‌هاي انرژي‌شان توسط مسكو تخريب شده، فاجعه‌‌بار خواهد بود. اين موضوع مي‌تواند مردم را مجبور به فرار كند و اين مهاجرت‌هاي اجباري در درازمدت حملات جديد و احتمالا موفق روسيه را راحت‌تر خواهد كرد. مقامات ناتو نگران هستند كه بي‌‌ثباتي پس از انتخابات ايالات متحده اين وضعيت را محتمل‌تر كند. برخي از آنها اشاره كرده‌اند كه ولاديمير پوتين رييس‌جمهور روسيه، در گذشته از فرصت‌هاي دوره انتقالي براي انجام اعمال وحشتناك جنگي استفاده كرده است. فارين پالسي در ادامه گزارش خود به تنش‌هاي حاكم بر منطقه نيز اشاره كرده و آورده است: درگيري‌هاي چندجانبه در خاورميانه نيز به‌طور فزاينده‌اي خطرناك‌‌تر مي‌شوند. برخلاف جنگ در اوكراين، تعداد كمي از مقامات غربي بر اين باورند كه بي‌ثباتي در ايالات متحده مي‌تواند منجر به تشديد بيشتر تنش‌ها ميان اسراييل، ايران، حماس در غزه يا حزب‌الله در لبنان شود. در حال حاضر، ايالات متحده و تمام متحدانش تا به حال نتوانسته‌اند از تبديل اين درگيري به خطرناك‌ترين رويارويي منطقه در دهه‌هاي اخير جلوگيري كنند. منابع ناتو، كه به ‌صورت غيررسمي صحبت مي‌كنند، مدعي شدند يكي از دلايل افزايش تنش‌ها در خاورميانه ماحصل انفعال غرب در اين جغرافيا است . خروج سياسي، ديپلماتيك، فرهنگي و فكري از خاورميانه تأثيرگذاري بازيگري ايالات متحده را كاهش داده است. چرا بايد متحدان منطقه‌اي واشنگتن به درخواست‌هاي ايالات متحده عمل كنند آن‌هم‌ زماني كه مي‌دانند در نهايت هيچ نيرويي از ناتو به آنجا نخواهد رفت و همچنين سياست‌هاي مربوط به اسراييل نيز به احتمال زياد تغيير نخواهد كرد؟ در حالي كه ناپايداري سياست‌هاي ايالات متحده آنگونه كه در باب اوكراين شاهد بوديم، در ارتباط با خاورميانه تكرار نمي‌شود؛ اما همچنان سوالات درباره واكنش غرب به تنش‌هاي در خاورميانه و احتمالا عدم مهار رويارويي احتمالي ميان تهران و تل آويو افزايش يافته است. آرون ديويد ميلر، مشاور سابق وزارت امور خارجه در مذاكرات عربي اسراييلي و پژوهشگر ارشد در بنياد كارنگي در گفت‌وگو با فارين پالسي مدعي است: اگر اسراييل تصميم بگيرد به زيرساخت‌هاي غيرنظامي و اقتصادي ايران حمله كند، واكنش تهران كليدي خواهد بود. او همچنين در ادامه گفت‌وگوي خود مدعي شد: اين همان نكته است؛ يعني اينكه رويارويي تمام‌‌عيار بين اين دو كشور ممكن است به يك سوال فعال تبديل شود، كه آيا تشديد درگيري‌ها مي‌تواند ايالات متحده را به سمت اسراييل بكشاند؟ اين وضعيت نشان‌دهنده خطرات بالقوه‌اي است كه مي‌تواند در نتيجه تنش‌هاي فزاينده ميان ايران و اسراييل به وجود آيد و تأثيرات آن بر سياست‌هاي ايالات متحده و امنيت منطقه‌‌اي را برجسته مي‌كند. در اينجا است كه يك انتخابات مورد مناقشه مي‌تواند به يك مساله حاد تبديل شود. اين در حالي است كه دولت بايدن كه همچنان در طول دوره انتقال يعني تا ژانويه 2025 در قدرت خواهد بود؛ به واسطه احتمال هرج و مرج ناشي از عدم قطعيت درباره دولت بعدي، تمام تصميمات سياست خارجي اين كشور را به ويژه در خاورميانه به شكلي پيچيده تعريف كرده است. در حالي كه جنگ‌هاي خارجي واضح‌‌ترين حوزه‌هاي نگراني هستند، عدم قطعيت درباره نتيجه انتخابات به نفع كساني عمل خواهد كرد كه به دنبال تضعيف و بي‌اعتبار كردن ايالات متحده به عنوان يك الگو براي جهان هستند. فارين پالسي در بخش ديگري از گزارش خود به نقل از نيل چيسمن، استاد دموكراسي در دانشگاه بيرمنگام نوشته است: «رقباي اصلي بين‌المللي امريكا روسيه و چين هستند كه از هر فرصتي براي نشان دادن ناكامي دموكراسي غربي بهره‌برداري مي‌كنند.» سركوب مخالفان دموكراتيك يكي از هنجارهاي كشورهاي كمونيستي از روزهاي اوليه اتحاد جماهير شوروي بوده است و چين نيز از اين قاعده مستثني نيست. اگرچه تبليغات دايما ادامه دارد، اما اگر اين تبليغات بر پايه واقعياتي استوار باشد، اعتبار بيشتري پيدا مي‌كند. ديپلماسي ايالات متحده در حال حاضر تحت تأثير سياست‌هاي داخلي قرار گرفته است و بحث‌هاي پيچيده در كنگره درباره تأمين مالي اوكراين، به عنوان يكي از واضح‌ترين و جديدترين نمونه‌ها اين مساله را نشان مي‌دهد. اگر جمهوري‌خواهان در تأييد صلاحيت مقامات يا ديپلمات‌هايي كه هريس به عنوان رييس‌جمهور مي‌خواهد منصوب كند، تعلل كنند، اين وضعيت چگونه خواهد بود؟ بي‌ثباتي در سياست‌هاي ايالات متحده مي‌تواند به ايجاد عدم قطعيت جهاني منجر شود. البته، طبيعي است كه رأي‌دهندگان امريكايي عمدتا نگران پيامدهاي داخلي انتخابات خود باشند. اما خلأيي كه در واشنگتن ايجاد مي‌شود، فرصت‌‌هايي را براي افرادي فراهم مي‌كند كه مي‌خواهند ايالات متحده و ارزش‌هاي آن را تضعيف كنند و نظم بين‌المللي را به تصوير خودكامه خود بازتعريف كنند. اين وضعيت نيز مي‌تواند به نفع كشورهايي باشد كه به دنبال گسترش نفوذ خود هستند.