آيا انتخابات امريكا چشمانداز جنگ اوكراين و خاورميانه را تغيير ميدهد؟
معناي پيروزي ترامپ براي جهان
ترامپ در حالي توانست پيروز انتخابات رياستجمهوري 2024 باشد كه از ماهها قبل از بازگشت به كاخ سفيد رهبران خارجي بار ديگر براي نشان دادن رضايتشان از او هجوم آوردهاند. فرستادگان آنها يا افرادي هستند كه در مدار ايدهآلهاي ترامپ پرورش يافتهاند يا با اتاقهاي فكري كه انتظار ميرود در تعيين سياستها براي دولت دوم ترامپ تاثيرگذار باشند در ارتباط هستند. برخي رهبران، مانند ولوديمير زلنسكي، رييسجمهور اوكراين، طرحهاي خود را با لحاظ كردن ماهيت معاملاتي آقاي ترامپ تنظيم ميكنند. ديگر رهبران مانند جاستين ترودو، نخست وزير كانادا، تيمهايي از مقامات را به ايالات متحده اعزام كردهاند تا از دهها رهبر جمهوريخواه بازديد كنند. اما تاريخ نشان ميدهد كه بسياري از اين تلاشها با شكست مواجه خواهند شد. ترامپ در پايان دوره اول رياستجمهوري خود با چندين رهبر كه اتفاقا مراودات خوبي را با آنها آغاز كرده بود، دچار مشكل شد. سياست تجاري حمايتگرايانه و بيزاري او از اتحادها همزمان با شخصيت مرموز ترامپ به درگيريهايي دامن زد و روابط او با رهبران جهان را تحت تاثير قرار داد.
نيويوركتايمز طي گزارشي در راستاي ارزيابي عملكرد رهبران جهان در در واكنش به بازگشت ترامپ به كاخ سفيد آورده است: در بازه زماني خيلي قبلتر از انتخابات بود كه رهبران همسو با ترامپ پيروزي او را پيشبيني كردند. به گونهاي كه زلنسكي با استارمر در نيويورك ملاقات كرد. بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسراييل در ماه جولاي و همچنين ويكتور اوربان، نخست وزير مجارستان، به محل اقامت ترامپ در پالم بيچ، فلوريدا سفر كردند.
از سوي ديگر متقاعد كردن ترامپ مبني بر اينكه اولويتهاي اوكراين به نفع او است، در مركز استراتژي لابي زلنسكي قرار گرفت. بدبيني ترامپ در مورد حمايت نظامي امريكا از اوكراين در برابر روسيه به خوبي شناخته شده است: ترامپ ادعا ميكند كه ميتواند جنگ را در يك روز پايان دهد، هر چند او نگفته است كه چگونه. تحليلگران نگرانند كه او زلنسكي را مجبور به حل و فصل صلح با پوتين كند كه اين اتفاق دستاوردهاي ارضي روسيه در اوكراين را تثبيت ميكند.
در ديداري كه ميان ترامپ و زلنسكي در نيويورك انجام شد، رييسجمهور اوكراين تلاش كرد نشان دهد كه دفاع از اوكراين به نفع اقتصاد ايالات متحده است. دليل اين امر آن است كه بخش زيادي از كمكهاي نظامي امريكا به نفع پيمانكاران دفاعي اين كشور است به عنوان مثال، شركت لاكهيد مارتين كه سيستم موشكي HIMARS را توليد ميكند و به سلاحي حياتي در زرادخانه اوكراين تبديل شده است. به گزارش نيويوركتايمز، مقامات اوكرايني با متحدان جمهوريخواه در واشنگتن همكاري كردهاند تا روشهاي جديدي براي سازماندهي كمكهاي نظامي طراحي كنند، از جمله مجوز يك وام ۵۰۰ ميليارد دلاري براي كمك به دفاع از اوكراين. اين در حالي است كه اين ايده توسط مايك پمپئو، وزير امور خارجه سابق و رييس پيشين سازمان سيا در دولت اول ترامپ، ارايه شده كه ممكن است نقش مهمي در دولت جديد ايفا كند.
نيويوركتايمز به نقل از اولكساندر مژشكو، رييس كميته امور خارجي پارلمان اوكراين آورده است: «به نظر من، ما بايد موضعي پيشدستانه اتخاذ كنيم. انجام اين اقدام در شرايطي كه ترامپ در حال تشكيل دولت و تيم سياست خارجي خود است و كنگره جديد نيز در حال شكلگيري است، اهميت دارد.» با اين حال زلنسكي جايگاه مهمي را در ميان فهرست تبريكگويان آقاي ترامپ در روز چهارشنبه به دست آورد.
نيويوركتايمز در ادامه اين گزارش در خصوص كانادا آورده كه اين كشور نيز تلاش كرده است دامنه گستردهاي براي تاثيرگذاري بر دولت تازه ايالات متحده بگستراند. اين در حالي است كه از ژانويه گذشته، ترودو نخست وزير كانادا وزراي كابينه را به بازديدهاي منظم از ايالات متحده اعزام كرده تا با مقامات فدرال و ايالتي ديدار كرده و ارزش روابط تجاري گسترده ايالات متحده و كانادا را ترويج كنند. ترامپ اما گفته است كه ميخواهد همه كالاهاي وارداتي از اين كشور مشمول تعرفه ۱۰ درصدي يا حتي بيشتر شوند. اين اقدام براي كانادا فاجعهبار خواهد بود. همزمان فرستادگان آقاي ترودو تلاش كردند تا به هر كسي كه گوش شنوا دارد، بگويند كه اين اقدام براي ايالات متحده نيز مضر خواهد بود. آنها همزمان به ۲۳ ايالت سفر كردند و رهبران جمهوريخواه را هدف قرار دادند. اين ادعاها در شرايطي مطرح شده كه به گزارش نيويوركتايمز شخص ترودو رابطه پرتنشي با ترامپ داشته است. درست است كه زماني اين رابطه دوستانه بوده، اما پس از اعمال تعرفهها دچار اختلاف شدند.
در ادامه گزارش تفصيلي نيويوركتايمز درباره جهان بعد از ترامپ نيز آمده است: درگير شدن با دولت جديد ترامپ براي برخي كشورها آسانتر از سايرين است. دو مقام اسراييلي كه نخواستند نامشان افشا شود به نيويوركتايمز گفتند: مقامات تلآويو چندين ماه است كه به كوشنر، داماد ترامپ كه در دوره اول رياست رييسجمهوري منتخب بر مسائل خاورميانه كار ميكرد و نيز ديويد فريدمن، سفير سابق ترامپ در تلآويو، در مورد جنگ غزه توضيحاتي دادهاند. استر آلوش، سخنگوي يوسي داگان، رهبر شهركنشينان اسراييلي كه براي ترامپ تبليغ كرده بود، گفت كه داگان از هماكنون براي شركت در مراسم تحليف ترامپ در واشنگتن دعوت شده است. نتانياهو مانند ترودو، با ترامپ دورههاي پر فراز و نشيبي داشته است. در دوره اول رياستجمهوري ترامپ، او شرق بيتالمقدس را به عنوان پايتخت اسراييل به رسميت شناخت و سفارت امريكا را به آنجا منتقل كرد؛ رخدادي كه براي نتانياهو يك پيروزي بزرگ محسوب ميشد. اما در سال 2020، نتانياهو با تبريك گفتن به بايدن براي پيروزي در انتخابات رياستجمهوري، ترامپ را خشمگين كرد.
به گزارش نيويوركتايمز، اما شرايط در اتحاديه اروپا به گونهاي ديگر پيش ميرود. بدين صورت كه نگرانيها از بازگشت ترامپ باعث شده كه پيشاپيش جلسات فكري ميان رهبران اروپايي برگزار شود. در هفتههاي اخير، بيورن سيبرت، مشاور ارشد رييس كميسيون اتحاديه اروپا جلسات گروهي كوچكي را با سفرا برگزار كرده است با اين هدف كه سناريوهاي ممكن براي دولت بعدي را مورد بحث قرار دهد. به گفته چند مقام اروپايي اين جلسات بيشتر بر موضوع ترامپ و تجارت متمركز بوده است. به نظر ميرسد ديپلماتهاي اروپايي درباره وظيفهاي كه در برابرشان قرار دارد، واقعبين هستند. اما آنها بر اين ايده تمركز كردهاند كه با رويكرد مناسب قادرند ترامپ را متقاعد كنند. در اين زمينه نيويوركتايمز به نقل از كارن پيرس، سفير بريتانيا در ايالات متحده آورده است: «اگر بتوانيد توضيح دهيد كه چه كاري ميتوانيم با هم انجام دهيم و چگونه ميتوانيم امور را به شكلي معنادار بهبود بخشيم، پس ميتوانيد پيشرفت كنيد. در تقابل با ترامپ، اين رويكرد امكانپذير است.»