روز ملي دختران و نياز به نگاه واقع بينانه
ليلا فلاحتي٭/ سرمايه‌گذاري در ارتقاي توانمندي و مهارت‌هاي دختران به عنوان سرمايه‌هاي انساني بالقوه جامعه به عنوان يكي از مهم‌ترين راهكارهاي توسعه تلقي مي‌شود، به‌طوري‌كه در اسناد بين‌المللي همچون سند پكن، توجه به وضعيت دختران به عنوان يكي از بندهاي مجزا و مشتمل بر 9 هدف استراتژيك مدنظر قرار گرفته است. از مهم‌ترين محورهاي اين بند مي‌توان به كاهش نابرابري‌هاي آموزشي، بهداشتي و تغذيه، حمايت‌هاي حقوقي و رفع خشونت، از بين بردن استثمار اقتصادي در كودكان كار و ارتقاي نقش خانواده در بهبود وضعيت دختران اشاره كرد. هر چند از زمان تصويب سند پكن تاكنون در زمينه بهبود وضعيت دختران به‌ويژه در آموزش و بهداشت و تغذيه تلاش‌هاي زيادي صورت گرفته ولي روند جهاني هنوز بيانگر وضعيت نگران‌كننده آنان در مناطق مختلف جهان است. بر اساس آمارها در برخي نقاط جهان همچون نيجر ازدواج زودرس شيوع شديدي دارد به‌طوري‌كه از هر دو دختر، يكي از آنان زير سن 15سال ازدواج كرده است. شيوع خشونت عليه دختران نيز از ديگر نگراني‌هاي جهاني است به‌طوري‌كه بر اساس گزارش نهاد زنان ملل متحد نيمي از قربانيان خشونت‌هاي جنسي در سطح جهان دختران زير سن 16 سال هستند و از نظر قاچاق انساني نيز آمارها بيانگر اين است كه دختران و زنان 80 درصد از مجموع افراد قاچاق‌شده را تشكيل مي‌دهند. روال فزاينده اين شاخص‌ها باعث شد براي به رسميت شناختن حقوق دختران سازمان ملل 11 اكتبر را به عنوان روز بين‌المللي دختر، نامگذاري كند. اين در حالي است كه شش سال زودتر در ايران و در سال 1385، شوراي عالي انقلاب فرهنگي روز ملي دختران را همزمان با ميلاد حضرت معصومه(س) نامگذاري كرد. اين امر خود پيام‌آور توجه جدي عالي‌ترين نهاد سياست‌گذار ملي به موضوع دختران و اهميت آنان در جامعه است و شايد اكنون اين ضرورت وجود داشته باشد كه به موضوع دختران علاوه بر وجه فرهنگي نگاهي اجتماعي نيز افزوده شود. در حالي كه ظرف چند دهه گذشته دستاوردهاي كشور در حوزه آموزش و بهداشت دختران و زنان منجر به رشد تصاعدي شاخص‌هاي توسعه كشور شده است، اما طي يك دهه اخير سايه سنگين افزايش نرخ دختران در معرض آسيب‌هاي اجتماعي، اين دغدغه را ايجاد مي‌كند كه اين سرمايه‌هاي ملي نيازمند توجه جدي‌تر و واقع‌بينانه‌تري هستند. هر چند محدوديت در منابع آماري و داده‌هاي كلان ملي امكان ترسيم تصوير دقيقي از چالش‌ها و شناسايي روندها در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و رواني را با چالش جدي مواجه ساخته، اما بررسي داده‌هاي پراكنده حاصل از پژوهش‌ها خود مويد برخي نگراني‌هاست. حضور خزنده و پرتعداد دختران در نمودار كودكان كار در كلان‌شهرها، افزايش تعداد دختران جامانده از تحصيل به ويژه در مقطع متوسطه در نقاط محروم كشور و افزايش نرخ افسردگي و آسيب‌هاي رواني در بين دختران بيانگر ضرورت توجه جدي‌تر به موضوع دختران در عرصه سياست‌گذاري و اقدامات ملي است. سرمايه‌گذاري در ارتقاي مهارت‌ها و توانايي‌هاي اجتماعي-روانشناختي، افزايش سطح آگاهي دختران نسبت به آسيب‌هاي اجتماعي و در عين حال افزايش دانش حقوقي آنان مي‌تواند برخي اقدامات در اين زمينه باشد. بدون شك نمي‌توان همه انتظارات و مسووليت‌ها را بر عهده دولت گذاشت و از اين رو بايد به نقش محوري و اثرگذار سازمان‌هاي مردم‌نهاد در توسعه ظرفيت‌هاي اجتماعي، فرهنگسازي و اجرايي كردن اقدامات ملي به ويژه در سطوح محلي توجه ويژه كرد. بهره‌گيري از اين ظرفيت در پيوند با اهداف روشن و اقدامات مبتني بر نتيجه مي‌تواند كمك شاياني در بهبود برخي شاخص‌هاي نگران‌كننده داشته باشد. اميد است اين روز فرخنده فرصت مغتنمي باشد تا علاوه بر ترويج موضوعات فرهنگي به چالش‌ها و نيازهاي اساسي و پايه‌اي دختران نيز توجه شود تا نسل آتي زنان فرصت بالندگي يافته و بتواند در چرخه پيشرفت ملي نقش محوري‌تري ايفا كند.
٭ مديركل امور بين‌الملل معاونت زنان و خانواده رياست‌جمهوري
رقباي اصلي رياست شوراي شهر چه كساني هستند؟
16 روز به انتخابات رياست سومين سال شوراي شهر چهارم باقي مانده است. انتخابات 10 شهريور از آن جهت حايز اهميت است كه هر دو طيف تلاش مضاعفي را خواهند داشت تا كرسي رياست را از آن خود كنند. اصلاح‌طلبان كه با 13 عضو، در اقليت اعضا قرار دارند براي جبران شكست سال گذشته خود و برقراري توازن كفه قدرت در شورا و اصولگرايان براي حفظ مسندي كه بيش از يك دهه در اختيار آنها بوده است. انتخاباتي كه سال گذشته پس از حرف و حديث‌هاي بسيار و رقابتي تنگاتنگ بين احمد مسجد جامعي و مهدي چمران، به نفع چمران خاتمه يافت و رييس 10 ساله شورا را بارديگر برمسند كرسي رياست نشاند. . دراين بين شنيده‌هاي خبرنگار «اعتماد» حكايت از آن دارد كه در بين گزينه‌هاي مطرح شده، براي سال جاري نام چند عضو بيشتراز بقيه براي كانديداتوري رياست جديد شورا شنيده مي شود. احمد دنيا مالي از جناح اصلاح‌طلبان و پرويز سروري از سوي اصولگرايان تا قبل از تعطيلات تابستاني شوراي شهر، اصلي‌ترين گزينه‌هاي مطرح شده بودند. گرچه در اين بين گزينه‌هاي ديگري مانند احمد حكيمي‌پور و محسن پيرهادي از دو طيف نيز به شكلي ضعيف‌تر شنيده مي‌شود. البته با همه اين ها به نظر مي‌رسد رقابت اصلي انتخابات امسال نيز ، بين همان دوگزينه سنتي دوطيف اصولگرا و اصلاح‌طلب يعني مسجد جامعي و چمران باشد.