جلسه پارلماني عراق به تشنج كشيده شد
تهديد به بركناري سران قوا
عراق با بزرگترين بحران اقتصادي و همچنين مبارزه با تروريستهاي داعش دست و پنجه نرم ميكند كه هركدام از آنها ميتواند به راحتي يك دولت را سرنگون كند. اما تاكنون حيدرعبادي توانسته كشور را با اين بحرانهاي سخت اداره كند ولي به نظر ميرسد دوره اوج عبادي براي اداره عراق به پايان رسيده است و اجماعي كه در گذشته بر روي عبادي و سران قواي عراق وجود داشت ديگر وجود ندارد. نمايندگان پارلمان عراق كه روز سهشنبه گرد هم آمده بودند تا براي كابينه جديد عراق تصميمگيري كنند، جلسه تا حدي پيش رفت كه بخشي از نمايندگان در پارلمان تحصن كردند و خواستار بركناري نه تنها عبادي بلكه بركناري فواد معصوم رييسجمهور و سليم جبوري رييس پارلمان عراق شدند. هرچه از جلسه ميگذشت شرايط به تشنج بيشتر نزديك ميشد به گونهاي كه سليم جبوري رييس پارلمان خواستار جلسه غير علني شد اما تشنج بالاتر ميرفت تا جايي كه رسما اعلام كرد جلسه راي اعتماد به كابينه جديد عراق به روز پنجشنبه موكول شده است.
عاليه نصيف، عضو پارلمان عراق اعلام كرد كه بيش از 50 نماينده سهشنبهشب در صحن پارلمان عراق تحصن كردند و خواهان بركناري روساي سهگانه شدند؛ چراكه خواستههاي مردم عراق را براي اجراي اصلاحات فراگير برآورده نكردهاند. نصيف گفت: نمايندگان پارلمان در اعتراض به موضع رياست پارلمان درباره موافقت با ليست جديد تحصن كردند كه شامل وزراي فاسد و افراد وابسته به احزاب است و براساس اصل سهميهبندي طايفهاي نامزد شدهاند. وي افزود: ما فردا خواهان بركناري روساي سهگانه عراق خواهيم شد. در طرف مقابل اما يك مقام نزديك به حيدر عبادي گفت: پارلمان اكنون دو ليست براي تغيير وزيران دارد يك ليست براساس توصيههاي كميته كارشناسان و ديگري ليستي كه بعد از رايزني با فراكسيونها تهيه شده است و اكنون تصميمگيري به عهده پارلمان است.
رايزنيهاي فشرده
روز گذشته دفتر نوري مالكي، رييس ائتلاف دولت قانون عراق با انتشار بيانيهاي اعلام كرد، مالكي در دفتر خود ميزبان استفان جونز، سفير امريكا در عراق بود. طبق اين بيانيه، در ديدار مذكور آخرين تحولات سياسي و امينتي و تلاشهاي انجام شده در زمينه مبارزه با تروريسم و نيز عبور از بحران اقتصادي عراق مورد بحث و بررسي قرار گرفت. مالكي با تاكيد بر افزايش تلاشها جهت عبور از چالشهايي كه متوجه روند سياسي است و نيز تلاش براي بازگرداندن قدرت دولت و تقويت امنيت، اظهار داشت، بايد از طريق هماهنگي با جناحهاي سياسي به اصلاحات و تغييرات توجه واقعي شود و اين اصلاحات پايمال نشوند. رييس ائتلاف دولت قانون در ادامه انتخاب چهرههاي شايسته و بيطرفي كه حرفهاي هستند را براي تشكيل كابينهاي كه توان برآوردن نيازهاي مردم را داشته باشد، خواستار شد. جونز نيز در اين ديدار بر پايبندي امريكا به حمايت از عراق در نبرد با تروريسم و حمايت نظامي و ارايه كمكهاي بشردوستانه به آوارگان تاكيد كرد. از سوي ديگر مسعود بارزاني، رييس اقليم كردستان عراق در اربيل با عمار حكيم، رييس مجلس اعلاي اسلامي اين كشور ديدار و درباره آخرين تحولات بحران سياسي اين كشور گفتوگو كرد. دو طرف با تاكيد بر لزوم رعايت اصول مشاركت ملي واقعي كه بدون آن امكان حل مشكلات و بحران سياسي كشور وجود نداشته و حتي آنها را عميقتر خواهد كرد، تاكيد كرده و از جناحهاي سياسي كه در سرنگوني رژيم سابق نقشي داشتهاند خواستند در حل مشكلات و بحران سياسي كنوني كشور نيز همان نقش را ايفا كنند. طبق بيانيه منتشر شده از سوي دفتر رياست اقليم كردستان عراق، حكيم در اين ديدار طرح مجلس اعلاي اسلامي عراق براي حل بحران سياسي، اجراي اصلاحات و خروج كشور از بحران كنوني را مطرح كرد. بارزاني نيز ريشهها و علل اين بحران و راههاي عبور از آن را بررسي كرد.
تلاش براي تشكيل كابينه تكنوكرات
در همين راستا سيامك كاكايي، كارشناس مسائل عراق در گفتوگو با «اعتماد» در خصوص ترميمهاي آينده دولت عراق گفت: حيدرعبادي پس از درخواستهاي متعدد براي اصلاح سياسي در عراق اعلام كرد كه قصد دارد تا كابينهاي تكنوكرات را به مجلس معرفي كند و همين بحث تكنوكرات شدن كابينه و تخصصي بودن آن اين روزها تبديل به مهمترين بحث در عراق شده است. اين موضوع با ديدگاههاي متفاوتي روبهرو است، اگرچه گروههاي سياسي از اين اقدام عبادي براي ايجاد يك كابينه تكنوكرات استقبال كردند اما به نظر ميرسد برداشت عبادي از تكنوكراتها با ساير احزاب متفاوت است. وي ميافزايد: كساني براي كابينه عراق معرفي شدند كه وابستگي به گروههاي سياسي ندارند به همين دليل موجب تنش بين گروهها و دولت شده است.
كاكايي با اشاره به نظر منتقدان در مورد دولت گفت: منتقدان براين باورند، از آنجايي كه سيستم حكومتي عراق پارلماني است، اين سيستم نيازمند حضور پررنگ احزاب است. در سيستم پارلماني احزاب نقش و اهميت بالايي دارند. دولت برآمده از اين فراكسيونها نيز دوست دارند در اين بين نقش ايفا كنند. عبادي نيز نميتواند به تنهايي كار خود را پيش ببرد و پارلمان نيز آن را تاييد كند. چنانچه عبادي نقش احزاب را ناديده بگيرد آنها نيز مخالفت خواهند كرد. به طور مثال كردها معتقدند نيروهاي كردي كه براي كابينه معرفي شدند وابستگي لازم را به گروههاي كردي در پارلمان ندارند.
اين كارشناس امور عراق معتقد است روند تحولات در عراق همواره نشان داده با وجود ساختار نظام سياسي اين كشور، بايد براي تعيين كابينه يك اجماع در خارج از پارلمان براي تاييد كابينه معرفي شده به وجود آيد كه اين همواره در عراق در طول سالهاي گذشته يك روش متداول بوده است و اگر خارج از اين روند انتخابها صورت گيرد منجر به يك مشكل سياسي خواهد شد. اما اگر هدف انتخاب تكنوكراتها براي وزارتخانهها باشد احزاب براي انتخاب نمايندههاي خود در دورههاي بعد مجلس اين رويكرد را در نظر ميگيرند و افراد را به گونهاي براي مجلس انتخاب ميكنند تا بتوانند تكنوكراتها در دولت جاي داشته باشند.
وي با اشاره به شرايط نامني در عراق افزود: تمامي گروهها در عراق و به خصوص مراجع عاليقدر شيعه بر ضرورت تخصصگرايي تاكيد كردند، عبادي راه برون رفت از اين شرايط را تخصص گرايي ميداند و اگر عبادي در تعيين دولت اين پارامتر را رعايت كند قدم مهمي را براي آينده عراق برداشته است. اما بحث تعيين سهمها در عراق و توافق با گروههاي ديگر تحقق اين مسير را سخت ميكند.
ايشان همچنين در خصوص بركناري روساي قواي عراق توسط مجلس تصريح كرد: براي استيضاح نخستوزير طبق قانون اساسي 25 نماينده بايد درخواست كنند و همچنين براي عزل رييسجمهوري نيز بايد بيش از نصف پارلمان اين درخواست را تاييد كنند و ديوان عالي نيز رييسجمهور را به خيانت، يا شكست سوگند رياستجمهوري خود متهم كند. اگر چنين اتفاقي رخ دهد تعامل بين گروههاي سياسي در عراق برهم خواهد خورد. اما با توجه به شرايط نا امني در عراق توافق ميان گروههاي سياسي در فرونشاندن التهاب بسيار تاثيرگذار است.
آشوب در جلسه فوقالعاده پارلمان عراق
گزارشها از عراق حاكي از آن است كه جلسه فوقالعاده مجلس اين كشور در روز گذشته نيز به آشوب كشيده شده است. يك منبع آگاه به سومريه نيوز عراق گفت: ناآرامي در پارلمان عراق پس از آن شروع شد كه مشعان جبوري، نماينده پارلمان عراق درخواستي را به سليم جبوري، رييس پارلمان مبني بر بركناري سران سه قوه ارايه داد. پس از اين ناآرامي جلسه پارلمان يك ساعت به تعويق افتاد. همزمان، يك منبع در پارلمان تصريح كرد كه درگيري فيزيكي ميان نمايندگاني از حزب ائتلاف كردستان و عاليه نصيف و هيثم جبوري، دو نماينده ديگر از پارلمان عراق رخ داد. نمايندگان تحصن كرده تاكيد كردند: ما به تحصن خود در داخل پارلمان تا زمان تغيير سران سه قوه ادامه خواهيم داد. سليم جبوري نيز پس از بالا گرفتن بحران نشستي با روساي فراكسيونها در پارلمان برگزار كرد. از سوي ديگر، يك منبع پارلماني تصريح كرد كه سليم جبوري از فواد معصوم، رييسجمهور عراق خواست تا در جلسه پارلمان حضور يابد. اين منبع كه خواست نامش فاش نشود، خاطرنشان كرد كه اين دعوت بنا به درخواست فراكسيونهاي سياسي مطرح شد.