هفته دوم خرداد در يك نگاه
از انتشار «صوراسرافيل» تا انحلال حزب جمهوري‌اسلامي
8 خرداد
آغاز انتشار روزنامه «صور اسرافيل» در دوران مشروطه
نخستين شماره نامه هفتگي صوراسرافيل چند ماه پس از پذيرش مشروطيت ايران در هشتم (يا يازدهم) خرداد 1286 با پيشنهاد و كوشش ميرزاجهانگيرخان شيرازي معروف به صوراسرافيل و علي‌اكبر دهخدا اداره و منتشر مي‌شد. جهانگيرخان اين روزنامه را با هدف تكميل معني مشروطيت و حمايتِ مجلس شوراي ملي و كمك به روستاييان، ضعفا، فقرا و مظلومين انتشار ميداد. اين روزنامه سرانجام پس از 32 شماره انتشار و در پي به توپ بستن مجلس توسط محمد علي شاه قاجار و پس از قتل ميرزا جهانگيرخان، مدتي تعطيل شد تا اينكه دهخدا آن را چند شماره در اروپا منتشر كرد و پس از مدتي براي هميشه تعطيل شد.
تصويب قانون تاسيس دانشگاه تهران توسط مجلس شوراي ملي
به موجب قانون تاسيس دانشگاه، مصوب هشتم خرداد سال
1313 ش، در اين تاريخ، از مدارس عالي آن زمان از قبيل دارالمعلمين عالي، مدرسه حقوق و علوم سياسي و مدرسه عالي طب، دانشگاه تهران تشكيل و اجزاي مختلف آن به سرعت ايجاد شد. مدارس قديمه و ايجاد مدارس عالي ديگر نظير دارالفنون و دارالمعلمين و همچنين لزوم وحدت و تمركز در اداره اين مدرسه‌هاي عالي سبب شد كه وزارت فرهنگ به روش جديد طرح دانشگاهي را تدوين كند. اين لايحه به مجلس شوراي ملي ارسال و در هشتم خرداد 1313 به تصويب رسيد. سرانجام در تاريخ پانزدهم بهمن 1313 ش، سنگ بناي دانشگاه تهران نيز گذاشته شد و پس از مدتي به پذيرش دانشجو اقدام كرد.
9 خرداد
درگذشت «ناظم الاطباء»، پزشك و لغت شناس ايراني
ميرزا علي اكبر خان نفيسي، ملقب به ناظم الاطبا كرماني در حدود سال 1336 ش (1263 ق) در كرمان به دنيا آمد. او پس از پايان تحصيلات مقدماتي، به فراگيري علومي چون حكمت الهي و فلسفه روي آورد و در مدرسه دارالفنون تهران، طب را آموخت. ناظم الاطباء پس از پايان تحصيلات، نخستين بيمارستان جديد در ايران را تاسيس كرد و در مجلسِ حِفظُ الصّحه (حفظ تندرستي) متشكل از پزشكان معروف شهر حضور داشت. وي در سال 1261 ش (1298) دومين بيمارستان با سبك جديد را در مشهد بنيان نهاد و از 1271ش، از اطباي ناصرالدين شاه و
مظفرالدين شاه قاجار شد. ناظم الاطبا در گردآوري واژه‌هاي زبان فارسي نيز سعي بسيار مبذول داشت كه مهم‌ترين اثر او در اين زمينه، فرهنگ نفيسي در پنج جلد است كه مدت 25 سال از عمر خود را صرف گردآوري و تحرير آن كرد. ناظم الاطبا كرماني سرانجام در
9 خرداد 1303ش در 77 سالگي درگذشت.
10 خرداد
انعقاد عهدنامه «ارز روم» ميان دولت ايران و امپراتوري عثمان
در زمان سلطنت محمدشاه قاجار، والي بغداد به تحريك بازرگانان بصره كه از رونق گرفتن بندر خرمشهر زيان ديده بودند، اين بندر را مورد تجاوز قرار داد و پس از كشته و زخمي كردن عدهاي، اموال بازرگانان را به غارت برد. در پي آن، دولت ايران نمايندهاي به عثماني فرستاد تا با آنان به مذاكره پرداخته، جبران خسارات وارده را خواستار شود. در اين اثنا، دولت عثماني مدعي شد كه بندر خرمشهر جزو خاك عثماني است و اين حادثه را مساله‌اي داخلي ميداند. در پي اين ادعا، دولت ايران نيز تهديد كرد كه به تلافي حمله به خرمشهر، شهر بغداد را هدف حملات خود قرار خواهد داد اما دولت عثماني كه پس از جنگهاي خود با روسيه، تمايلي به جنگ با ايران نداشت، نمايندهاش را به ايران فرستاد و بندر خرمشهر را تخليه كرد. پس از آن، مذاكرات دو طرف آغاز شد. در اين اثنا بار ديگر كشتاري در كربلا روي داد و در آن ايرانيان مقيم كربلا قتل عام شدند. اين حادثه، دولت ايران را به‌شدت عصباني كرد اما با تلاشهاي سياسي، مذاكرات صلح آغاز شد و پس از گذشت دو سال، قرارداد ارز روم در دهم خرداد 1226 ش برابر با 16 جمادي‌الثاني 1262 ق بين ايران و عثماني امضا شد. نماينده ايران در اين كنفرانس، ميرزاتقي‌خان فراهاني معروف به اميركبير بود.
11 خرداد
انحلال حزب جمهوري اسلامي به پيشنهاد اعضاي آن
حزب جمهوري اسلامي يك هفته پس از پيروزي انقلاب از سوي حضرات آيات سيد محمد حسيني بهشتي، سيد علي خامنهاي، سيد عبدالكريم موسوي اردبيلي، اكبر هاشمي‌رفسنجاني و دكتر محمد جواد باهنر با هدف ايجاد تشكيلاتي نيرومند و سامان دادن به نيروهاي فعال و ايجاد انسجام و انضباط، اعلام موجوديت كرد و به عضوگيري پرداخت. فعاليت حزب جمهوري اسلامي تا سال 1363، همچون گذشته ادامه يافت ولي از آن سال به بعد، به تدريج دامنه و گستردگي آن كاهش يافت تا آنكه در يازدهم خرداد 1366، به دنبال پيشنهاد آيت‌الله خامنهاي و هاشمي‌رفسنجاني به امام خميني، مبني بر توقف فعاليتهاي حزب و موافقت ايشان، حزب جمهوري اسلامي، فعاليتهاي خود را متوقف كرد.