افزايش مشاركت يا آرايش ظاهري

كميسيون ماده 10 احزاب اصلي‌ترين متولي احزاب درون ساختار سياسي ايران است. وظيفه اصلي اين كميسيون صدور مجوز و پروانه فعاليت براي احزاب، تشكل‌ها و گروه‌هاي سياسي است و طبق قانون اين كميسيون مي‌تواند با ارجاع پرونده برخي احزاب به قوه قضاييه زمينه انحلال آنها را فراهم آورد. اين همان اتفاقي است كه در مورد برخي احزاب اصلاح‌طلب در سال‌هاي گذشته رخ داده است. تركيب اين كميسيون نيز شامل دو عضو از هر يك از قواي سه گانه كشور است.
اما از ارديبهشت ماه سال 94 تغيير در تركيب اين كميسيون كليد خورد. بخشي از طرح نحوه فعاليت احزاب در مجلس شوراي اسلامي مربوط به اين كميسيون بود و با موافقت نمايندگان مجلس قرار شد به تركيب حاضر در كميسيون دبيركل يك حزب ملي و دبيركل يك حزب استاني نيز اضافه شوند.
اين تغيير بالاخره در همين چند هفته اخير به مرحله اجرايي شدن رسيد و طبق تصميم وزارت كشور و اعضاي كميسيون فعاليت براي انتخاب دو دبيركل مذكور آغاز شد. اين گام اگرچه مي‌توانست موجب خرسندي احزاب شود اما با اعلام اينكه دبيران كل منتخب از حق راي در جلسات اين كميسيون محروم هستند اميدهاي احزاب نااميد شد و آنها بار ديگر از اثرگذاري بر مقدرات خود بازماندند.

انتخابات؛ امروز و فردا
قاسم ميرزايي نيكو، عضو كميسيون ماده ۱۰ احزاب در اين رابطه به خانه ملت گفته است: از آنجايي كه دو حزب استاني و ملي در كشور وجود دارد، انتخاب نماينده از هر دو حزب براي حضور در كميسيون ماده 10 احزاب صورت مي‌گيرد. انتخاب نماينده احزاب استاني روز (پنجشنبه 12 مرداد) و انتخاب نماينده احزاب ملي روز (جمعه 13 مرداد) انجام مي‌شود و شرط برگزاري هر دو انتخابات حضور دوسومي دبيركل هر دو سطح احزاب است.
اين نماينده مجلس با بيان اينكه 82 حزب استاني و 165 حزب ملي داريم، عنوان كرد: براي برگزاري انتخابات هويت افراد احراز مي‌شود و پس از آنكه نشست به حدنصاب برسد انتخابات براي انتخاب يك نفر از احزاب استاني و يك نفر از احزاب ملي برگزار مي‌شود. وي تاكيد كرد: نمايندگان احزاب حق راي ندارند اما حضورشان در جلسات كميسيون ماده 10 احزاب الزامي است.

انتقاد دبيركل كارگزاران
دبيركل حزب كارگزاران سازندگي گفت: عضويت دو دبيركل استاني و ملي در كميسيون ماده 10 گام بزرگي براي احزاب نيست.
غلامحسن كرباسچي در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره عضويت دو نفر از دبيران كل احزاب ملي و استاني در كميسيون ماده 10 احزاب اظهار داشت: عضويت بدون حق راي دبيران كل استاني و ملي در كميسيون ماده 10 احزاب روش مناسبي نيست. عضويت در كميسيون ماده 10 احزاب براي در جريان قرار گرفتن نمايندگان احزاب است و گام بزرگي براي احزاب محسوب نمي‌شود. اصولا با نگاهي كه به احزاب در قانون وجود دارد، نمي‌توانيم مجموعه حزبي فعالي در كشور داشته باشيم.
دبيركل حزب كارگزاران سازندگي ادامه داد: به جاي اينكه احزاب براي مطلع شدن از سابقه افراد به كميسيون ماده 10 احزاب مراجعه كنند بايد به ماهيت، فعاليت، جايگاه، خط‌مشي احزاب در ميان مردم و برنامه‌اي كه براي اداره كشور دارند، توجه شود. كوپن دادن به چند نفري كه حزب تشكيل داده‌اند در جهت گسترش احزاب نيست بلكه منجر به تضعيف آن مي‌شود و مجموعه‌هاي بسيار كوچك و پراكنده بدون هرگونه قدرت سياسي و اجتماعي شكل مي‌گيرند.
دبيركل حزب كارگزاران سازندگي با بيان اينكه حزب بايد مرامنامه و اساسنامه مشخص و متفاوتي نسبت به بقيه داشته باشد تا در سطح كشور با داشتن يك جريان فكري مردم از آن استقبال كنند، گفت: اينكه انجمن‌ها و گروه‌هاي كوچك را به اسم حزب تغيير نام بدهيم نه تنها در جهت تقويت احزاب و سازمان دهي آنان براي يك نظام حزبي قوي نيست، حتي جرياني ضد حزبي است.
وي با تاكيد بر اينكه بايد احزاب كيفيت داشته باشند نه كميت، ادامه داد: توليد احزاب همچون توليد دمپايي نيست كه بگوييم ميزان توليد را افزايش داده‌ايم، احزاب بايد كيفيت مطلوب داشته باشند.
كرباسچي خاطرنشان كرد: متاسفانه قانون احزاب به توليد انبوه گروه‌ها و جمعيت‌ها با مجوزهاي قانوني منجر شده است، اينكه چهار پنج نفر با هم رفيق شوند و مجوز تشكيل حزب بگيرند كار حزبي به حساب نمي‌آيد.

مصوبات هيات نظارت بر انتخاب دبيران كل
هيات نظارت بر انتخابات نمايندگان دبيران كل احزاب ملي و استاني در كميسيون ماده 10 قانون نحوه فعاليت احزاب، در جلسه آخر خود، تصميماتي را درباره چگونگي راي‌گيري اتخاذ كرد.
بر اين اساس جلسات مورخ 12 و 13 مرداد ماه رأس ساعت 8 صبح و صرفا با حضور دبيران كل احزاب ملي و استاني و با ارايه معرفي‌نامه كتبي با سربرگ و مهر حزب مربوطه و شناسنامه يا كارت ملي دبيركل برگزار مي‌شود. با توجه به تعداد احزاب ملي و استاني حد نصاب رسميت جلسه مورخ 12/5/1396 حضور دو سوم دبيران كل احزاب استاني و حد نصاب رسميت جلسه مورخ 13/5/1396 حضور دو سوم دبيران كل احزاب ملي است. تعداد احزابي كه شرايط حضور در جلسات مذكور را ندارند در حد نصاب مذكور ملحوظ شود. پس از رسميت جلسه و نطق مقدماتي دبير كميسيون ماده 10، هيات‌رييسه سني مستقر مي‌شود و در خصوص انتخاب هيات‌رييسه منتخب به شيوه قيام و قعود اقدام شود.