جايگاه رياست دفتر رييسجمهوري و معاونتهاي اين دفتر چيست و چه كارويژههايي براي اين مسووليتها تعريف شده است؟ روز دوشنبه جلسه معارفه مجيد تختروانچي به عنوان معاون سياسي رييس دفتر رييسجمهوري بود. تختروانچي به دليل مناصبش در حوزه سياست خارجي شناخته ميشود. درباره حساسيتهاي اين مسووليت در مناسبات كشور با محمدعلي ابطحي، رييس دفتر رييسجمهور در دولت اصلاحات گفتوگو كرديم. او معتقد است كه معاونت سياسي يكي از مهمترين معاونتهاي دفتر رياستجمهوري است. او همچنين بيان ميكند كه «در حوزه معاونت سياسي كار عمده اين بود كه اطلاعات بينالمللي يا مكاتبات مختلف خارجي و داخلي را تنظيم ميكردند و اطلاعات سياسي به رييسجمهور ميدادند. همچنين پيشنهاداتي براي سخنرانيهاي رييسجمهور ميدادند. در حوزه سياست خارجي مسائل مربوط به اين حوزه و سفرا را مشخص ميكردند.»
وظايف دفتر رييسجمهوري چيست و مهمترين بخشهاي اين دفتر از نظر شما كدام است؟
دفتر رييسجمهور چارت مشخصي دارد كه كلا سرويسدهي به رييسجمهور را شامل ميشود. كارهاي رييسجمهور نياز به سازماندهي، اطلاعگيري، تنظيم جلسات، بررسي نامهها و ملاقات با افراد دارد. همه اين مجموعهها در دفتر رييسجمهور انجام ميشود. به همين دليل معاونتهاي مختلفي از جمله ارتباطات، سياسي، تشريفات، مراسم داخلي، ملاقاتها، پيگيري نامههاي مردمي وجود دارد كه هر كدام وظيفه خود را انجام ميدادند. در حوزه معاونت سياسي كار عمده اين بود كه اطلاعات بينالمللي يا مكاتبات مختلف خارجي و داخلي را تنظيم ميكردند و اطلاعات سياسي به رييسجمهور ميدادند. همچنين پيشنهاداتي براي سخنرانيهاي رييسجمهور ميدادند. در حوزه سياست خارجي مسائل مربوط به اين حوزه و سفرا را مشخص ميكردند.
كار معاونت سياسي تنظيم اين پيشنهادات براي سخنرانيهاي رييسجمهور، شامل سياست داخلي هم بود؟
بله. حوزه سياست داخلي را هم شامل ميشود. كار تهيه محورهاي سخنرانيهاي رييسجمهور و خلاصهگيري از مكاتباتي كه در حوزه سياست بود انجام ميشد. حوزه معاونت ارتباطات خبرهاي رييس جمهور را تنظيم ميكرد. اين خبرها در رسانهها منتقل ميشد كه بيشتر در دوران ما فضا باز شده بود و رسانهها ميآمدند و خبررساني ميكردند. يعني خبر از سخنراني رييسجمهور برداشت ميكردند و ما خيلي باور نداشتيم كه خودمان خبري را تنظيم كنيم و به همه رسانهها بدهيم. الان هم يكي از اشتباهاتي كه انجام ميشود اين است كه با وجود زياد بودن رسانهها و امكانات رسانهاي و ارتباطات فضاي مجازي همه خبرنگاران نميتوانند براي خبرگرفتن آزاد باشند. اين نگاه كه خبر فقط بايد توسط دفتر رييسجمهور ارايه شود خيلي درست نيست. مهمترين كار رييس دفتر اين است كه بالانسي بين همه اين اتفاقات برقرار كند. به دليل اينكه زمان رييسجمهور محدود است، رييس دفتر خيلي ميتواند تاثيرگذار باشد در اينكه چه كساني با رييسجمهور رفت و آمد كنند. چه خبرهايي به رييسجمهور برسد. چه گزارشهايي در اولويت قرار بگيرد و چه افرادي در مناصب مختلف قرار بگيرند. اينها به مشاوره احتياج دارد و اين مشاورهها توسط دفتر ارايه ميشود. مهمترين بخشي كه براي رييسجمهور در شرايط فعلي تعيينكننده است، نوع ارتباطات رييسجمهور با جريانات و افراد داخلي است. دفتر رييسجمهور در تعيين كردن يا تعيين نكردن وقتها اثرگذار است. اين مساله در سرنوشت كشور خيلي موثر است. همچنين در روابط عمومي و انتقال ديدگاههاي رييسجمهور من فكر ميكنم از ابتداي دولت آقاي روحاني تا الان اين ارتباط بين رييسجمهور، بين مردم و رسانهها خيلي رسمي و خشك است. بايد فضاي ارتباطگيري با رييسجمهور بيشتر باشد. خبرنگاران بايد حوزه مستقلتري داشته باشند تا بتوانند صحبتهاي رييسجمهور را منتقل كنند. در طول اين سالها خبر روساي قوا و رهبري عمدتا توسط دفتر تنظيم ميشود. سال گذشته به مسوولان ارتباطاتي آقاي روحاني پيشنهاد كردم كه با توجه به شرايط متفاوت كار خبررساني اگر بگذاريد همه خبرنگاران موبايلهايشان را همراه خود داشته باشند ميتوانيد چندين خبرمتفاوت با نگاههاي گوناگون توليد كنيد. اما فقط به دليل اينكه ممكن است
10 درصد نكاتي يا تصاويري باشد كه مورد علاقه رييسجمهور يا معاونت سياسي دفتر رييسجمهور نباشد، جلوي اين كار را ميگيرند. تصور اينكه يك رييسجمهور يا مسوول عاليرتبه كشور همه لحظاتش بايد شيك و پذيرفته شده باشد، درست نيست. من به عنوان كسي كه تجربهاي در دولت اصلاحات داشتم، عكسهاي عادي از رييسجمهور ميگذاشتم. اين را تقويت دولت ميدانستم كه جامعه عكسهايي غير از «سه در چهار» از رييسجمهور ببيند. خيلي براي مردم ديدن آن تفاوتها شيرين بود.
آيا اعتبار رييس دفتر خيلي در پيش رفتن كارها اثرگذار است؟
طبيعي است كه چون جايگاه مهم است، اعتبار فرد خيلي اثرگذار است. ارتباطات خيلي تعيينكنندهاي دارد. رييسجمهور فرصت برنامهريزي ندارد و اين برنامهريزيها تحت تاثير اطلاعرسانيهاي رييس دفتر است. اين جايگاه بسيار تعيينكننده است.
آيا جايگاه رييس دفتر مسووليت تصميمسازي هم دارد يا قوه اجرايي در آن ميبينيد؟
تصميمسازي يكي از بخشهاي اصلي كار مسوول دفتر است، به اين خاطر كه اطلاعات را جمعآوري ميكند و رييسجمهور بنا بر همين دادهها تصميم ميگيرد. البته كه در تصميمسازيها موثر است. در مسووليت اجرايي به صورت مستقيم اثرگذار نيست اما با پيگيريهايي كه ميكند، تعيينكننده در حوزه اجرايي كشور است.
آيا مسوول دفتر رييسجمهور هماهنگي با وزرا را هم انجام ميدهد؟
هماهنگي دستگاههاي اجرايي با همديگر عمدتا كار معاون اول رييسجمهور است. ولي هماهنگي آنها با رييسجمهور و ارتباطدادنشان با شخص رييسجمهور، كار رييس دفتر است.
آيا ارتباط رييسجمهور با گروهها و تشكلهاي سياسي هم به عهده رييس دفتر است؟
آنها هم تحت تاثير دفتر و مديريت آن است. به اين خاطر كه جزو ملاقاتها و زمينهسازيهاي ارتباطي با رييسجمهور است.
كدام معاونتهاي دفتر رياستجمهوري را مهمترين بخشها ميدانيد؟
معاونتهاي سياسي و ارتباطات مهمترين بخشها هستند، به اين خاطر كه اگر خوب عمل كنند در معرفي رييسجمهور به جامعه و توجيه جامعه ميتواند اثرگذار باشد.