آيا سلبريتي‌ها ماليات مي‌دهند؟
حسين محمدي
يكي از كاركردهاي اصلي ماليات در دنيا، كاهش فاصله طبقاتي و توزيع عادلانه ثروت از طريق اخذ ماليات از ثروتمندان و بازتوزيع آن به طرقي از جمله ارايه خدمات اجتماعي رايگان يا كم هزينه براي اقشار كم برخوردار است. حتي كشورهايي كه به سرمايه‌داري معروف هستند بيشتر درآمدهاي مالياتي خود را از اقشار ثروتمند كسب مي‌كنند. مثلا در كشور امريكا پنج دهك اول قريب به 70 درصد ماليات را پرداخت مي‌كنند در حالي كه 54 درصد از درآمدهاي كشور را به خود اختصاص مي‌دهند. در واقع پنج دهك اول بيش از سهم درآمدشان ماليات مي‌دهند.
نظام مالياتي ايران عامل توزيع ثروت از پايين به بالا
در كشور ما اما وضعيت به گونه‌اي ديگر است. مطابق اظهارات رييس سازمان امور مالياتي از 300 هزار حساب ميلياردي بررسي شده 52، درصد تاكنون هيچ مالياتي نداده‌اند. همچنين 48 درصد ديگر هم ماليات بسيار اندكي پرداخت مي‌كنند. به عنوان نمونه وكلا كه 18 هزار حساب از 300 هزار بررسي شده متعلق به آنها بوده بر اساس اظهارات نمايندگان و كارشناسان بين 7 تا 12 هزار ميليارد تومان فرار مالياتي دارند. قابل ذكر است كه دقيق نبودن ميزان فرار مالياتي وكلا به دليل شفاف نبودن درآمدهاي آنهاست. در اين بين اما افرادي نيز هستند كه با وجود گردش مالي ميلياردي هيچ گونه مالياتي پرداخت نمي‌كنند. سلبريتي‌ها از اين جمله هستند. تا سال گذشته تمامي هنرمندان ذيل فعاليت فرهنگي معاف از پرداخت ماليات بودند. اين معافيت در حالي است كه برخي سلبريتي‌ها براي بازي در يك فيلم سينمايي 4 ميليارد دستمزد دريافت مي‌كنند، اما هيچ مالياتي نمي‌دهند. در حالي كه يك فردي كه حقوق 4 ميليون توماني در ماه دارد بايد ماليات بدهد. در بودجه سال جاري تلاش شد تا اين معافيت به حداقل برسد. اين مساله اما سبب اعتراض برخي از سلبريتي‌ها نيز شد.
استدلال‌هاي بي‌اساس براي فرار از ماليات
در اين بين مهران احمدي با حضور در برنامه دورهمي نسبت به اين مساله كه چرا مي‌گويند هنرمندان ماليات نمي‌دهند و اصلا چرا بايد هنرمندان با ساير اقشار جامعه مانند راننده تاكسي‌ها در پرداخت ماليات مقايسه شوند؛ با استدلال‌هايي كه نشان از عدم شناخت از مقوله ماليات دارد، مدعي شد كه سلبريتي‌ها ماليات مي‌دهند. يكي از استدلال‌هاي وي اين بود وقتي يك محصولي بعد از توليد به فروش مي‌رسد، ماليات آن توسط تهيه‌كننده پرداخت يا روي بليت سينما‌ها اين ماليات اخذ مي‌شود. در پاسخ اين استدلال بي‌پايه و اساس بايد گفت كه اين ماليات از نوع ماليات بر ارزش افزوده است كه توسط مصرف‌كننده داده مي‌شود و هر كس كه مصرف بيشتري دارد بايد ماليات بيشتري نيز بدهد. در اين مدل ثروتمندان كه مصرف بيشتري دارند، ماليات بيشتري مي‌پردازند كه براي ارايه خدمات به كل جامعه مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
به هر حال اين ماليات از جيب مصرف‌كنندگان محصولات سينمايي مي‌رود و هيچ ارتباطي با سلبريتي‌ها ندارد. آن مالياتي كه سلبريتي‌ها بايد بپردازند و مورد مطالبه است نه ماليات بر ارزش افزوده، بلكه ماليات بر درآمد است. يعني هر كس كه درآمدي دارد بايد ماليات آن را بپردازد تا دولت نيز بتواند از طريق اين درآمدها خدمات ارايه كند. در حال حاضر اين دوستان هيچ گونه مالياتي نمي‌دهند. بنابراين استدلال‌هاي جناب سلبريتي در اين مورد كاملا بي‌اساس و نشان از بي‌اطلاعي ايشان است. اعتراض اين سلبريتي به مطالبه پرداخت ماليات و مقايسه آنها با ساير مشاغل در حالي است كه اين مقايسه كار كاملا صحيحي است، چراكه در تمامي نظام‌هاي استاندارد در دنيا اين مقايسه درآمدي وجود دارد و افراد از نظر سهم‌شان در پرداخت ماليات نه با مشاغل و تعداد مشغولان خود بلكه با ميزان درآمد خود مقايسه مي‌شوند. در واقع در صنفي حتي اگر يك نفر مشغول است و درآمد مناسبي دارد بايد ماليات آن را هم پرداخت كند.