توقف تقاضا در بازار موبايل

ندا جعفري

در حالي كه متوسط نرخ دلار در سال 1398 در محدوده 14 هزار تومان بود، نرخ هر دلار امريكا در بازار آزاد تهران در روز پنجشنبه دهم مهر ماه به 30 هزار و 50 تومان رسيد و بهاي هر يورو 35 هزار و 200 تومان رقم خورد و اين اتفاق در حالي رخ داده كه رشد 100 درصدي بهاي دلار در مدت 6 ماه به ثبت رسيده است.

اين ركورد جديد در حالي رخ داد كه نرخ دلار امريكا در 24 شهريور ماه در كانال 27 هزار و 100 تومان قرار داشت و صعود به رقم 30 هزار توماني دلار در كمتر از 10 روز به وقوع پيوست.
در اين ميان يكي از بازارهايي كه به سرعت با نوسان نرخ دلار تاثير مي‌پذيرد بازار گوشي‌هاي تلفن همراه است هر چند برخي از فعالان اين صنف معتقدند؛ فروشندگان اين بخش محصولات خود را با كمترين سود عرضه مي‌كنند اما با اين حال همچنان رونق چنداني در اين صنف ديده نمي‌شود.
كارشناسان اين حوزه پاندمي كرونا، دلالي، كاهش عرضه موبايل در بازار، انبار كردن موبايل‌ها توسط واردكنندگان، نبود ارز كافي و افزايش قيمت ارز را از موضوعاتي مطرح مي‌كنند كه سبب افزايش قيمت موبايل در بازار و كاهش تقاضا شده است.
در اين ميان نوسانات نرخ ارز از مواردي است كه باعث مي‌شود فروشندگان و واردكنندگان قيمت گوشي را بالا ببرند. مساله مهم اين است كه افزايش قيمت دلار، قيمت گوشي را بالا مي‌برد اما زماني كه با كاهش قيمت ارز مواجه مي‌شويم، قيمت تلفن همراه تغيير نمي‌كند و بازار موبايل همواره در برابر ارزاني مقاومت مي‌كند.
يكي از فعالان اين بازار در خصوص تاثير افزايش نرخ ارز بر بازار موبايل به «اعتماد» مي‌گويد: با توجه به قيمت اين روزهاي دلار و سكه كه سير صعودي داشته است قيمت‌ها در بازار موبايل باز هم پتانسيل بالا رفتن دارند اما فروشندگان به دليل عدم تقاضا در بازار فعلا جرات افزايش قيمت‌ها را ندارند ضمن آنكه برخي از مدل‌هاي موبايل ديگر جاي افزايش قيمت هم ندارد و به اندازه كافي طي هفته‌هاي گذشته قيمت‌ها بالا رفته است.
رسولي با بيان اينكه رشد قيمت دلار در هفته‌هاي اخير بهاي انواع تلفن همراه را تحت تاثير قرار داد و اكثرا روند صعودي داشتند، ادامه مي‌دهد: قيمت‌ها در اين مدت ناشي از افزايش قيمت ارز رشد داشتند و بايد توجه داشت قيمت گوشي در بازار از قيمت ارز پايين‌تر و عقب‌تر از قيمت روز است. او با بيان اينكه برخي از فروشندگان براي جلب نظر مشتريان اقدام به تخفيف‌هاي 50 تا 100 هزار توماني گوشي‌هاي خود مي‌كنند، ادامه مي‌دهد: در حال حاضر وضعيت به گونه‌اي است كه ميزان عرضه موبايل بيشتر از تقاضا در بازار شده و در حالي كه نرخ دلار بالا رفته اما جو بازار به گونه‌اي است كه فروشندگان با تخفيف محصولات را عرضه مي‌كنند تا از بازار عقب نمانند.
اين فروشنده موبايل در ادامه با اشاره به قيمت برخي از مدل‌ها مي‌گويد: در حالي كه گوشي پرفروش A10s سامسونگ تا 3 روز پيش 4 ميليون و 400 هزار تومان قيمت‌گذاري شده بود با وجود افزايش نرخ دلار الان 4 ميليون و 300 هزار تومان شده البته اين موضوع در خصوص گوشي‌هاي اپل متفاوت‌تر است زيرا اين گوشي‌ها همچنان با كوچك‌ترين تغيير قيمت در دلار افزايش قيمت 2 تا 3 ميليون توماني دارند به عنوان مثال گوشي آيفون 11 با ظرفيت 128 گيگ با افزايش نرخ دلار 500 هزار تومان بالا رفت و در حال حاضر 34 ميليون و 500 هزار تومان به فروش مي‌رسد، سامسونگ مدل note ۲۰ هم كه حدود ۲۰ ميليون تومان به فروش مي‌رسيد با نوسانات ارزي ۲۴ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان معامله شد.
بر اساس اين گزارش؛ به دليل شيوع ويروس كرونا، تعطيلي مدارس و دانشگاه‌ها و نياز دانش‌آموزان و دانشگاهيان به آموزش از راه دور، ميزان تقاضاي گوشي، تبلت و لپ‌تاپ در بازار افزايش يافت و قيمت‌ها نيز در اين مدت رشد كردند.
با آغاز سال تحصيلي جديد و راه‌اندازي سيستم آموزش مجازي مدارس از طريق سامانه شاد و با توجه به شرايط اقتصادي و كوچك شدن سبد خانوارها مردم بيشتر به سمت خريد گوشي نو ارزان قيمت در بازار كه قابليت كار با آموزش‌هاي مجازي و سامانه شاد را داشته باشد مي‌روند و گوشي‌هاي ۲ ميليون تا ۲ ميليون و ۵۰۰ هزار توماني را انتخاب مي‌كنند. با توجه به اين شرايط در حال حاضر اقبال مردم به سمت خريد گوشي‌هاي اقساطي، ارزان‌قيمت و كمتر از ۵ ميليون تومان بيشتر از قبل شده است. بر اساس آمارها در حال ‌حاضر ۷۰ تا ۷۵ درصد بازار متقاضي گوشي با قيمت ۲ تا نهايت ۵ ميليون تومان است، ۲۵ درصد هم گوشي‌هاي گران‌قيمت خريداري مي‌كنند كه البته گوشي‌هاي بالاي ۳۰۰ دلاري سهم زير ۱۰ درصدي از بازار موبايل كشور دارند و ديگر از گوشي‌هاي زير دو ميليون تومان خبري نيست. اما افزايش قيمت گوشي عملا توانايي خريد را از اقشار عادي جامعه با سطح مالي پايين سلب كرده است.
خيلي از خانواده‌ها دنبال يك گوشي ارزان‌قيمت براي آموزش فرزندشان هستند و زماني كه پيدا نمي‌كنند فروشندگان به آنها خريد تبلت‌ها را توصيه مي‌كنند كه قيمت كمتري دارند. تبلت‌هاي چيني كه مي‌توان با قيمت دو ميليون تومان آنها را خريداري كرد البته كيفيت نرم‌افزاري و سخت‌افزاري اين تبلت‌ها در اغلب مواقع براي آموزش كودكان و اينكه چندين ساعت در دسترس‌شان باشد مناسب نيست ضمن آنكه توان خريد مردم براي خريد كالاي نو به قدري كاهش پيدا كرده و افزايش قيمت لپ‌تاپ و تبلت نيز به جايي رسيده كه واردات لپ‌تاپ و تبلت دست دوم از كشورهاي حاشيه ايران نيز در حال رخ دادن است.
موضوع مهم ديگر در خصوص وضعيت اين روزهاي بازار موبايل و ساير وسايل الكترونيك اين است كه اگر گمرك هم كار قانوني ترخيص را به موقع انجام دهد تا با توجه به شرايط موجود در سريع‌ترين زمان ممكن كالا ترخيص و به دست مصرف‌كننده برسد بايد ديد واردكننده بعد از ترخيص، كالا را وارد چرخه مصرف خواهد كرد يا خير؟ متاسفانه هيچ نظارتي روي اين موضوع وجود ندارد و به نظر مي‌رسد فشارها بر مصرف‌كننده هر روز بيشتر مي‌شود.