گراني پلاستيك صداي توليدكنندگان را درآورد
رشد 3 برابري
قيمت محصولات پلاستيكي
ندا جعفري
صنعت پلاستيك كشور، از آن دست صنايعي است كه اين روزها به دليل نوسانات نرخ ارز، شاهد نوعي رونق در صادرات بوده به گونه‌اي كه حجم زيادي از توليد داخل به ساير كشورها صادر مي‌شود. «حسين دُر»، رييس اتحاديه صنايع پايين‌دستي پتروشيمي توليدات محصولات پلاستيكي معتقد است توليد صنف متبوعش نسبت به مدت مشابه سال گذشته تا 25 درصد رشد داشته و ميزان صادرات نيز به همين ميزان افزايش داشته است. به گفته او به دليل گران شدن نرخ ارز قيمت اين محصولات در بازار داخل بين ۳ تا ۴ برابر بالا رفته كه همين موضوع باعث كاهش ميزان تقاضاي خانگي براي اين محصولات نسبت به سال گذشته شده است. بر اساس اين گزارش؛ در حالي كه گفته مي‌شود حدود ۹۰ درصد مواد اوليه محصولات پلاستيكي از داخل كشور تامين مي‌شود و احتياجي به كالاهاي وارداتي نيست و تنها ۱۰درصد از كالاهاي مصرفي در حوزه پتروشيمي وارد كشور مي‌شود و توليد آن در داخل به‌صرفه نيست، چرا بايد اين محصولات تحت تاثير گراني و ارزاني نرخ ارز قرار گيرد و به يك‌باره با رشد سه تا چهار برابري مواجه شود؟
كليه دستگاه‌هاي نايلون و نايلكس
ايراني است
«حسين در» در ادامه سخنان خود به چرايي افزايش 3 تا 4 برابري قيمت نايلون و نايلكس اشاره كرد و گفت: «اين موضوع به گران شدن مواد اوليه برمي‌گردد زيرا اين مواد بر اساس ۹۵ درصد قيمت فوب خليج فارس و ضرب آن در قيمت روز ارز نيمايي محاسبه مي‌شود و با توجه به افزايش سه برابري نرخ دلار از سال گذشته تاكنون قيمت اين مواد نيز رشد داشته است. اين مقام مسوول در اتحاديه صنايع پايين دستي پتروشيمي در ادامه افزود: « در بخش توليدات نايلون‌هاي فريزر و كيسه‌هاي زباله كليه دستگاه‌ها ايراني است، وارداتي انجام نشده و پيچيدگي فناوري در بخش ماشين‌آلات اين محصولات وجود ندارد اما در بخش‌هاي ديگر اين صنعت تامين ماشين‌آلات با مشكل روبرو شده به گونه‌اي كه طي دو سال گذشته ماشين‌آلات به ندرت وارد شده و به‌طور منظم واردات نداشته‌ايم.»
ارز نيمايي محصولات پلاستيكي را گران كرد
رييس اتحاديه صنايع پايين دستي و پتروشيمي در ادامه با تاكيد بر اينكه هزينه‌ها و ميزان توليدات بالا رفته است، گفت: «همين موضوع باعث شده تا ميزان تقاضاي خانوارها كم شود اما در مقابل ميزان صادرات اين محصولات به كشورهاي ديگر رشد داشته است و ميزان توليدات اين محصولات نيز در اين مدت بين ۲۰ تا ۲۵ درصد رشد داشته است.» او گفت: «دليل اصلي كه باعث شد صنعت پلاستيك كشور قيمت محصولات توليدي خود را افزايش دهد اين بود كه طي ارديبهشت ۹۹ تا شهريورماه قيمت ارز نيمايي بالغ بر پنجاه درصد افزايش داشت و به قيمت بيست و يك هزار تومان رسيد كه مبناي قيمت پايه مواد اوليه پتروشيمي‌ها قرار گرفت.» رييس كميته انرژي اتاق تعاون ايران ادامه داد: «با توجه به كمبود ارز در داخل كشور واردات محصولات پلاستيكي به كشور تقريبا به صفر رسيده و عملا وارداتي در اين حوزه صورت نمي‌گيرد اما در مقابل صادرات اين محصولات رونق گرفته و در حال حاضر به ۶۰ كشور دنيا صادرات پلاستيك انجام مي‌شود.» از او پرسيدم چرا با وجود اينكه حدود ۹۰ درصد مواد اوليه اين محصولات را شركت‌هاي پتروشيمي ايران و در داخل كشور تامين مي‌كنند باز هم قيمت‌ها را با دلار محاسبه مي‌كنيد؟ كه در پاسخ به اين پرسش گفت: «فرمول قيمت‌گذاري بر اساس دستورالعمل ستاد تنظيم بازار در سال ۱۳۹۲ تعيين شده كه ميزان سود و قيمت‌ها اينگونه محاسبه شود و قيمت مواد اوليه در بازار بورس نهايي مي‌شود.» اين عضو اتحاديه صنايع پايين‌دستي در ادامه افزود: «تقريبا ۳۲ درصد بازار عراق، ۷۴ درصد بازار افغانستان، ۲۰ درصد بازار آذربايجان و تركمنستان، تركيه و ارمنستان از محصولات پلاستيك ساخت ايران است ضمن آنكه به كشورهاي قرقيزستان، عمان و كويت نيز صادرات پلاستيك صورت مي‌گيرد.» «حسين در» ميزان صادرات اين محصولات را در سال ۱۳۹۴ بر اساس آمار وزارت صمت حدود ۳.۱ ميليارد دلار اعلام كرد و گفت: «پس از سال ۱۳۹۴ ميزان صادرات محصولات پايين دستي پتروشيمي به روزرساني نشد اما برآوردهاي ما حاكي از آن است كه اين ميزان افزايش يافته و به رقمي حدود ۳.۸ ميليارد دلار رسيده است.»
چرا محصولات پلاستيكي با نرخ ارز
محاسبه مي‌شود؟
برآيند سخنان حسين در و البته قيمتي كه در بازار وجود دارد، كاهش استقبال و كشش مردم به صمت محصولات پلاستيكي است. اما در واقع اين محصولات از معدود كالاهايي است كه به ساير بازارهاي ديگر نيز مرتبط هستند و هر تغييري در قيمت آنها بر روي بازارهاي ديگر نيز اثر خواهد گذاشت. قيمت نايلون و پلاستيك از سال گذشته تاكنون نوسانات زيادي پشت سر گذاشته و هر روز شاهد افزايش قيمت اين كالاها هستيم تاجايي‌كه گراني ظروف يك‌بار مصرف باعث نارضايتي اصناف شده است. در بين اصناف مختلف، لبنيات‌فروشان بيش از همه از گراني ظروف يك‌بار مصرف متضرر شده‌اند، زيرا محصولاتي مانند شير، ماست، پنير، كشك و... در اين ظروف عرضه مي‌شوند. فعالان اين صنف معتقدند؛ بزرگ‌ترين مشكل‌شان نبود نظارت مناسب بر پتروشيمي‌هاست زيرا عملكرد نه چندان مشخص پتروشيمي‌ها باعث شده تا بازار پلاستيك در داخل دچار نوسان هميشگي باشد و قيمت‌ها هر روز روندي افزايشي داشته باشند. آنها دليل اصلي گراني پلاستيك و نايلون در كشور را عملكرد پتروشيمي‌ها عنوان مي‌كنند. اين در حالي است كه هدف از تاسيس پتروشيمي‌ها اين بوده كه به كمك صنعت و اشتغال كشور بيايند ولي درحال‌حاضر، اين پتروشيمي‌ها هستند كه سوددهي بالايي دارند و صنايع پايين دستي آنها براي تامين مواد اوليه با مشكلات عديده‌اي روبرو هستند. گفتني است؛ در سال ۱۳۹۷ نيز اين داستان تكرار شده بود و قيمت پلاستيك تا ۴ برابر رشد داشت. در آن سال نيز پتروشيمي‌ها مواد اوليه را به صورت قطره‌چكاني به توليدكنندگان مي‌دادند و همين باعث گراني اين محصولات در بازار شده بود و در اين سال از سفره‌هاي معمولي و يك بار مصرف گرفته تا لوازم‌التحرير و تراش و پاك كن و حتي جلد دفتر و كتاب قيمت‌شان تا ۴ برابر بالا رفت.