بازگشت به صحنه جرم

چرا مسير ترامپ
 براي بازگشت به قدرت
 سخت‌تر از گذشته است؟
 تحقيقات
 وزارت دادگستري
 كميته ششم ژانويه
 پرونده‌هاي
 فساد مالي
  فشار شكست‌هاي مياندوره‌اي
 2022
 رقباي قوي 
در حزب 
جمهوري‌خواه

دونالد ترامپ چهل و پنجمين رييس‌جمهور ايالات متحده تاكنون اشتباهات زيادي انجام داده، اما اعلام كانديداتوري در انتخابات رياست‌جمهوري 2024 در شرايطي كه بسياري از جمهوري‌خواهان او را مقصر نتايج نه چندان خوب حزب در انتخابات مياندوره‌اي كنگره مي‌دانند، شايد بدترين تصميم او باشد.

رييس‌جمهور پيشين امريكا از سال 2021 صحبت درباره بازگشت به قدرت و حضور دوباره در انتخابات رياست‌جمهوري را آغاز كرده بود، اما بارها در پاسخ به هواداران يا خبرنگاراني كه از او در خصوص اين مساله سوال مي‌پرسيدند، از اظهارنظر مستقيم در اين باره خودداري مي‌كرد. او سرانجام شامگاه سه‌شنبه در فاصله كوتاهي پس از پايان انتخابات مياندوره‌اي كنگره به صورت رسمي كانديداتوري خود را در انتخابات رياست‌جمهوري سال ۲۰۲۴ اعلام كرد. ترامپ كه در جمع هوادارانش در در ويلاي شخصي خود در ايالات فلوريدا سخن مي‌گفت، قول داد كه «بار ديگر امريكا را بزرگ و باشكوه» خواهد كرد.
ترامپ در اين سخنراني به دفاع از كارنامه 4 ساله دولت خود پرداخت، از سياست‌هاي مهاجرتي دولت جو بايدن انتقاد كرد و قول داد تمام تلاش خود را براي مبارزه با «باندهاي جرم و جنايت» به كار ببندد.
جو بايدن كه سه‌شنبه شب براي حضور در نشست گروه 20 در اندونزي به سر مي‌برد به اعلام كانديداتوري دونالد ترامپ واكنش نشان داد و با انتشار ويديويي كه به كارهاي بر زمين مانده در دوره رياست‌جمهوري ترامپ اشاره داشت در توييتر نوشت: «ترامپ انتظارات ايالات متحده امريكا را برآورده نكرد.»
او پيش از اين سه بار در سال‌هاي 2000، 2016 و 2020 به صورت رسمي در انتخابات رياست‌جمهوري به عنوان كانديدا شركت كرده بود. ترامپ در سال‌ 2004 خيلي جدي به كانديداتوري فكر كرد، اما در پايان از شركت در انتخابات منصرف شد. در سال 2012 نيز به صورت «غيررسمي» كارزاري انتخاباتي به راه انداخت، اما با عدم اقبال راي‌دهندگان تصميم گرفت به صورت رسمي وارد رقابت‌ها نشود.
كارشناسان پيش‌بيني مي‌كنند چهل و پنجمين رييس‌جمهور امريكا در مقايسه با سال 2016 كه توانست در انتخابات پيروز شود و سال 2020 كه در رقابتي نزديك از جو بايدن كانديداي وقت حزب دموكرات شكست خورد، كار سخت‌تري براي راه‌اندازي يك كارزار انتخاباتي جدي و موفق دارد. اما دلايل آنها براي پيش‌بيني اين مساله كه مسير پيش روي ترامپ سخت‌تر از گذشته است، چيست و دقيقا چه موانعي پيش روي رييس‌جمهور پيشين ايالات متحده قرار دارد؟

تحقيقات وزارت دادگستري
رييس‌جمهور پيشين امريكا در حال حاضر درگير تحقيقات قضايي متعددي است. وزارت دادگستري و اداره تحقيقات فدرال (FBI) در حال تحقيق درباره اسناد بسيار حساس و سري هستند كه دونالد ترامپ بدون اجازه قانوني در خانه شخصي خود از آنها نگهداري مي‌كرد و در شرايطي كه وزارت دادگستري خواهان پس دادن اين اسناد بود، او در برابر اين امر از خود مقاومت نشان مي‌داد. روزنامه واشنگتن‌پست روز دوشنبه ۲۹ مهر به نقل از منابع مطلع بدون ذكر نام آنها گزارش داد كه اسناد محرمانه‌اي كه توسط اداره تحقيقات فدرال از ويلاي دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري سابق امريكا ضبط شده حاوي اسراري در مورد ايران و چين است. وزارت دادگستري امريكا در حال بررسي احتمال نقض قوانين حكومتي از سوي دونالد ترامپ در اين پرونده است. يك محور ديگر اين تحقيقات احتمال ممانعت از اجراي قانون توسط ترامپ و دستيارانش هنگام اعزام ماموران اف‌بي‌آي براي بازرسي از اقامتگاه اوست. وزارت دادگستري امريكا در اطلاع‌رساني پيرامون اين تحقيقات هشدار داده كه علاوه بر اسنادي كه در منزل دونالد ترامپ ضبط شده ممكن است اسناد محرمانه بيشتري از كاخ سفيد به شكل غيرقانوني خارج شده باشد.
همزمان وزارت دادگستري در حال تحقيق روي «تلاش‌هاي ترامپ و اطرافيان او» براي تغيير نتايج انتخابات رياست‌جمهوري سال 2020 است. تحقيقات جداگانه‌اي در خصوص حوادث مربوط به انتخابات رياست‌جمهوري سال 2020 در ايالت جرجيا در جريان است. در آن زمان دونالد ترامپ با فرماندار ايالت جرجيا تماس گرفته بود و از او خواسته بود 11 هزار راي براي پيروزي او در انتخابات «پيدا كند.»

پرونده‌هاي فساد مالي
تحقيقات جنايي دادستان بخش منهتن نيويورك درباره شركت املاك خانوادگي يكي ديگر از تحقيقات جاري عليه ترامپ است. جعل، كلاهبرداري و دزدي‌هاي هنگفت، محور اتهامات پرونده‌اي هستند كه دادستان منهتن نيويورك عليه شركت خانوادگي ترامپ گشوده است. دادستان منطقه‌اي نيويورك مي‌گويد هلدينگ ترامپ ۱۵ سال از پرداخت ماليات شانه خالي كرده است. در حال حاضر هيچ اتهامي در پرونده شكايت عليه دونالد ترامپ وجود ندارد، اما ممكن است پاي رييس‌جمهور سابق امريكا در مراحل بعدي رسيدگي به ميان كشيده شود. سوزان نچلس، وكيل ترامپ گفته كه اين پرونده با انگيزه سياسي تشكيل شده و دادستان كل و دادستان منطقه در اين منظور با يكديگر هماهنگ شده‌اند.
در موضوع ماليات‌هاي پرداختي ترامپ در دهه گذشته نيز ابهامات جدي وجود دارد و تعدادي از اعضاي مجلس نمايندگان اين مساله را پيگيري مي‌كنند. تحقيقات مجلس نمايندگان سال ۲۰۱۹ كميته در واكنش به شهادت مايكل كوهن، وكيل سابق دونالد ترامپ در كميته تحقيقات مجلس نمايندگان آغاز شد. او شهادت داد كه ترامپ براي كاستن از ماليات بر مستغلات در فاصله سال‌هاي ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ اسناد مالياتي خود را دستكاري كرده است.

كميته ششم ژانويه
يكي ديگر از موانع بر سر راه ترامپ تحقيقات كميته ششم ژانويه است. اين كميته كه در مورد حمله به ساختمان كنگره، توسط حاميان ترامپ تحقيق مي‌كند، يك ماه قبل ترامپ را براي شهادت و ارايه مدارك به مجلس نمايندگان فراخواند. احضاريه كميته، تنها چند ساعت پس از آن صادر شد كه يك قاضي فدرال، استيو بنن، مشاور سابق پرزيدنت ترامپ را به علت عدم همكاري با كميته تحقيقات به چهار ماه حبس محكوم كرد.
در روز ۶ ژانويه ۲۰۲۱ پس از سخنراني آتشين ترامپ در تجمعي در نزديكي كاخ سفيد مبني بر تقلب در انتخابات، هزاران نفر از حاميان ترامپ به ساختمان كنگره حمله كردند، شيشه‌ها را شكستند و ميليون‌ها دلار خسارت وارد كردند.
بر اثر اين حمله، پنج نفر از جمله يك افسر پليس جان باختند، بيش از ۱۴۰ افسر پليس مجروح شدند و مايك پنس،معاون رييس‌جمهور و اعضا و كاركنان كنگره مجبور به فرار شدند.
در بيانيه كميته ششم ژانويه آمده بود: «شواهد گردآوري شده از ده‌ها تن از منصوبان و كارمندان سابق شما نشان‌دهنده تلاش‌هاي چند‌جانبه براي سازماندهي و ايجاد مانع در مسير انتقال مسالمت‌آميز قدرت و ابطال انتخابات رياست‌جمهوري ۲۰۲۰ بوده است.»
به‌رغم اصرار كميته، دونالد ترامپ تمايلي به همكاري نداشته و ندارد. او تا پايان مهلت مقرر تصميم گرفت در كميته حاضر نشود و پيش‌بيني مي‌شود اين موضوع تبعاتي براي او داشته باشد.
اعضاي كميته نگفته‌اند كه در پي بي‌توجهي ترامپ به احضاريه، چگونه عمل خواهند كرد ولي قانون فدرال آن را جرم دانسته و براي آن از يك تا دوازده ماه حبس در نظر گرفته است. روندي كه انتظار مي‌رود در آينده نزديك اتفاق بيفتد، اين است كه كميته موضوع را به مجلس نمايندگان ارجاع داده و سپس مجلس براي ارجاع آن به وزارت دادگستري كه صلاحيت تصميم‌گيري در مورد طرح اتهام را دارد، راي‌گيري كند.
هرچند اين مساله مي‌تواند براي ترامپ دردسرساز شود، اما با پيروزي جمهوري‌خواهان در انتخابات مجلس نمايندگان احتمالا مجوز فعاليت كميته تحقيقات ششم ژانويه نيز پس از روي كار آمدن مجلس جديد در ژانويه 2023 تمديد نشود و سرنوشت تحقيقات از ترامپ و پيگيري مجازات او ناتمام باقي بماند.

مقصر شكست‌هاي مياندوره‌اي 2022
اعلام كانديداتوري ترامپ در شرايطي اتفاق افتاد كه اعضاي ارشد حزب جمهوري‌خواه انتقادات بسياري نسبت به نقش او در انتخابات مياندوره‌اي كنگره مطرح مي‌كنند. به باور آنها ترامپ نقش مهمي در شكست جمهوري‌خواهان در انتخابات مجلس سنا، واگذار كردن برخي كرسي‌هاي فرمانداري و عملكرد ضعيف‌تر از حد انتظار در انتخابات مجلس نمايندگان داشت. 
نظر ترامپ دقيقا نقطه مقابل آنهاست. بر اساس آماري كه تيم ترامپ مدعي آن است و در اختيار رسانه‌ها قرار داده، رييس‌جمهور پيشين امريكا مجموعا از 254 كانديدا حمايت كرده كه 232 كانديدا در انتخابات پيروز شدند و 22 كانديدا نيز شكست خوردند.
روزنامه واشنگتن‌پست آمار متفاوتي دارد. به نوشته اين روزنامه، تعداد كانديداهايي كه به‌رغم دارا بودن حمايت ترامپ شكست خورده‌اند، دوبرابر تعدادي است كه ترامپ ادعا مي‌كند. نكته ديگري كه روزنامه واشنگتن‌پست به درستي روي آن دست مي‌گذارد، اين است كه اگر صرفا كرسي‌هايي كه انتخابات در آنها رقابتي بوده در نظر گرفته شود، كانديداهاي مورد حمايت ترامپ در بيشتر اين رقابت‌ها شكست خورده‌اند.
ترامپ همچنين ادعا مي‌كند كه نتايج حزب جمهوري‌خواه طي سال‌هاي اخير هيچ‌گاه به اين خوبي نبوده، اما اين ادعا صحيح نيست و در هر دو انتخابات مياندوره‌اي 2010 و 2014 كه حزب دموكرات به عنوان حزب حاكم در انتخابات شركت مي‌كرد، جمهوري‌خواهان عملكرد بهتري را از خود به ثبت رساندند.
خبرگزاري آسوشيتدپرس مي‌نويسد: «بسياري از اعضاي حزب جمهوري‌خواه، معتقدند اين نتايج نشان مي‌دهد زمان آن فرا رسيده كه اين حزب از دونالد ترامپ عبور كرده و نگاهي به آينده داشته باشد.»
مايك پنس، معاون اول ترامپ در دوره رياست‌جمهوري 4 ساله او نيز روز سه‌شنبه در مصاحبه‌اي تاكيد كرد كه حزب جمهوري‌خواه گزينه‌هاي بهتري براي حضور در انتخابات رياست‌جمهوري 2024 خواهد داشت.

رقباي قوي در حزب جمهوري‌خواه
چالش بعدي ترامپ، كاسته شدن از ميزان محبوبيت او در ميان حاميان حزب جمهوري‌خواه است. نظرسنجي گسترده و سراسري آسوشيتدپرس (AP VoteCast) كه از ميان راي‌دهندگان در انتخابات مياندوره‌اي انجام شده و 94 هزار نفر در آن مشاركت داشته‌اند، نشان مي‌دهد 54 درصد راي‌دهندگان ترامپ را گزينه‌اي بسيار نامطلوب يا نامناسب مي‌دانند. يك نظرسنجي ديگر از آسوشيتدپرس (AP-NORC) نيز نشان مي‌دهد 43 درصد از جمهوري‌خواهان ديگر مايل نيستند ترامپ را به عنوان كانديداي اصلي حزب در انتخابات رياست‌جمهوري ببينند.
بر اساس نظرسنجي جديد پوليتيكو -مورنينگ كانسالت كه در ميان حاميان حزب جمهوري‌خواه برگزار شده، 47 درصد مشاركت‌كنندگان در نظرسنجي اعلام كرده‌اند كه از بازگشت دونالد ترامپ به قدرت و حضور او به عنوان كانديداي اصلي حزب جمهوري‌خواه حمايت مي‌كنند. 33 درصد از ران ديسانتيس فرماندار فلوريدا كه با قدرت رقباي خود در اين ايالت را شكست داد، حمايت مي‌كنند و 5 درصد نيز گفته‌اند از مايك پنس معاون ترامپ حمايت خواهند كرد. اين آمار نشان مي‌دهد روند محبوبيت ران ديسانتيس از ماه اكتبر به اين سو صعودي بوده و در مقابل ترامپ با روند نزولي محبوبيت روبه‌رو بوده است.
نظرسنجي يوگاو كه روز جمعه هفته گذشته برگزار شد به مراتب نتايج متفاوت‌تري دارد. نتايج نظرسنجي يوگاو حاكي از آن است كه افراد شركت‌كننده جمهوري‌خواه يا آن دسته از شركت‌كنندگاني كه تمايل به جمهوري‌خواهان دارند، ران ديسانتيس را نسبت به دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري سابق امريكا ترجيح مي‌دهند. براساس اين نظرسنجي، ۴۲ درصد از شركت‌كنندگان به ديسانتيس و ۳۵ درصد به دونالد ترامپ راي دادند. همچنين، ۲۳ درصد باقيمانده يا مطمئن نبودند يا اينكه هيچ يك از اين افراد را شايسته نمي‌دانستند.
دانيل مك كارتي، سردبير سابق مجله «امريكن كانزرواتيو» مي‌گويد: «اگر كسي بتواند در آينده معجزه كند آن شخص ترامپ است. او هنوز كاريزماتيك‌ترين چهره جمهوري‌خواه است و قادر است بيش از هر نامزد رقيب ديگري جمعيت بيشتري را در سراسر امريكا دور خود جمع كند. او همچنين در هر نبرد مقدماتي‌اي رفتار بسيار زننده و كثيف‌تري در مقايسه با هر نامزد ديگري خواهد داشت كه بر جذابيت او در ميان طرفدارانش مي‌افزايد.» مك كارتي اضافه مي‌كند: بهترين استراتژي ديسانتيس اين است كه از چنين رويارويي اجتناب ورزد و اجازه دهد ترامپ ادعاي خود را مطرح كند. او مي‌افزايد: «اگر ترامپ شتاب نگيرد و به نظر برسد كه جمهوري‌خواهان در سال ۲۰۲۴ ميلادي متحمل شكست خواهند شد، ديسانتيس مي‌تواند به عنوان ناجي ظاهر شود.»

  تعداد كانديداهايي كه به‌رغم دارا بودن حمايت ترامپ در انتخابات مياندوره‌اي شكست خورده‌اند، دوبرابر تعدادي است كه ترامپ ادعا مي‌كند. نكته ديگري كه روزنامه واشنگتن‌پست به درستي روي آن دست مي‌گذارد، اين است كه اگر صرفا كرسي‌هايي كه انتخابات در آنها رقابتي بوده در نظر گرفته شود، كانديداهاي مورد حمايت ترامپ در بيشتر اين رقابت‌ها شكست خورده‌اند. ترامپ همچنين ادعا مي‌كند كه نتايج حزب جمهوري‌خواه طي سال‌هاي اخير هيچ‌گاه به اين خوبي نبوده، اما اين ادعا صحيح نيست و در هر دو انتخابات مياندوره‌اي 2010 و 2014 كه حزب دموكرات به عنوان حزب حاكم در انتخابات شركت مي‌كرد، جمهوري‌خواهان عملكرد بهتري را از خود به ثبت رساندند.
  بر اساس نظرسنجي جديد پوليتيكو - مورنينگ كانسالت كه در ميان حاميان حزب جمهوري‌خواه برگزار شده، 47 درصد مشاركت‌كنندگان در نظرسنجي اعلام كرده‌اند كه از بازگشت دونالد ترامپ به قدرت و حضور او به عنوان كانديداي اصلي حزب جمهوري‌خواه حمايت مي‌كنند. 33 درصد از ران ديسانتيس فرماندار فلوريدا كه با قدرت رقباي خود در اين ايالت را شكست داد، حمايت مي‌كنند و 5 درصد نيز گفته‌اند از مايك پنس معاون ترامپ حمايت خواهند كرد. اين آمار نشان مي‌دهد روند محبوبيت ران ديسانتيس از ماه اكتبر به اين سو صعودي بوده و در مقابل ترامپ با روند نزولي محبوبيت روبه‌رو بوده است.