نوبل ادبي امسال به يون فوسه نروژي رسيد
آن كودك هفت ساله گريخته از مرگ
گروه هنر و ادبيات
نوبل ادبي امسال را يون فوسه، نويسنده، نمايشنامه‌نويس و شاعر نروژي از آن خود كرد.
آكادمي نوبل در بيان دليل اين انتخاب به «نمايشنامه‌ها و نثر بديع او» اشاره كرد كه «به ناگفتني‌ها صدا مي‌دهد». اين آكادمي «افشاي اضطراب و دوسوگرايي انسان در هسته آن» را نيز در آثار فوسه تحسين كرده است. آنها به سبك نوشته‌هاي او نيز اشاره كرده و آن را با عنواني كه او به آن معروف شده «مينيماليسم فوسه» خوانده‌اند.
آندرس اولسون، رييس كميته نوبل، يون فوسه را «از بسياري جهات نويسنده‌اي فوق‌العاده» دانسته است. او گفته: «وقتي اثر او را مي‌خواني، عميقا تو را لمس مي‌كند و وقتي يك اثر را خواندي، بايد به آن ادامه بدهي. اعضاي كميته نوبل فوسه را با نويسندگان بزرگي مانند ساموئل بكت، توماس برنهارد، گئورگ تراكل، فرانتس كافكا و تاريي وساس قابل مقايسه دانسته‌اند.» از نظر رييس كميته نوبل «آنچه در آثار او ويژگي محسوب مي‌شود، احساس نزديكي در نوشته‌هايش است. اين احساسات عميق‌ترين احساسات شما را لمس مي‌كند - اضطراب‌ها، ناامني‌ها، سوال زندگي و مرگ - چيزهايي كه هر انساني در واقع از همان ابتدا با آنها روبه‌رو مي‌شود.»
اولسون به‌طور ويژه به تحسين نمايشنامه‌هاي فوسه از جمله كسي مي‌خواهد بيايد، نام، روياهاي پاييز و تغييرات مرگ پرداخت و از اهميت نثر در همه آثار او گفت.
او گفت براي خوانندگاني كه به دنبال چيز كوتاه‌تري هستند، رمان صبح و عصر فوسه كه در سال ۲۰۰۰ منتشر شد، «يك قطعه كوچك شگفت‌انگيز است.»
فوسه گفته دريافت اين جايزه او را تحت تاثير قرار داده «و تا حدودي ترسانده است». او همچنين تصريح كرده است كه «در درجه اول و مهم‌تر از همه هدفش ادبيات است، بدون ملاحظات ديگر.»
اين نويسنده 64 ساله است و علاوه بر نمايشنامه‌هايش، رمان، شعر، مقاله، كتاب كودك و ترجمه آثار ديگران را هم در كارنامه دارد.
پيوند پيشينه نروژي با تكنيك‌هاي هنري از ويژگي‌هاي اين نويسنده است كه آكادمي نوبل نيز به آن اشاره كرده.
آثار فوسه به زبان‌هاي متعددي در سراسر جهان برگردانده شده است. او توانسته با آثارش جوايز بين‌المللي زيادي را از آن خود كند.
پيش از اعلام نام يون فوسه به عنوان برنده نوبل ادبي امسال از چند نويسنده از جمله سلمان رشدي، كان ژو، مارگارت اتوود و هاروكي موراكامي از شانس‌هاي دريافت اين جايزه نام برده مي‌شد.
آني ارنو، نويسنده فرانسوي، سال گذشته برنده نوبل ادبي شد. آكادمي نوبل، ۵۰ سال كار «سازش ناپذير» و روايت «زندگي‌هاي همراه با تبعيض بر اساس جنسيت، زبان و طبقه اجتماعي» را دليل انتخاب او برشمرده بود.
يون فوسه در سال ۱۹۵۹ در هوگسوند نروژ به دنيا آمد و در استرندبارم بزرگ شد. تجربه تصادفي شديد در هفت سالگي كه او را تا آستانه مرگ پيش برده بود، تاثير زيادي بر آثار او گذاشت. اولين رمان فوسه به نام «قرمز، سياه» در سال ۱۹۸۳ منتشر شد و اولين نمايشنامه‌اش با نام «و ما هرگز از هم جدا نمي‌شويم»، 11 سال بعد از آن در سال ۱۹۹۴.