ردپای سلاح امریکایی در تراژدی رفح
برای مهار اسرايیل جهان به تکاپو افتاد
احسان پناه‌بر
به گزارش خبرگزاری رویترز از رفح، در آخرین دور کشتار جمعی غیرنظامیان فلسطینی، نیروهای اسرايیلی یک اردوگاه را در «منطقه امنی» در غرب رفح بمباران کردند که به مرگ دست‌کم 21 نفر از جمله 13 زن و کودک منجر شد. این تازه‌ترین دور از جنایات رژیم اسرايیل در رفح پس از حملات اخیر جنگنده های اسرايیلی به چادر آوارگان جنگ غزه در منطقه تل السلطان است. آن حمله به آتش‌گرفتن چادرها و زنده‌زنده سوختن جنگ‌زدگان منجر شد. به گزارش الجزیره، در پی آن حمله، شمار افرادی که در آتش‌سوزی ناشی از بمباران چادرها کشته شدند ۴۵ نفر، شامل ۲۳ نفر زن، کودک و افراد سالخورده بودن و همزمان ۲۴۹ نفر هم آسیب جدی دیده‌اند. این امر خشم و اعتراض جامعه جهانی را به دنبال داشته است. در واکنش به این جنایات، کشورهای اسپانیا، ایرلند و نروژ رسما کشور فلسطین را به رسمیت شناختند و شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد تهاجم زمینی اسرايیل به رفح جلسه اضطراری تشکیل داد.
خبرگزاری رویترز اعلام کرد در پیش‌نویس متن برای قرائت در جلسه شورای امنیت سازمان ملل بر گزاره هایی چون برقراری آتش‌بس کامل و دايمی در نوار غزه، عقب نشینی نیروهای اسرايیلی از غزه و آزادی تمامی اسیران اسرايیلی در دست حماس تاکید شده است. این پیش‌نویس اساسا به اسرايیل دستور می‌دهد تا عملیات نظامی خود در رفح را متوقف کند. به گزارش رویترز، این متن از قوی ترین و صریح ترین زبان ممکن در شورای امنیت سازمان ملل استفاده می کند و آشکارا از اسرايیل، قدرت اشغالگر در غزه می خواهد فورا حمله نظامی خود و هر اقدام دیگری را در رفح متوقف کند. چند تن از دیپلمات‌های شورای امنیت سازمان ملل به رویترز گفتند که شورای امنیت می‌تواند ظرف چند روز برای پیش‌نویس قطعنامه رای‌گیری کند. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای تصویب حداقل به 9 رای موافق و بدون وتوی اعضای دايمی ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه یا چین نیاز دارد. امریکا پیش از این با وتو کردن سه پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت درباره جنگ غزه، از اسرايیل پشتیبانی کرده است. ناظران برآنند که این ایالات متحده این پیش‌نویس را نیز وتو خواهد کرد، چراکه اساسا پیشروی ارتش اسرايیل در رفح با چراغ سبز ایالات متحده همراه بوده است.
این در حالی است که دولت بایدن روز سه‌شنبه اعلام کرد که از نزدیک تحقیقات مربوط به حمله هوایی مرگبار اسرايیل را زیر نظر دارد. به گزارش رویترز از واشنگتن، دولت بایدن معتقد است کشته‌های جنایات اخیر رژیم اسرايیل در رفح «آنچنان قابل‌توجه» نبوده است که از خطوط قرمز امریکا عبور کرده باشد. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی در پاسخ به این پرسش که «آیا کشتار فجیع بامداد دوشنبه در رفح همان «مرگ و ویرانی»ای نیست که مقامات امریکایی نسبت به آن هشدار داده بودند و آن را خط قرمز در نظر گرفته بودند»، به خبرنگاران گفت: اسرايیلی‌ها گفته‌اند این «اشتباهی غم‌انگیز» است و اسرايیلی‌ها از خطوط قرمز امریکا عبور نکرده‌اند. او افزود که ایالات متحده درصدد است کمک‌های بیشتری به اسرايیل ارسال کند. اخیرا انتقادات از دولت بایدن برای کمک همه‌جانبه به اسرايیل بالا گرفته است. دولت بایدن مدعی شده بود که در صورت حمله به رفح، امریکا ارسال تجهیزات به اسرايیل را کاهش می دهد، اما گزارش خبرگزاری‌ها عکس این مورد را نشان می‌دهد.
حماس میز مذاکره را ترک کرد
به گزارش روزنامه هاآرتص، هنوز هیچ پیشرفتی در مذاکرات متوقف شده آتش‌بس بین اسرايیل و حماس حاصل نشده است، اما مقامات اسرايیلی پیش‌نویس آتش‌بس اصلاح شده ای را برای کشورهای میانجی ارسال کرده‌اند که در آن تغییر مواضع اسرايیلی ها در 24 ساعت گذشته را نشان می دهد. هاآرتص به نقل از یکی از مقامات اسرايیلی که خواست نامش فاش نشود، مدعی است که پیشنهاد جدید در مورد خواسته‌های اسرايیل از جمله تعداد اسیران که در مرحله اول توافق آزاد می‌شوند و مدت زمان آتش‌بس اولیه، منعطف شده است. این منبع ناشناس به هاآرتص گفت اما پیشنهاد فعلی اسرايیل نیز چیزی افزون بر پیشنهادات قبلی ندارد، زیرا خواسته‌های حماس برای پایان دادن به جنگ و خروج نیروهای اسرايیلی از غزه را برآورده نمی کند. حماس هشدار داده است تا زمانی که اسرايیل از توقف جنگ امتناع کند، توافقی حاصل نخواهد شد. او گفت که همه گزارش‌ها از انعطاف‌پذیری اسرايیل به سمت هیچ پیشرفت واقعی یا امکان آزادی اسرا اشاره نمی‌کنند. روزنامه اسرايیلی هاآرتص همچنین برای اولین بار از تصمیم حماس مبنی بر خروج از مذاکرات در واکنش به کشتار هولناک اسرايیل در تل‌السلطان خبر داد. پایگاه خبری میدل ایست آی نیز در گزارشی اختصاصی از تصمیم حماس برای خروج از مذاکرات آتش‌بس گفته است. در همین راستا، منبعی نزدیک به حماس به میدل ایست آی گفت که این جنبش به میانجی‌های بین‌المللی گفته است که به مشارکت خود در مذاکرات آتش‌بس با هدف پایان دادن به جنگ در غزه، پس از «قتل عام» روز یکشنبه در رفح توسط اسرايیل پایان می‌دهد. این حملات هوایی که منجربه فاجعه زنده زنده سوختن و مثله شدن برخی آوارگان در تل‌السلطان شد، تنها دو روز پس از آن صورت گرفت که دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) به اسرايیل دستور داد تا فورا حمله نظامی خود به رفح را متوقف کند. یک منبع نزدیک به حماس نیز روز سه شنبه به میدل ایست آی گفت که حماس به میانجیگران اطلاع داده است که تا زمانی که اسرايیل به حمله خود به رفح پایان ندهد، نیروهای خود را خارج نکند و گذرگاه رفح بازگشایی نشود، به مشارکت خود در مذاکرات آتش‌بس باز نخواهد گشت. او این اظهارات را ساعاتی پس از آن بیان کرد که نیروهای اسرايیلی در تازه‌ترین دور از جنایات خود به گروهی از چادرها در غرب رفح حمله کردند که منجر به کشته شدن دست کم 21 نفر شد. این منبع افزود که مذاکرات آتی در قالب «یک مرحله» و با «یک مجموعه رویه مشخص» انجام می‌شود. این منبع همچنین هشدار داد: پس از هشت ماه مذاکره بیهوده و با ادامه کشتارها، هیچ مذاکره یا بررسی سند امضا شده یا بحثی پیرامون جزيیات آن وجود نخواهد داشت. اسرايیل باید ابتدا قتل عام را متوقف کند، گذرگاه رفح را ترک کند و تجاوز را متوقف کند. سپس ما می‌توانیم دوباره به مذاکرات برگردیم و صحبت کنیم. تا زمانی که این اتفاق نیفتد، هیچ بحث و مذاکره‌ای وجود نخواهد داشت. در اوایل ماه جاری، حماس علنا پذیرفتن توافق آتش‌بس پیشنهادی میانجیگران قطر و مصر را اعلام کرد، اما اسرايیل گفت این پیشنهاد حاوی مفادی بسیار کمتر از خواسته‌هایش بوده است. این پیشنهاد از سه مرحله شش هفته ای تشکیل شده بود و منجر به آتش‌بس دايمی، خروج کامل نیروهای اسرايیلی از نوار غزه و پایان محاصره این منطقه می شد. همچنین این پيشنهاد شامل آزادی تمام اسرای اسرايیلی در غزه در ازای آزادی چند صد تن زندانی فلسطینی می‌شود که قرار بود در مرحله بعد بر سر آن توافق شود. این منبع افزود: مصر به خاطر شکست مذاکرات، با وجود اینکه امریکایی‌ها با دو اصلاحیه حماس موافقت کرده بودند، در این میان قربانی شد و سپس چون نتوانستند نتانیاهو را ملزم به انعقاد توافق کنند، مصر را به کارشکنی متهم کردند. او افزود: حماس مجبور نیست تا زمانی که اسرايیلی‌ها به کشتار ادامه می‌دهند، سر میز مذاکره بنشیند، زیرا این رژیم همچنان به قتل‌عام‌ها ادامه می‌دهد و حتی در اقدامی کم سابقه به کشته شدن سرباز مصری نیز دست زده است.
قاهره بار دیگر شانس خود را آزمود
روز دوشنبه، آکسیوس گزارش داد که دیوید بارنیا، مدیر موساد، پس از مذاکرات روز جمعه در پاریس با ویلیام برنز، ريیس سیا و محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، با چارچوب جدیدی برای مذاکرات متوقف شده موافقت کرده است. اکسیوس همچنین گزارش داد که چارچوب جدید به میانجی‌های کلیدی قطر و مصر تحویل داده شده است. این توافق شامل «تمایل به انعطاف‌پذیری» در مورد تعداد اسیران زنده اسرايیلی است که قرار است در مرحله اول توافق آزاد شوند. همچنین این توافق به بحث در مورد تقاضای حماس برای «آرامش پایدار» در نوار غزه نیز می‌پردازد. روز سه‌شنبه، یک خبرنگار ارشد الجزیره گزارش داد که اسرايیل آمادگی خود را برای بحث در مورد درخواست حماس برای «آرامش پایدار» در غزه ابراز و حماس پیشنهادی را که اسرايیل به میانجیگران ارائه کرده بود، دریافت کرده است. با این حال، حماس بارها تاکید کرده است که حاضر نیست آتش‌بس موقت را بپذیرد و پایان دادن به جنگ باید دايمی باشد. روز سه‌شنبه نیز شبکه تلویزیونی القاهره نیوز وابسته به دولت مصر به نقل از یک مقام ارشد گزارش داد که یک هیات امنیتی مصر در تلاش برای فعال‌سازی مجدد گفت‌وگوها میان طرفین است. به نقل از این مقام، مصر به همه طرف‌های ذی‌ربط گفته است که تلاش‌ها برای احیای مذاکرات به دلیل عملیات زمینی ادامه‌دار اسرايیل در رفح در جنوب غزه که «عواقب وخیمی» به همراه داشته، تضعیف شده است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرايیل، تحت فشار اعضای افراطی کابینه ائتلافی خود، بارها درخواست‌های حماس را برای توافق آتش‌بس رد کرده است. این در‌حالی است که او بر ادامه جنگ اصرار می ورزد و بهرغم هشدارهای بین‌المللی نسبت به فاجعه عظیم در رفح، خبرها حاکی از آن است که تانک‌های اسرايیلی تا مرکز این شهر نیز رسیده‌اند. در همین حال، خبرگزاری وفا همچنین از حمله به اردوگاه آوارگان نصیرات در مرکز غزه و محله صبرا شهر غزه خبر داد. در جنوب رفح، تانک‌های اسرايیلی در حال ورود به مرکز اردوگاه‌های آوارگان یبنا و شابوره هستند. به گزارش وفا، منابع محلی گزارش می‌دهند که هواپیماهای اسرايیلی به همراه خودروهای زرهی با مسلسل‌های سنگین به خانه‌ها در مرکز و غرب شهر رفح حمله می‌کنند و بیم آن می‌رود که در هفته‌های آتی رفح با بحران انسانی بزرگی مواجه شود.
ردپای سلاح‌های امریکایی در رفح
همزمان شبکه خبری سی‌ان‌ان با بررسی داده‌ها به این نتیجه رسیده که اسرايیل از مهمات ساخت امریکا در حمله مرگبار به اردوگاه چادری رفح در تل‌السلطان استفاده کرده است. تصاویری که به دست شبکه سی‌ان‌ان رسیده است، بخش‌هایی از اردوگاه تل‌السلطان در رفح را در شعله‌های آتش نشان می‌دهد، در حالی که در این تصاویر تعداد زیادی مرد، زن و کودک مستاصل در تلاش برای یافتن سرپناهی هستند. اجساد سوخته و مثله شده کودکان نیز در این ویديو‌ها به چشم می‌خورد. دو کارشناس تسلیحات انفجاری، ریچارد ویر، پژوهشگر ارشد بحران و درگیری در دیده‌بان حقوق بشر و کریس لینکلن جونز، افسر سابق توپخانه ارتش بریتانیا و کارشناس تسلیحات و مهمات هدف‌گیری دقیق به سی‌ان‌ان گفتند که قطعات بمب‌های استفاده شده در حمله به تل‌السلطان بخشی از یک GBU-39 ساخت امریکاست. این بمب هدایت‌شونده ۱۱۰ کیلوگرمی است که با هدف حمل پاسخ نداده رفته است. در همین حال، سابرینا سینگ، معاون سخنگوی پنتاگون نیز در پاسخ به پرسشی درباره مهمات مورد استفاده در حمله رفح در جلسه توجیهی روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت: «نمی‌دانم چه نوع مهماتی در آن حمله هوایی استفاده شده است. من شما را به اسرايیلی‌ها ارجاع دهم تا در این مورد صحبت کنند.» در همین حال، دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرايیل در جلسه توجیهی درباره این فاجعه هولناک مدعی شد در حمله از دو مهمات با کلاهک‌های کوچک حاوی 17 کیلو مواد منفجره استفاده شده است. برخی ناظران اما چنین آتش‌سوزی مهیبی را فراتر از استفاده از این نوع بمب‌ها در نظر می‌گیرند. هاگری مدعی است که مهمات اسرايیلی به تنهایی نمی توانسته آتشی به این بزرگی را شعله‌ور کند و ادعا کرد که ارتش اسرايیل در حال بررسی این موضوع است که چه چیزی ممکن است باعث شعله ور شدن چنین آتش بزرگی شده باشد. ارتش اسرايیل روز سه‌شنبه ادعا کرد که مهمات پرتاب شده در نزدیکی اردوگاه در تل‌السلطان در غزه برای ایجاد آتش‌سوزی بزرگ کافی نبوده و انفجار ثانویه احتمالا در انبار تسلیحات به احتمال زیاد باعث آتش‌سوزی شده است. ناظران این ادعای اسرايیل را نادرست می دانند، چرا که آن منطقه از سوی خود ارتش اسرايیل «منطقه امن» درنظر گرفته شده بود. به علاوه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرايیل، حمله هوایی مرگبار در رفح را «خطای غم‌انگیز» خوانده است که این خود بر مقصر شناخته شدن اسرايیل در آن فاجعه صحه می‌گذارد. با این حال نتانیاهو گفته است که اسرايیل بر سر حمله به رفح، بهرغم خشم بین‌المللی و هشدار ایالات‌متحده مبنی بر توقف آن پافشاری می‌کند. بر‌اساس داده‌های موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم، ایالات‌متحده مدت‌هاست که بزرگ‌ترین تامین‌کننده تسلیحات به اسرايیل بوده است و این حمایت بهرغم فشارهای سیاسی فزاینده بر دولت بایدن در مورد حمله به غزه ادامه دارد. ماه گذشته، بایدن لایحه کمک خارجی را امضا کرد که شامل 26 میلیارد دلار برای درگیری اسرايیل و حماس، از جمله 15 میلیارد دلار کمک نظامی اسرايیل، 9 میلیارد دلار کمک بشردوستانه به غزه و 4/2 میلیارد دلار برای عملیات نظامی منطقه‌ای ایالات‌متحده بود.