صندوق ذخيره فرهنگيان و اميد و انتظار در دولت
محمد داوري
صندوق ذخيره فرهنگيان آنقدر خبرساز شده است و در چند سال اخير آنقدر مورد توجه افكار عمومي به ويژه فرهنگيان به خصوص اعضاي اين مجموعه اقتصادي بوده است كه با يك جست‌وجوي كوچك در گوگل با كلي محتوا درباره اين صندوق مواجه خواهيم شد، كه اين حجم از محتوا نشان از اهميت آن از يك سو و پيچيدگي و تعدد مسائل آن از سوي ديگر دارد. اين اهميت و پيچيدگي يكي به دليل ذي‌نفعان اين مجموعه است كه با حدود يك ميليون و 700 هزار فرهنگي بازنشسته و شاغل مالك و عضو دارايي‌هاي اين موسسه اقتصادي و اعضاي خانواده آنها، جمعيت چند ميليوني را تشكيل مي‌دهند كه قابل مقايسه با هيچ كدام از بنگاه‌هاي خصوصي اقتصادي كشور نيست و ديگري به خاطر بزرگ شدن خود اين مجموعه و دارايي‌هاي آن است كه تبديل به يك قطب اقتصادي كشور شده است. اين مجموعه به دلايل متعدد دچار ناكارآمدي شده و در تعامل با ذي‌نفعان خود دچار سردرگمي است. مديران اين مجموعه به تمايل يا اجبار از يك سو پرسشگري و مطالبه‌گري را حق اعضاي خود مي‌دانند و از يك سو به دليل وابستگي مديريتي به دولت در اين راستا نتوانسته‌اند عملكرد مثبتي داشته باشند و به همين علت شكاف بي‌اعتمادي بين مديران و اعضاي آن بزرگ‌ترين چالش مديريتي اين مجموعه است. شكافي كه در دوره‌اي با ابتكار عمل يكي از وزرا و برگزاري انتخابات از ميان معلمان عضو، سه نفر از 83 نفر منتخب به هيات امناي 9 نفره صندوق راه يافتند كه اين ورود و به دنبال آن تعامل تيم مديريتي وقت صندوق، زمينه را براي مطالبه‌گري فراهم ساخت كه اين مطالبه‌گري تاكنون ادامه دارد اما چون عملا در مسير مطالبات اتفاقات مثبتي نيفتاد باز هم شكاف بي‌اعتمادي پابرجا ماند و حتي بخشي از مطالبه‌گران و به طور مشخص اعضاي بازنشسته فعال در اين حوزه نااميد شدند. مطالبه‌گري در حوزه صندوق ذخيره با فراز و فرودهايي همراه بوده اما متوقف نشده است و حالا در شرايطي كه دولت جديد مستقر شده است و به جهت اينكه طبق اساسنامه هنوز وزير به خاطر جايگاه حقوقي، رييس هيات امناي صندوق است و تجربه نشان داده است صندوق ذخيره فرهنگيان تا حد زيادي متاثر از نقش وزير بوده است، در بدنه اعضاي صندوق يك اميدي زنده شده است و انتظار مي‌رود اين اميد با عملكرد رييس هيات امنايي كه عضو كابينه پزشكيان است پاسخ مثبت دريافت كند و مطالبات اين حوزه مورد توجه جدي قرار بگيرد تا به موجب آن، شكاف بي‌اعتمادي كه مهم‌ترين چالش اين مجموعه است كاهش يافته و اين بنگاه اقتصادي كه در پيوند با يك صنف گسترده با سرمايه اجتماعي هم گره خورده است بتواند تاثيرات مثبت اقتصادي و اجتماعي را در فضاي عمومي ايجاد كند، چرا كه بي‌ترديد رضايت يك مجموعه‌اي با اين ويژگي‌ها يك فرصت براي دولت خواهد بود و مديران اين مجموعه و اعضاي آن را در يك تعامل برد- برد قرار خواهد داد كه در كل ثمرات چند جانبه‌اي را خواهد داشت.