سيگنال‌هاي مثبت از بازار سرمايه
روزهای سبز بورس
دیروز در هشتمين روز رشد، طي ۹ روز كاري شاخص بورس با افزايش ۶۵ هزار واحدي به رقم سه ميليون و ۷۷ هزار واحد رسيد
و كانال سه ميليون واحد را حفظ كرد
ندا جعفري
هر چند بازار سرمايه در سال ۱۴۰۳ عملكرد ضعيف‌تري نسبت به ساير بازارهاي دارايي داشت و نتوانست در رقابت با طلا، دلار و حتي تورم، بازدهي مناسبي ارايه دهد، اما به نظر مي‌رسد در سال جديد با اقبال خوبي روبه‌رو شده است. از ناترازي‌هاي اقتصادي تا سياست‌هاي قيمت‌گذاري دستوري و افزايش نرخ بهره در سال گذشته باعث خروج ۳۰ هزار ميليارد تومان نقدينگي از بورس و ورود ۵۰ هزار ميليارد تومان به صندوق‌هاي طلا شده بود، اما با انتشار خبر آغاز مذاكرات ميان ايران و امريكا، مسير بازارها به يك‌باره تغيير كرد و اميدواري به فضاي اقتصادي كشور بازگشت كه كاهش نرخ ارز و طلا و رشد بازار سهام از جمله نتايج اين تغيير فضاي رواني در فروردين ماه بوده است.
بورس از كانال سه ميليون واحدي گذشت
پس از اولين دور مذاكرات ايران و امريكا در عمان، بورس به روند صعودي خود ادامه داد، بازار سهام در نخستين روز پس از مذاكرات هيات‌هايي از ايران و امريكا، نزديك به ۶۳ هزار واحد جهش كرد و وارد كانال ۲.۹ ميليون واحدي شد. شاخص كل بورس در اين روز با رشد ۲.۲۱ درصدي به ارتفاع ۲ ميليون و ۹۰۸ هزار واحد جهش كرد كه در اين صعود نماد‌هاي فملي، فولاد، وبملت، نوري، پارسان، شستا و وغدير بيشترين اثر مثبت را داشتند. اما دور دوم مذاكرات غيرمستقيم ايران و امريكا بر سر برنامه هسته‌اي ايران روز شنبه سي‌ام فروردين ماه در شهر رم ايتاليا برگزار و هدف اصلي از اين دور مذاكرات، دستيابي به چارچوبي مشخص براي ادامه روند گفت‌وگوها اعلام شد و عباس عراقچي، پس از دور دوم مذاكرات اعلام كرد؛ جلسه خوبي بود و مذاكرات رو به جلو است و از روز چهارشنبه مذاكرات فني در سطح كارشناسان در عمان برگزار خواهد شد.
اميدها به بورس بازگشت
در اين ميان بازار سرمايه يك روز پس از مذاكرات ايران و امريكا در رم و در روز گذشته سي و يكم فروردين ماه و در هشتمين روز رشد خود طي ۹ روز كاري اخير، با افزايش ۶۵ هزار واحدي به رقم سه ميليون و ۷۷ هزار واحد رسيد و كانال سه ميليون واحد را كه در روز سي‌ام تصاحب كرده بود، حفظ كرد. اين روند رشد نشان‌دهنده آن است كه متغير‌هاي سياسي اثر مثبتي بر بازار سهام و رشد شاخص كل داشته‌اند. اميدواري به رفع تنش‌هاي سياسي كه با آغاز مذاكرات غيرمستقيم ايران و امريكا در مسقط پايتخت عمان ايجاد شد و همچنين احتمال تصويب لوايح پالرمو و سي‌اف‌تي اثر مثبتي بر بازار سهام داشته‌اند؛ چراكه به گفته كارشناسان، حل مناقشات بين‌المللي از يك سو با كاهش ريسك‌هاي سيستماتيك و ايجاد شفافيت، فضاي امن‌تري براي فعاليت‌هاي اقتصادي منجر مي‌شود و از سوي ديگر، مسير تعاملات ايران با نظام مالي جهاني را هموار مي‌سازد. به گفته كارشناسان، سيگنال‌هاي مثبت سياسي و احتمال كاهش تنش‌هاي بين‌المللي، فضاي رواني بازار را بهبود بخشيده و زمينه‌ساز ورود نقدينگي به بورس شده است. همچنين انتظارات تورمي در حال تعديل بوده و چشم‌انداز ثبات اقتصادي براي سرمايه‌گذاران جذاب‌تر به نظر مي‌رسد. در اين ميان، گروه‌هاي بانكي، خودرويي و پتروشيمي بيشترين تاثير را بر رشد شاخص داشتند. نمادهايي چون «فولاد»، «فملي» و «خودرو» با استقبال گسترده سهامداران حقيقي مواجه شدند و در صف‌هاي خريد قرار گرفتند. تحليلگران معتقدند در صورتي كه اخبار مثبت از مذاكرات تداوم داشته باشد و فضاي اقتصادي داخلي نيز با ثبات بيشتري همراه شود، روند صعودي بورس مي‌تواند ادامه‌دار باشد. با اين حال، توصيه مي‌شود سرمايه‌گذاران با نگاهي تحليلي و با در نظر گرفتن ريسك‌هاي احتمالي، نسبت به تصميم‌گيري اقدام كنند.
هنوز ابهام در مذاكرات برطرف نشده است
فردين آقابزرگي، كارشناس بازار سرمايه در مورد رشد شاخص‌هاي بورس به «اعتماد» گفت: در حال حاضر وضعيت بورس مناسب ارزيابي مي‌شود و بر اساس آمارها، در سال گذشته شاخص كل تنها ۲۳.۵ درصد و شاخص هم‌وزن ۷.۱ درصد بازدهي داشته كه براي يك دوره يكساله، عملكردي ضعيف و غيرقابل قبول به شمار مي‌رود. با اين حال، از ابتداي سال جاري تاكنون، شاخص كل ۱۳.۵ درصد و شاخص هم‌وزن ۱۰.۴ درصد رشد و در بازار فرابورس نيز شاخص كل و شاخص هم‌وزن حدود ۷ درصد بازدهي داشته‌اند. او تصريح كرد: نكته حايز اهميت، استمرار ابهامات سياسي و اقتصادي است كه عمدتا ناشي از روند نامشخص مذاكرات بين‌المللي است و با وجود گمانه‌زني‌هاي مثبت، هنوز نتيجه نهايي حاصل نشده تا بتوان گفت فضاي اقتصادي و سياسي بهبود يافته است. با اين حال، به نظر مي‌رسد بورس توانسته در اين فضا عملكرد قابل قبولي داشته باشد.
بازدهي بورس بالاست
آقابزرگي خاطرنشان كرد: بر اساس آمارهاي تاريخي بازدهي بازارها در بازه‌هاي ۵، ۱۰، ۱۵ و ۳۰ ساله، بازار بورس همواره بالاترين بازدهي را نسبت به ساير بازارهاي موازي داشته است. به عنوان نمونه، از سال ۱۳۷۳ تا پايان اسفند ماه ۱۴۰۳، شاخص كل بورس با ۳۹۰۰ برابر رشد مواجه بوده است. در همين بازه، بازار سكه طلا با در نظر گرفتن قيمت سكه ۹۷ ميليوني در اسفند ماه ۱۴۰۳، حدود ۳۲۰۰ برابر رشد داشته است. اگر شاخص بورس را در سطح ۳ ميليون و ۷۰ هزار واحد و قيمت سكه طلاي را ۷۷ ميليون تومان در نظر بگيريم، اين ارقام به ترتيب براي بورس ۴۴۰۰ برابر و براي سكه طلا ۲۵۰۰ برابر مي‌رسند. او ادامه داد: در واقع، بازار بورس در مقايسه با ساير بازارها از بازدهي بسيار بالاتري برخوردار بوده، به خصوص با توجه به ساختار تورمي اقتصاد ايران و در شرايطي كه سرمايه‌گذاران در بازارهايي مانند طلا، ارز، خودرو يا مسكن انتظار سود مستمر ندارند، در بازار سرمايه به واسطه فرمول‌هاي آكادميك و ارزش‌گذاري ذاتي، قيمت‌گذاري‌ها عمدتا وابسته به سودآوري شركت‌هاست. اين رويكرد در كوتاه‌مدت مي‌تواند باعث نوسانات شديد قيمت سهام شود، اما در بلندمدت بورس همسو با تورم حركت كرده و حتي از آن پيشي گرفته است. اين كارشناس بازار سرمايه در ادامه گفت: در حال حاضر، با توجه به داده‌هاي تكنيكال و آمارهاي تاريخي، شاخص بورس وارد فاز رشد شده است و انتظار مي‌رود در سال ۱۴۰۴ به محدوده ۴ تا ۵ ميليون واحد برسد كه اين پيش‌بيني حتي در صورت تداوم ابهامات سياسي و اقتصادي نيز قابل تحقق است. همچنين با توجه به رشد نرخ ارز و كاهش ارزش دلاري بازار، پتانسيل سودآوري شركت‌ها افزايش يافته كه مي‌تواند موجب جهش بورس شود.
رقباي بورس كدامند؟
او تصريح كرد: تنزيل جريان عايدات آتي به نرخ روز پايه محاسبات براي ارزيابي قيمت سهام است، بنابراين مستقيما به سودآوري شركت‌ها وابسته است به عنوان نمونه صنعت فولاد، پتروشيمي و ... با كوچك‌ترين دخالت دولت صعودي يا نزولي و بلافاصله اين فرمول به كار گرفته مي‌شود و بر اساس نرخ خوراك پتروشيمي قيمت سهام را تغيير مي‌دهند در صورتي كه ساير بازارها نه تنها به سود توجهي ندارند، بلكه عايدات مستمري هم ندارد. آقابزرگي با اشاره به سرمايه‌گذاري در بازار مسكن خاطرنشان كرد: در بازارهايي مثل مسكن، خودرو، ارز و طلا، كسي به سودآوري نگاه نمي‌كند. صرف نگهداشتن دارايي به دليل رشد قيمت ناشي از تورم، براي سرمايه‌گذاران كافي است. اين نگاه، باعث شده كه در بورس، به دليل وابستگي به سود شركت‌ها، در بازه‌هاي كوتاه‌مدت با نوسانات زيادي مواجه باشيم. اين كارشناس بازار سرمايه گفت: از طرف ديگر، بازارهايي مثل مسكن و خودرو در شرايط «بيش‌ارزش‌گذاري‌شده» قرار دارند و فضاي مناسبي براي رشد بيشتر در كوتاه‌مدت ندارند. بنابراين، بورس مي‌تواند از اين فرصت استفاده كرده و بازدهي مناسبي را ارايه دهد. او افزود: در مقابل، بازارهايي چون مسكن و خودرو كه به عنوان رقباي اصلي بورس شناخته مي‌شوند، در حال حاضر در شرايط بيش‌ارزش‌گذاري (Overvalued) قرار دارند و اين امر مي‌تواند جذابيت بورس را براي سرمايه‌گذاران بيشتر كند. در مجموع، با در نظر گرفتن تورم بالا، ساختار اقتصادي كشور و عقب‌ماندگي بازدهي بورس در سال‌هاي گذشته انتظار مي‌رود كه سال ۱۴۰۴ سال بازگشت بورس و جبران عملكرد ضعيف سال‌هاي اخير باشد.