آغاز فصلي جديد در رابطه تهران - يونان

سفر رسمي الكسيس سيپراس نخست‌وزير 42 ساله يونان و هيات عاليرتبه سياسي و اقتصادي همراه به تهران و گفت‌وگو با عالي‌ترين مقامات ايراني بي‌شك فصل جديدي در روابط دوجانبه دو كشور تاريخي خواهد گشود. اين روابط پس از به روي كار آمدن دولت اين كشور كه عمري يك‌ساله دارد وارد مرحله جديدي شده است. سفر آقاي كوجياس، وزير خارجه اين كشور به تهران در آذرماه كه در پاسخ به سفر همتاي ايراني خود در خردادماه صورت گرفت، مقدمه ورود دو كشور به دور جديد روابط بود. به اعتقاد وي سياست خارجي يونان و متقابلا ايران مي‌تواند چارچوبي را تعيين كند كه به روابط بيشتر كمك كند. يونان يك كشور اروپايي است و سياست چندجانبه انرژي را پيگيري مي‌كند. نكته مهم در اين سياست، توسعه روابط با ايران در حوزه روابط گسترده فرهنگي، آموزش و توسعه اقتصادي است. از ديدگاه وزير خارجه اقتصاد دو كشور مكمل يكديگر است و به اين ترتيب همكاري‌ها نيز راحت‌تر است. توسعه روابط اقتصادي دو كشور به امنيت منطقه نيز كمك مي‌كند و اين مهم است كه سرمايه‌گذاران و تجار بتوانند به اين همكاري ثبات ببخشند.  يونان در ميان كشورهاي اتحاديه اروپا هميشه مواضع مثبت‌تري در مقايسه با شركاي اروپايي خود در قبال ايران داشته است و حتي پس از توافق ايران با 1+5 رسما اعلام داشته است كه «به تمام دست‌اندركاران مذاكرات درباره پرونده هسته‌اي ايران كه با تمام توان براي رسيدن به توافق نهايي تلاش كردند و منجر به لغو تحريم‌هاي غرب عليه ايران شد، تبريك مي‌گوييم. رسيدن به توافق و اجراي برجام گام مهمي در ايجاد صلح و امنيت است. رسيدن به اين توافق مهم و لغو تحريم‌هاي جمهوري اسلامي ايران به نفع همه بوده و زمينه را براي توسعه اقتصادي و تجاري بيش از پيش فراهم مي‌كند.» نخست‌ وزير يونان نيز در طول سال گذشته از توسعه همكاري‌هاي اقتصادي با ايران حمايت كرده و آمادگي كشورش را بر افزايش مبادلات تجاري اعلام و تاكيد كرد به دليل كاهش آن در سال‌هاي گذشته بايد با سرعت بيشتري آن را جبران كرد. از ديدگاه وي مشاركت ايران به ويژه در همكاري‌هاي اقتصادي و انرژي براي يونان حايز اهميت است. از ديدگاه وي حل و فصل موضوع هسته‌اي ايران براي همه كشورها مفيد و موجب توسعه و ثبات بيشتر منطقه‌اي مي‌شود. وي تحريم‌ها عليه ايران را غيرمنصفانه دانسته و تهديدات و اقدامات تروريستي داعش را تهديد و دغدغه مشترك دو كشور خوانده بود.  يونان پيش از لغو تحريم‌ها چند همايش اقتصادي با حضور صدها نفر از تجار خود براي شناخت بيشتر تجار با ظرفيت‌هاي اقتصادي ايران برگزار كرد. از ديدگاه اين كشور روابط تجاري يونان و ايران و زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري موجود در ايران موجب شده است كه توجه خاصي نسبت به روابط دو كشور وجود داشته باشد. از ديدگاه آتن، يونان داراي جايگاه استراتژيك ويژه در منطقه است كه كمربند بالكان، درياي سياه و كشورهاي شمال اژه را در برمي‌گيرد و همچنين يونان عضو اتحاديه اروپاست و اين يكي از عناصري است كه هر سرمايه‌داري مي‌تواند از آن بهره‌برداري كند. از ديدگاه آتن در روابط تجاري دو كشور كالاهاي يونان نقش ويژه‌اي دارند و محصولات تكنولوژيكي و كالاهاي بسته‌بندي شده يونان در سطح جهاني از كيفيت بالايي برخوردار هستند. همچنين در زمينه حمل‌ونقل، تجارت و كشتيراني و انرژي نيز ايران مي‌تواند در اين روابط مفيد باشد. در بخش گردشگري يونان، مقصد توريستي بسيار خوبي است و آتن اعتقاد دارد در نقشه راه جديد همكاري‌ها، جهانگردي نقش مهمي ايفا خواهد كرد.  انتظار مي‌رود در سفر نخست‌وزير پرونده بدهي شركت نفتي يونان به تهران بسته شود و اين امر در ديدار اخير مقامات نفتي دو كشور در آتن نيز مورد تاييد قرار گرفته است. يونان تا پيش از آغاز تحريم‌هاي غرب در سال 2011، حدود 20 درصد از نفت خام مورد نياز خود را از ايران تامين مي‌كرد و هلنيك پتروليوم بزرگ‌ترين شركت پالايشگر نفت يونان يكي از خريداران اصلي نفت خام ايران بود. شركت يادشده حدود 800 ميليون دلار بابت خريد نفت از ايران پيش از اعمال تحريم‌ها به ايران بدهكار است. هر دوطرف در زمينه تسويه بدهي‌ها به توافق رسيده و درباره امكان انعقاد توافقي قابل‌قبول خوشبين هستند. هر دوطرف معتقدند تسويه بدهي‌ها مي‌تواند راه را براي تقويت همكاري‌ها هموار كند. پيش‌بيني مي‌شود يونان از نخستين مشتريان اروپايي نفت ايران پس از پايان تحريم‌ها باشد. شركت فوق در بيانيه خود اعلام داشته است براساس اين قرارداد، اين شركت فورا خريد نفت از ايران را شروع و بدهي برجاي مانده خود به ايران را تسويه خواهد كرد.  اما جوان‌ترين نخست‌وزير اتحاديه اروپا اين روزها با دغدغه‌هاي متعدد داخلي روبه‌رو است. اولين دولت چپگراي اين كشور اگرچه در مخالفت با برنامه سختگيرانه رياضت اقتصادي قدرت را در اين كشور به دست گرفت اما در ادامه مجبور شد پاره‌اي از شعارهاي انتخاباتي خود را ناديده گرفته و حتي شاهد جدايي بخشي از رفقاي انقلابي باشد. دولت براي عدم خروج از حوزه يورو و اتحاديه اروپا مجبور است به تعهدات خود به گروه طلبكاران بين‌المللي موسوم به تروييكا (صندوق بين‌المللي پول، بانك مركزي اروپا و اتحاديه اروپا) پاينبد باشد و همين امر با مخالفت‌ها و اعتصابات قشرهاي مختلف اجتماعي در هفته‌هاي اخير روبه‌رو شود. سيپراس و حزبش اميدوارند به زودي ضمن تصويب لايحه نظام بازنشستگي در پارلمان، گام ديگري به سمت بهبود وضعيت اقتصادي بردارند اما اين لايحه كه با مخالفت تمامي احزاب پارلماني روبه‌رو است، براي تصويب راه بسيار دشواري پيش رو دارد.