انقلاب اسلامي، پسا تحريم و شكوفايي گردشگري
مسعود سلطاني فر٭
اين روزها دو رويداد مبارك، ايران عزيزمان را حال و هوايي ديگر بخشيده است؛ فرارسيدن سي و هفتمين سالگرد پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي و موفقيت بزرگ جمهوري اسلامي ايران در اجرايي شدن برجام كه شهد شيرينش كام ملت صبور، مقاوم و انقلابي ايران را شيرين كرد و ميوه‌هاي مذاكرات بي‌وقفه و تلاش خستگي‌ناپذير تيم مذاكره‌كننده به بار نشست. اكنون در سايه همدلي و همراهي دولت و ملت ايران چشم‌انداز روشن ديگري فراروي فرداي سرزمين سرافرازمان قرار گرفته و انگيزه‌اي مضاعف براي تلاش و همت بيشتر در وجود يكايك ايرانيان دميده شده است.
بي‌شك اين موفقيت بزرگ نيز در ادامه دستاوردهاي انقلاب شكوهمند اسلامي‌مان است؛ انقلابي كه هرچه داريم از بركات آن است. يكي از حوزه‌هايي كه گام‌هاي تحول را به سرعت طي مي‌كند و در سال‌هاي آتي شاهد اثرات شگرف آن در عرصه‌هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در ابعاد داخلي و بين‌المللي خواهيم بود حوزه گردشگري است. سرزمين ما با توجه به داشته‌هاي بي‌شمار تاريخي، طبيعي و جلوه‌هاي متنوع در عرصه توليدات صنايع دستي و هنرهاي سنتي ظرفيتي شگرف در زمينه گردشگري دارد، به ويژه در مقطع پسا تحريم كه فصل شكوفايي گردشگري ايران آغاز شده و به اذعان رسانه‌هاي بين‌المللي، تولدي دوباره در صنعت توريسم ايران اتفاق افتاده است. در واقع ايران براي سال 2016 از سوي بسياري از سازمان‌ها، مراكز و نشريات معتبر گردشگري دنيا به عنوان يكي از مهم‌ترين مقاصد گردشگري جهان در سال 2016 معرفي شده است.
خوشبختانه بازار گردشگري ايران بنا به ظرفيت‌هايي كه گفته شد، بازار پرجاذبه و پررونقي براي حضور سرمايه‌گذاران و گردشگران كشورهاي مختلف است. در يك سال گذشته 10 وزير و مقام عاليرتبه گردشگري از كشورهاي مختلف همچون فرانسه، ايتاليا، اسپانيا و صربستان پس از بررسي دقيق بازار گردشگري ايران، آمادگي خود را براي حضور در اين بازار اعلام كردند. اگرچه تحريم‌هاي ناعادلانه مانع از سرمايه‌گذاري اين كشورها در ماه‌هاي گذشته بود، اما سرمايه‌گذاران عرب و مسلمان كه تحريم‌ها را مانع فعاليت خود نمي‌دانستند، ساخت هتل در شهرهاي زيارتي ايران را آغاز كردند. در حال حاضر هر هفته 100 تا 200 نفر از سرمايه‌گذاران از كشورهاي مختلف به ايران مي‌آيند و علاقه‌مند به سرمايه‌گذاري در كشورمان هستند و نكته جالب اينجاست كه بخش عمده‌اي از آنان از همين 38 كشوري هستند كه امريكا محدوديت ويزا براي آنها ايجاد كرده است، از اين رو حتي مصوبه كنگره امريكا نيز مانع ورود گردشگران به ايران نخواهد شد. آمارها گوياي آن است كه درخواست امريكايي‌ها براي سفر به ايران درسال 2016 به بيش از دو برابر افزايش يافته و افزايش تقاضاي سفر به كشورمان ازسوي برخي كشورها 3 تا 4 برابر بوده است. هرچند طي سال‌هاي گذشته تبليغات منفي عليه ايران و وجود تحريم‌هاي بين‌المللي ضربه‌هاي سنگيني را به صنعت گردشگري وارد كرد، اما با رفع تحريم‌ها و تغيير ذهنيت دنيا نسبت به ايران، آينده درخشاني در انتظار گردشگري كشورمان است؛ آينده‌اي كه همراه با توسعه زيرساخت‌هاي گردشگري، رشد چشمگيري را در اين صنعت براي ما رقم خواهد زد.
ما هرچند در چشم‌انداز 20 ساله، 20 ميليون گردشگر را پيش‌بيني كرده‌ايم اما 32 ميليون گردشگر خارجي را هدفگذاري مي‌كنيم تا به 20ميليون نفر، يعني رقم مطلوب‌مان برسيم. خوشبختانه در دو سال گذشته شاهد رشد گردشگران خارجي بوديم و در اين زمينه كشور ما حدود 12درصد رشد داشته است كه سه برابر ميانگين جهاني است. اگر بخواهيم تنها به برخي شاخص‌هاي آماري مهم در حوزه گردشگري اشاره كنيم، بايد بگوييم در حال حاضر 950 پروژه گردشگري با اعتباري بالغ بر 30 هزار ميليارد تومان و با پيشرفت فيزيكي 50 درصدي در سطح كشور توسط بخش خصوصي در حال اجرا است، همچنين بسته پيشنهادي پساتحريم با 1500 پروژه و اعتبار 30 ميليارد دلاري در سه حوزه ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري تهيه و به زبان‌هاي انگليسي، عربي، فرانسوي و ايتاليايي ترجمه شده است.
تا به حال بدون هيچ هزينه‌اي با استفاده از ظرفيت بخش خصوصي در 15 كشور دنيا دفاتر گردشگري خارجي ايجاد كرده‌ايم و اين روند همچنان ادامه دارد. هتل‌سازي در ايران سرعت گرفته و سرمايه‌گذاران خارجي بسيار علاقه‌مند به سرمايه‌گذاري در بخش تاسيسات گردشگري و به ويژه هتل‌سازي و مديريت هتل در ايران هستند. در اين زمينه مي‌توان از غول هتل‌سازي فرانسه (آكور) ياد كرد كه چندي پيش با ايران قرارداد منعقد كرد. از هزار و 100 هتل و 600 هتل آپارتمان موجود در كشور، 140 هتل با درجه چهار و پنج ستاره فعاليت مي‌كنند، اين در حالي است كه ما براي دستيابي به اهداف سند چشم‌انداز 20 ساله كشور، بايد تعداد هتل‌هاي چهار و پنج‌ستاره را به 400 هتل برسانيم.
در اين زمينه پنج هزار و 800 ميليارد ريال اعتبار از محل صندوق توسعه ملي اختصاص يافته كه اين اعتبار براي تكميل 31 هتل چهار و پنج ستاره در نظر گرفته مي‌شود و تمامي اين هتل‌ها به بانك‌هاي عامل معرفي شده‌اند.
خوشبختانه ارقام بودجه سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري نيز در لايحه بودجه سال 1395 نسبت به سال‌هاي گذشته رشد داشته، به‌طوري كه بودجه جاري اين سازمان 47 درصد و بودجه عمراني 53 درصد رشد داشته است و اين ارقام نشان‌دهنده رويكرد خوب و مثبت دولت به حوزه گردشگري است.
نكته قابل توجه ديگر اينكه در حال حاضر بيش از 90 درصد صنعت گردشگري كشور در اختيار بخش خصوصي است و چند درصد باقيمانده را نيز به بخش خصوصي واگذار خواهيم كرد، چراكه سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري صرفا نقش حاكميتي و نظارتي دارد و تمامي امور گردشگري دراختيار بخش خصوصي است. البته ما نهايت تعامل و همكاري را با بخش خصوصي خواهيم داشت تا روند اجراي طرح‌هاي فعالان گردشگري تسهيل شود و زود به نتيجه برسد. در خاتمه بايد گفت براي نخستين‌بار در تاريخ كشورمان تمامي مسوولان نظام، مقام معظم رهبري، رييس‌جمهورمحترم، وزرا و سران قوه مقننه و قضاييه به اين نتيجه رسيده‌اند كه بايد از حوزه گردشگري كه ما از آن به عنوان گنج پنهان ياد مي‌كنيم، استفاده مطلوب‌تري شود و همان‌گونه كه گفته شد گردشگري مي‌تواند يكي ازمهم‌ترين محورها براي شكوفايي اقتصاد ايران باشد. اميد است اين نگاه ارزنده، خيلي زود ما را به سرمنزل مقصود برساند و فصلي ديگر از توفيق‌ها و دستاوردهاي حاصل از وفاق و همدلي، در تاريخ شكوهمند انقلاب اسلامي ايران ثبت شود.
٭معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان
ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري