الزامات توسعه بورس كالا در مناطق آزاد

ايجاد و تقويت بورس كالا از جمله راهكارهاي اقتصاد آزاد است، كه باتوجه به رشد واحدهاي توليدي در مناطق آزاد مي‌تواند فضاي فعاليت‌هاي اقتصادي و سرمايه‌گذاري در مناطق آزاد را به‌دور از انحصار و براي جذب بازار بيشتر وارد فضاي رقابتي‌تري براي دادوستد محصول كند. از آنجايي كه بورس كالاهاي توليدي در مناطق آزاد هفتگانه كشور در حوزه‌هاي گوناگون به شرح قابليت‌هاي موجود در فعاليت‌هاي منطقه آزاد ارس در حوزه شيميايي، الكترونيك و كشاورزي، درمنطقه آزاد اروند، فعاليت‌هاي شيميايي، الكترونيك و ماشين‌آلات، درمنطقه آزاد انزلي به فعاليت‌هاي شيميايي، ماشين‌آلات، فناوري اطلاعات و الكترونيك، در منطقه آزاد چابهار به فعاليت‌هاي غذايي، دارويي، فناوري اطلاعات و  شيميايي، درمنطقه آزاد قشم به فعاليت‌هاي الكترونيك، بيوتكنولوژي و فناوري اطلاعات درمنطقه آزاد كيش به فعاليت‌هاي فني مهندسي، فناوري اطلاعات، ماشين‌آلات و بيوتكنولوژي و درمنطقه آزاد ماكو به فعاليت‌هاي شيميايي، غذايي، دارويي و فلزي اشاره كرد. واحدهاي توليدي اين مناطق مي‌توانند با رعايت الزام شركت‌هاي فعال براي اقدام به معامله و خريد و فروش كالا از طريق سيستم آنلاين بورس كالاي مناطق آزاد با هدف ساماندهي بخش‌هاي عرضه و تقاضا اقدام به داد و ستد كالاهاي موصوف كنند، تا فعاليت‌هاي اقتصادي‌شان بيش از پيش رونق گيرد. از اين‌رو، در صورتي كه بتوان نيازهاي كشور را براي تامين مواد اوليه و قطعات منفصله مورد نياز واحدهاي توليدي داخل كشور و بيش از 1170 واحد توليدي و خدماتي در مناطق آزاد به صورت بنكداري و عرضه كالاهاي صادراتي از طريق مناطق پوشش داد، به نحوي كه هيچ انحصاري به وجود نياورد، امكان آن وجود دارد كه با توجه به رعايت كامل شرايط قراردادهاي قابل معامله و مراحل داد و ستد، بدون اينكه مناطق آزاد، مقيد به صرف هزينه‌هاي يك جانبه باشند، شرايط لازمي را به وجود آورد تا از طريق همكاري بين سازمان‌هاي مناطق آزاد و شركت بورس كالاي ايران شرايط ورود بار به مناطق را كه از عوامل مهم جهش مناطق آزاد كشور است، بيش از پيش تسهيل كرد. در شرايط قراردادهاي قابل معامله در بورس كالا، مي‌توان به موارد زير اشاره كرد: مشخصات كالا و نوع قرارداد مورد معامله، مقدار كالاي مورد معامله، واحد اندازه‌گيري كالاي مورد معامله، زمان معامله (روز و ساعت)، استاندارد و ابعاد كالا، تاريخ تحويل، استاندارد تحويل و نوع بسته بندي، انبار يا محل تحويل و واحد پول. به علاوه مراحل داد و ستد در بورس كالا به قرار زير بايد مشخص شوند: انتخاب كارگزار، تكميل فرم ثبت سفارش نزد كارگزار و پيشنهاد قيمت، واريز حداقل سپرده مورد نياز معامله به حساب كارگزار نزد اتاق پاياپاي، انتقال سفارش مشتري به تالار معاملات توسط كارگزار، شركت در حراج توسط كارگزار و انجام معامله در تالار، واريز باقيمانده وجه معامله پس از كسر سپرده اوليه به حساب كارگزار نزد اتاق پاياپاي، تسويه اسنادي معاملات در اتاق پاياپاي و صدور اسناد معاملاتي، تسويه مالي معاملات در اتاق پاياپاي، نقل و انتقال وجوه پس از كسر هزينه‌ها به حساب معامله‌گران از طريق حساب بانكي. براين اساس مي‌توان بدون ذكر دليل براي انجام فعاليت‌هاي انحصاري بورس كالا در مناطق و ارايه تخفيفاتي در سود بازرگاني براي تجاري كه كالاهاي خود را از مناطق آزاد حمل مي‌كنند، شرايطي را به وجود آورد كه سامانه‌هاي واحدي با ارايه دسترسي آنلاين بورس كالا، به گونه‌اي طراحي شود تا براي هريك از مناطق آزاد امكان‌پذير باشد كه صاحبان كالا، از طريق آنجا به خريد و فروش كالاهاي ساخت داخل و وارداتي بتوانند با اطلاع از همه شرايط و مشخصات كالايي، امكان تردد بار را از مراكز داخلي با ديگر تجار در داخل كشور يا از خارج از كشور فراهم كنند. انتقال بار از خارج كشور و داخل به چابهار و مشاركت دادن وزارت صمت، وزارت جهادكشاورزي با همراهي وزارت راه و شهرسازي جزو تمهيداتي است كه براي توسعه بورس كالا و تردد آن به ساير نقاط مديريت جديد مناطق آزاد مي‌توانند با برنامه‌ريزي‌هاي پيگير به سرانجام برسانند، آنطور كه ديگر منتظر اين نباشيم كه شيخ محمدزايد اماراتي به ما توصيه كند كه اگر مي‌خواهيد مناطق آزاد ايران از جمله چابهار متحول شوند، بايد مسير بار را به آنجا هموار كنيم.