اصلاح چهره ايران در جهان با ابزار سينما

رضا ميركريمي آرزو داشت ايران را به قطب سينمايي منطقه تبديل كند؛ آرزويي كه براي تحقق‌اش مدت‌ها برنامه‌ريزي كرد و حالا سه سالي است كه با برگزاري جشنواره جهاني فجر، گام به گام به آن نزديك‌تر مي‌شود. نخستين سالي كه بحث جداسازي بخش بين‌الملل از بخش ملي جشنواره فيلم فجر مطرح شد، شايد كمتر كسي با اين تصميم موافق بود. بسياري از مخالفان معتقد بودند كشور ما به دليل محدوديت‌هاي خاص خود، امكان نمايش بسياري از فيلم‌هاي جهان را ندارد. ضمن اينكه در عصر تكنولوژي، تماشاگران حرفه‌اي سينما، امكانات متعددي براي ديدن فيلم‌هاي روز دنيا دارند و سينما مانند تئاتر نيست كه تماشاي آثار خارجي براي بسياري از تماشاگران، وابسته به حضور در جشنواره‌هاي بين‌المللي باشد. با اين حال برگزاركنندگان اين جشنواره از همان زمان اعلام كردند فيلم‌هاي قابل توجهي هم در سينماي جهان ساخته مي‌شوند كه اكران آنها در سينماي ايران نيازمند جرح و تعديل نيست. ضمن اينكه يكي از اهداف برگزاري اين جشنواره، توجه به آثار كشورهاي همسايه است تا ايران به تدريج به قطب سينمايي منطقه تبديل شود.

به هر روي اين جشنواره، با وجود مخالفان و موافقان، به سومين دوره رسيده است و قطعا يكي از مهم‌ترين موفقيت‌هاي آن، واگذاري امور به هنرمندان است. تجربه سه سال گذشته نشان داد جشنواره‌اي كه به هنرمندان كاربلد سپرده شود، حتما مي‌تواند در جذب چهره‌هاي هنري و حتي سياستمداران و ديگر اهالي فرهنگ، موفق باشد. اما اين جشنواره نيز با وجود كارگاه‌هاي موفقش، بخش‌هاي متنوعش و فضاي كم‌حاشيه‌اش، دچار برخي از نقاط ضعف ديگر جشنواره‌هاي هنري است كه مهم‌ترين آن حضور آثار كم‌كيفيت است و دوباره اين جمله تكراري را يادآوري مي‌كند‌اي كاش براي نمايش برخي از اين آثار، هزينه نمي‌كرديم. از سوي ديگر اين جشنواره نيز هنوز به جايي نرسيده كه ميهمانان خارجي، هزينه‌ بليت و هتل‌شان را تقبل كنند. حال آنكه ديگر جشنواره‌هاي جهاني، امكاناتي اينچنين عظيم را در اختيار مهمانان خارجي خود نمي‌گذارند. با اين حال اگر از اين زاويه به موضوع بنگريم كه برگزاري اين جشنواره در ماه زيباي ارديبهشت، فرصتي است براي جذب مهمانان خارجي، همان‌ كساني كه اغلب تصورات نادرستي از ايران دارند و اگر قرار باشد خودشان با هزينه خود به كشوري سفر كنند، احتمال بسيار اندكي وجود دارد كه كشور ما را انتخاب كنند. با اين ديدگاه، ايرادي ندارد كه در كنار هزينه‌هاي هنگفتي كه هيچ نتيجه‌اي هم ندارد، براي اصلاح چهره نادرستي كه از كشورمان تصوير شده، قدري هزينه كنيم.