از حضور ويژه صربستان تا نمايندگان فرانكفورت
مهمان ويژه بدون كتاب
امير مهنا|يكي از برنامه‌هاي ثابت در برگزاري نمايشگاه‌هاي مختلف در سراسر دنيا كه اتفاقا در زمره مهم‌ترين برنامه‌ها هم قرار دارد، بخش «مهمان» است. بخشي كه چند سالي است در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران هم شاهدش هستيم. هدف از ايجاد چنين رويكردي در نمايشگاه كتاب، ايجاد تعامل دو سويه و معرفي فرهنگ مكتوب دو كشور به يكديگر از يك طرف و عرضه تسهيلات به نيت كمتر شدن فاصله‌هاي فرهنگي ميان دو تمدن است. سال گذشته، كشور ايتاليا مهمان اين بخش بود كه به گفته دست‌اندركاران برگزاري نمايشگاه، نتيجه‌هاي بسيار مطلوبي در پي داشته است. مهمان ويژه امسال نمايشگاه، كشور صربستان است. كشوري كه متاسفانه تاكنون مراودات فرهنگي چشمگيري با كشور ما، خصوصا در حوزه فرهنگ و ادب نداشته است. بخش مهمان نمايشگاه، بهترين فرصت براي دادو ستد و رصد تازه‌هاي دستاوردهاي فرهنگي دو كشور است. اميدواريم حضور كشور صربستان به عنوان مهمان هم داراي نتايجي مثبت مانند حضور كشور ايتاليا باشد زيرا اين حضور باعث شد كه دو طرف ضمن آشنايي بيشتر با ادبيات و فرهنگ يكديگر، به ترجمه آثار برگزيده اقدام كنند كه حاصل آن ترجمه بيش از 10 رمان ايراني به زبان ايتاليايي بود. نكته جالب توجه درباره حضور صربستان به عنوان مهمان اين است كه هيچ ناشري از اين كشور در نمايشگاه حضور ندارد.
موضوع هميشگي آب‌گرفتگي نمايشگاه
فصل بهار، فصلي ناپايدار به لحاظ وضعيت جوي‌است و نمايشگاه كتاب هم، درست در ميانه اين فصل برگزار مي‌شود و هرسال هم خبرهايي مبني بر نفوذ آب به غرفه يك يا چند ناشر منتشر مي‌شود كه البته ديگر به عنوان مساله‌اي عادي مطرح است. در تمام طول اين سال‌ها كه نمايشگاه برگزار مي‌شود همواره ازآن به عنوان رويدادي شتاب‌زده و از سر رفع تكليف ياد مي‌شود. موضوعي كه هرگز در شأن بزرگ‌ترين رويداد فرهنگي كشور نيست. به نظر مي‌رسد كه برگزار‌كنندگان در سال‌هاي بعد بايد زحمت بيشتري به خود بدهند و با هماهنگ شدن با سازمان هواشناسي كشور و جانمايي دقيق‌تر براي هر غرفه، مجبور نباشند هزينه‌هاي گزاف به عنوان حق بيمه خسارت‌ديدگان بپردازند. فصل، فصل بارندگي است و جلوي بارش باران را نمي‌شود گرفت اما خسارات ناشي ازآن را با كمي دقت بيشتر مي‌توان به حداقل رساند.
غايب بزرگ نمايشگاه امسال
موسسه انتشاراتي شباويز به عنوان يكي از ناشران پركار و معتبر، امسال در نمايشگاه حضور ندارد. فريده خلعتبري، دليل عدم حضورش را نوعي اعتراض به نحوه واگذاري غرفه‌ها اعلام كرده و گفته از جايي كه مجبور است مبلغي همسان با ديگر ناشران كه در بهترين بخش شبستان غرفه دارند بپردازد اما بايد در گوشه‌اي از حياط و زير چادر پذيراي مهمانانش باشد، عطاي اين حضور را به لقايش مي‌بخشد. حضورنيافتن بسياري از ناشران در نمايشگاه به دلايل گوناگون، هرساله خبرساز مي‌شود اما ظاهرا اين مشكل بايد لاينحل باقي بماند. جالب اينكه دامنه‌هاي چنين معضلي فقط و فقط، ناشران قديمي و صاحبنام را شامل مي‌شود. خلعتبري به مهر گفته كه در هر نمايشگاه خارج كشور معمولا بهترين و قابل‌دسترس‌ترين و امن‌ترين قسمت نمايشگاه به غرفه كودكان و نوجوانان تعلق مي‌گيرد اما در نمايشگاه ما اين قضيه برعكس است و ايجاد چنين فضايي نامناسب نمي‌تواند كودك يا نوجوان را براي خريد كتاب ترغيب كند.
نمايندگاني از نمايشگاه معتبر
نمايشگاه كتاب فرانكفورت، يكي از معتبرترين نمايشگاه‌هاي كتاب به دليل قدمت و قدرت جذب ناشران بزرگ جهان است. اين نمايشگاه كه هرساله در شهر فرانكفورت آلمان برگزار مي‌شود، يكي از رويدادهاي بزرگ فرهنگي جهانشمول است. حضور نمايندگان اين نمايشگاه در سي‌و يكمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران يكي از خبرهاي خوب است كه در صورت برنامه‌ريزي صحيح مي‌تواند منشا قدم‌هاي مثبت بعدي در حوزه كتاب‌و كتابخواني باشد. كارشناسان زبده كتاب از فرانكفورت قرار است نشست‌هايي با ناشران و اهالي قلم ايران شامل بحث‌هايي مهم مانند«بهاي ثابت به مثابه بنيان بازار پررونق كتاب» و «تجارت كتاب و كتاب الكترونيكي - تحولات بازار در آلمان» را در روزهاي 14 و 15 ارديبهشت و در محل غرفه خود برگزار كنند.