راهبرد منسوخ امريكا
عليرضارحيمي
باتوجه به اينكه برجام از اساس برمبناي بي‌اعتمادي طرفين و عدم‌اطمينان شكل گرفت، هر طرف حداكثر منفعت و ملاحظات خود را در برجام ديد و مذاكرات طولاني‌مدت و بي‌سابقه‌اي كه انجام شد نيز درجهت تامين منافع هر طرف و...
رسيدن به توافقنامه برد-برد بود و نهايتا اين توافقنامه در شرايطي تنظيم شد كه منافع حداقلي طرفين را دربرمي‌گرفت. به همين دليل اوباما با اطمينان از اين مذاكرات، از اين توافقنامه به عنوان توافقي ياد كرد به‌صورت بلندمدت منافع طرفين را تامين مي‌كند. با وجود آنكه همه اطراف برجام اين توافقنامه را سندي به نفع امنيت جهاني مي‌دانستند، تصميم ترامپ امنيت بين‌الملل را تحت‌الشعاع قرار داد و علاوه بر اينكه برخلاف منافع ملي امريكا و امنيت جهاني خواهد بود، قاعدتا بي‌اعتمادي به امريكا را در عرصه بين‌المللي افزايش داد. نكته قابل‌توجه اين است كه زماني خروج تاكتيكي از يك توافقنامه بين‌المللي اتفاق مي‌افتد كه يك طرف در نااميدي مطلق نسبت به اين توافقنامه قرار داشته باشد و به نظر مي‌رسد، اين نااميدي مطلق كه ازسوي ترامپ ادعا شد، نشان از بدبيني و نگاه افراطي به موضوعات امنيت بين‌الملل و اراده‌هاي سازنده امضاكنندگان برجام بود. حال آنكه جمهوري اسلامي بارها و بارها اراده سازنده و حسن نيت خود را درخصوص تقويت امنيت بين‌الملل اعلام كرده است، ضمن آنكه پايبندي ايران به صلح و امنيت جهاني و عدم انحراف از اقدامات دفاعي خود بارها و بارها به تاييد آژانس بين‌المللي انرژي اتمي رسيده است. نكته حائز اهميت ديگر اينكه افكار عمومي نمي‌پذيرند كه يك كشور با خروج تاكتيكي، امنيت و صلح جهاني را با ادعاي صيانت از امنيت جهاني زيرپا گذاشته و به خطر بيندازد. امروز درحالي دونالد ترامپ از انجام مذاكرات مجدد هسته‌اي با ايران دم مي‌زند كه رويكرد ايالات متحده براساس راهبردي منسوخ و شكست‌خورده شكل گرفته كه با اميد اينكه به مذاكرات مجدد و تحت شرايطي خاص دست پيدا كنند، از يك توافقنامه جامع و امضاشده خارج شده و عملا در مسير به شكست رساندن اين توافقنامه گام بردارند. اين درحالي است كه جمهوري اسلامي ايران بارها اعلام كرده كه درمورد مسائل خارج از موضوع برجام به‌هيچ عنوان وارد مذاكره نخواهد شد، ضمن آنكه برجام به‌قدري جامعيت و استحكام حقوقي دارد كه اساسا نيازي به انجام مذاكرات مجدد در مباحث و موضوعات ذيل اين توافقنامه براي اصلاح آن نباشد. بنابر اين به نظر مي‌رسد خروج از برجام به اميد مذاكره مجدد براي به دست آوردن منافع بيشتر يا اعمال شروط و سخت‌گيري‌هاي بيشتر با نگاهي بدبينانه و افراطي، اقدامي غيرقابل قبول در سطح بين‌الملل است و دنيا نيز اينكه يك طرف توافقنامه با نگاهي افراطي و به اميد دستيابي به منافع بيشتر از توافقي خارج شود را تقبيح مي‌كند.