مختصات اقتصادايران
وزير امور اقتصادي و دارايي روز گذشته در يادداشتي اينستاگرامي آمارهايي اميدواركننده از اقتصاد ايران ارايه كرد.
مسعود كرباسيان نوشت: «مدت‌ها بود كه قصد داشتم كتاب «جهاني از اعداد» تاليف موسسه اكونوميست را مطالعه كنم. اما فرصت نمي‌شد تا اينكه آخر هفته زمانش را به دست آوردم. مطالعه آمار از دو منظر مهم است؛ اول اينكه در دوراني قرار داريم كه بايد با توجه به مختصات واكنش‌هاي جامعه جهاني به برجام، در مورد اقتصادتصميم‌گيري كنيم و تعيين استراتژي بيش از هر عنصري به اطلاعات و تحليل نياز دارد. دوم اينكه به نظر مي‌رسد در مورد برخي شاخص‌ها اطلاعات دقيقي به جهان نداده‌ايم و آنها به دليل عدم دسترسي به منابع قابل استناد يا در مورد ما اطلاعات اشتباه مي‌دهند يا اينكه به مزيت‌هاي اقتصاد ايران اشاره نمي‌كنند.
خيلي مواقع از كارآفرينان كشور نكاتي مي‌شنوم كه من را به فكر فرو مي‌برد. گاهي جملات ساده به دريايي از معني تبديل مي‌شوند و خوشبختانه از اين دست تجربه‌ها در وزارت اقتصاد زياد دارم. نمونه‌اش همين مثالي كه مي‌زنم. يك فعال بخش‌خصوصي داخلي كه كارخانه‌اش بيش از 10 هزار كارگر دارد و به كشورهاي منطقه هم كالا صادر مي‌كند، مي‌گفت هميشه استراتژي‌اش براي رقابت براين اصل استوار بوده كه «كار خودشان را بي‌كم و كاست و بي‌توجه به سنگ‌اندازي‌هاي رقبا» انجام دهند، به همين سادگي. اگر در جايي به غير از جلسه با كارآفرينان اين جمله را مي‌شنيدم شايد به سادگي از كنار آن عبور مي‌كردم ولي وقتي ذهنم درگير معادلات روز بود، اين جمله هم برايم معناي ديگر پيدا كرد.
حالا رقيب ايران غيرمنصفانه، بازي را برهم زده ولي ما مي‌توانيم با اصلاح روندهاي داخلي و معرفي خودمان به جهان و با نگاه به همان ايده «كار خودمان را بي‌كم و كاست» انجام دهيم. به تعدادي از آمارهاي جهاني در مورد اقتصاد ايران كه اكونوميست منبع آن است، دقت كنيد. ايران با 374 ميليارد دلار توليد ناخالص داخلي، سي امين اقتصاد بزرگ جهان است. همچنين براساس قدرت خريد هم پايين‌تر از اسپانيا و بالاتر از استراليا به عنوان هجدهمين اقتصاد بزرگ جهان جاگرفته‌ايم. در همين روزهايي كه حرف همه مردم دلار شده، ايران بيست و سومين كشور جهان از نظر بيشترين مازاد حساب جاري است. خوشبختانه از نظر توليدات صنعتي با رقم 159 ميليون دلار در رده بيست و سوم قرار داريم و جالب آنكه از نظر اين شاخص هلند و اتريش بعد از ما قرار گرفته‌اند. رتبه سي وسومين كشور جهان از نظر توليدات كارخانه‌اي، رتبه سي‌امين كشور جهان از نظر توليد خدمات و رتبه يازدهم بزرگ‌ترين توليدكننده كشاورزي هم اين فهرست را كامل مي‌كند. اين اطلاعات يعني در جايي از اقتصاد جهاني ايستاده‌ايم كه توان ارتقا داريم. در مورد بيكاري هم به آمار جالبي برخوردم. خوشبختانه نام ايران در ميان 45 كشور با نرخ بيكاري بالا كه اسامي آنها فهرست شده قرار ندارد. بازهم قابل توجه اينكه در ميان 18 كشور با بالاترين نرخ بيكاري جوانان هم نيستيم. آنچه خوشحالم كرد اين بود كه در ميان 30 كشور با بيشترين جمعيت زيرخط فقر (براساس درآمد روزانه 2 دلار و كمتر) هم قرار نداريم. البته در تعدادي از شاخص‌هاي مهم آمار خوبي نداريم. در شاخص‌هايي مانند توسعه انساني (نشان‌دهنده كيفيت زندگي است)، رشد اقتصادي، بزرگ‌ترين صادركنندگان، بزرگ‌ترين تجار كالايي، كمترين تورم‌ها و حتي بهترين اقتصادها از نظر شاخص تحقيق و پژوهش پيش از انجام كار، نامي از اقتصاد ايران نيست. متاسفانه طي سال‌هاي اخير كمتر اين موضوع براي‌مان اولويت بوده كه اولا آمارهاي واقعي اقتصاد ايران و پتانسيل‌هاي آن را به جهان ارايه كنيم و دوما اينكه حتي وقتي از سمت آنها براي كسب اطلاعات به ما رجوع شد، حداقل پاسخ‌هاي دقيق براي بيان داشته باشيم؛ كمااينكه امروز خيلي‌ها قبول دارند كه يك دليل رتبه پايين ايران در شاخص فضاي كسب و كار، بي‌حوصلگي پاسخ‌دهندگان ايراني براي مطالعه دقيق فرم‌ها و ارايه پاسخ دقيق به آنهاست. اگر در حوزه اقتصاد دقيق، منصفانه و شفاف باشد، آنها سعي مي‌كنند كمتر با اتكا به گزارهاي سياسي در مورد موضوعات اقتصادي تصميم بگيرند. حتي كارآفرين خودمان هم وقتي متوجه شود كه پشتش به دولت و جايگاه اقتصادي ايران گرم است، با روحيه بالاتر با شريك خارجي وارد مذاكره مي‌شود. در وزارت اقتصاد عزم كرده‌ايم كه هرچه زودتر دلايل بروز اشتباه در شيوه رتبه‌بندي ايران در شاخص فضاي كسب وكار را اصلاح كنيم البته كه به همراهي بخش خصوصي با همان رويكرد واقع بين انه نياز داريم. نه مي‌خواهيم بيش از اندازه مثبت و نه بيش از حد منفي باشيم. فقط مي‌خواهيم شناخت دقيقي از خودمان به جهان و حتي هم‌وطن‌مان بدهيم. »