اروپا نگران آينده رم
مرتضي مكي
توافق ائتلاف براي تشكيل دولت در ايتاليا بين حزب ليگ و جنبش پنجستاره باعث ايجاد نگراني در مورد آينده ايتاليا در اتحاديه اروپا و شرايط آينده دومين دولت بدهكار عضو حوزه پول واحد اروپايي، يورو، شده است. حزب ليگ و جنبش پنجستاره كه مجموعا بيشترين كرسيها را در انتخابات پارلماني 4 مارس از آن خود كردهاند، طي مذاكراتي به توافق رسيدند تا يك دولت ائتلافي در ايتاليا تشكيل دهند. هرچند در مورد نخستوزير پيشنهادي اين ائتلاف، يعني جوزئه كونته به دليل فقدان تجربه مديريت دولتي، اختلاف نظرهايي همچنان وجود دارد اما اين توافق در مجموع اخبار نگرانكنندهاي براي اتحاديه اروپا ايجاد كرده است. تركيبي كه براي دولت آينده ايتاليا پيشبيني ميشود از مجموعه سياستمداران احزاب ضد سيستم و مخالف نظام حاكم در اروپا كه براي اولينبار در ايتاليا به قدرت رسيدهاند و اهداف و برنامههاي آنها هم ميتواند اقتصاد اتحاديه اروپا و هم ايتاليا را با چالشهاي جدي مواجه كند. ايتاليا بعد از يونان، بدهكارترين كشور در حوزه پول واحد اروپايي، يورو، است. بدهيهاي دولت ايتاليا بيش از 2 تريليون يورو برآورد ميشود. اين مساله پاشنه آشيل دولت ايتاليا براي باقي ماندن در حوزه پول واحد اروپايي است تا بتواند براي خروج از بحران اقتصادي از كمكهاي مالي اتحاديه اروپا بهرهمند شود. دولت قبلي ايتاليا طي چهار سال گذشته با اجراي سياستهاي رياضتي تلاش كرد كه كسري بودجه و بدهيهاي دولتي را تا حدودي نسبت به گذشته كمتر كند و در اين مسير موفقيتهايي هم كسب كرد. دولت پيشين رشد اقتصادي ايتاليا را به بالاي يك و نيم درصد رساند و توانست رضايت كميسيون اروپا را هم جلب كند. اما اين مسير با انتخابات اخير در ايتاليا متوقف شد و دو حزب مخالف سيستم و ضد اتحاديه موفق شدند اكثريت كرسيهاي پارلمان اين كشور را از احزاب ميانهرو بگيرند. شعارهايي كه جنبش پنجستاره و حزب ليگ در كارزار انتخاباتي خود مطرح كردهاند و برنامهاي كه به عنوان توافق دولت ائتلافي ارايه دادهاند، چشمانداز نگرانكنندهاي را براي اقتصاد ايتاليا از يك سو و اتحاديه اروپا از سوي ديگر ايجاد كرده است. حزب ليگ اعلام كرده است كه قصد دارد مالياتها را كاهش دهد و سقف ماليات را به 15 درصد برساند و ...
در برابر جنبش پنجستاره هم هدف خود را رساندن كف دستمزد به بالاي 70 يورو اعلام كرده است. چنين اهداف متناقضي باعث ميشود از يك سو چشمانداز كسب درآمدهاي دولتي ايتاليا از طريق ماليات بسيار پايين بيايد و از سوي ديگر هزينههاي دولت براي تامين حداقل دستمزد بسيار بالابرود. اجراي چنين سياستهايي ميتواند كسري بودجه و بدهيهاي دولتي ايتاليا را به شكل چشمگيري افزايش دهد. اين شعارهاي متناقض آينده اقتصاد ايتاليا را در شرايط مبهمي قرار ميدهد. احتمال چالشهاي اقتصادي براي ايتاليا، ميتواند اتحاديه اروپا را با مشكلاتي مواجه كند، همزمان دو حزب پيروز در انتخابات ايتاليا، به صورت مستقيم هم شعارهايي در مخالفت با اصلاحات در سياستهاي پولي و بانكي اتحاديه كه از سوي فرانسه و آلمان دنبال ميشود، مطرح كردهاند. جنبش پنجستاره و حزب ليگ اعلام كردهاند كه دولت تحت رهبري آنها از سياستهاي بانك مركزي اروپا و كميسيون اروپايي پيروي نخواهند كرد و نسبت به اصلاحات پيشنهاد شده از سوي امانوئل ماكرون، رييسجمهور فرانسه براي سياستهاي مالي اتحاديه اروپا، ابراز مخالفت كردهاند. جنبش پنجستاره در دوران تبليغات انتخاباتي حتي پا را از مخالفت با سياستهاي اروپايي فراتر گذاشتهبود و شعار برگزاري همهپرسي براي خروج از اتحاديه اروپا را سر داد. هر چند جنبش پنجستاره، اكنون از شعار دوران انتخابات خود براي برگزاري همهپرسي صرف نظر كرده است، اما ايدهها و شعارهايي كه بعد از رسيدن به قدرت و در قالب ائتلاف با حزب ليگ مطرح كردهاند، ميتواند چالشي جدي براي آينده اتحاديه اروپا ايجاد كند و قطعا ايتاليا را در موقعيتي قرار ميدهد كه مانعي جدي در برابر اصلاحات اقتصادي و مالي مد نظر فرانسه و آلمان، براي آينده اتحاديه اروپا باشد.