نقش بانك مركزي

1- كنترل حجم پول كه در دست بانك مركزي است از اصلي‌ترين عواملي است كه مي‌تواند در كنترل تورم موثر باشد. در حالي كه براي كوتاه‌مدت نمي‌توان بر تاثير اعمال اين سياست اميدوار بود اما در بلندمدت اين ميزان چاپ پول است كه اقتصاد كشور را به واسطه افزايش درقيمت‌ها متلاطم مي‌كند.

2- وابستگي بالاي بودجه دولت به درآمدهاي نفتي موجب شده است هر زمان كه درآمدهاي ارزي ما با افزايش قيمت نفت افزايش يابد، به سبب انتشار پول از سوي بانك مركزي براي تبديل دلارهاي نفتي به دلار، حجم پول افزايش يابد. همچنين در زمان كاهش در قيمت نفت، استقراض دولت از بانك مركزي براي پوشش هزينه‌اي خود مجددا چاپ پول و افزايش حجم آن را به دنبال دارد كه منجر به تورم خواهد شد.

3 - نرخ ذخيره قانوني نيز مي‌تواند از ابزارهاي در دست دولت باشد ولي باتوجه به شرايط كنوني كشور نمي‌توان به تاثيرگذاري آن اميدوار بود و ممكن است بيشتر از كنترل تورم، افزايش در سردرگمي را به دنبال داشته باشد.

4 - در شرايط كنوني آثار رواني ناشي از اضطراب و تشويش‌هاي مربوط به بازگشت تحريم‌ها ازجمله عواملي است كه نقش تعيين‌كننده‌اي در بالا رفتن تورم داشته است. آثار اين موج رواني را مي‌توان در بازار ارز و بالا رفتن قيمت آن در بازارهاي غيررسمي ديد. رشد قيمت ارز موجب شده است برخي صنايعي كه وابسته به ارز هستند به سبب بالا رفتن قيمت تمام شده كالاهاي خود قيمت را بالا ببرند و به نوعي در افزايش سير رشد قيمت موثر باشند.

استاديار دانشگاه آيت الله بروجردي