روي چين و هند حساب كنيم
اميرحسن كاكايي
پژو- سيتروئن در ايران سرمايه‌گذاري‌هايي صورت داده و بعد از خروج از ايران اين سرمايه‌گذاري‌ها و امكانات در كشور خواهند ماند. اما ديگر توافقات كه مبني بر ارايه خدمات يا نقل و انتقالات قطعات باشد، اجرايي نخواهد شد.
در رابطه با آينده صنعت خودروسازي ايران و شركاي جديد در اين صنعت بايد توجه كرد كه نبايد به اروپاييان دل خوش كرد چرا كه ما قبل‌تر نيز با شركت‌هاي اروپايي و البته كره‌اي و ژاپني گفت‌وگوهايي داشته‌ايم ولي اين شركت‌ها تمايلي براي همكاري با ايران از خود نشان نداده‌اند. تنها شركت اروپايي نيز پژو-سيتروئن بوده كه اين شركت هم به دليل دوري از آثار نقض تحريم‌ها قراردادهاي خود را با ايران به حالت تعليق درآورده است.
دو كشور هندوستان و چين مي‌توانند گزينه‌هاي ديگر براي همكاري باشند كه البته چين نيز بسته به ديگر تحولات جهاني مي‌تواند مواضع مختلفي نسبت به همكاري داشته باشد چرا كه موازي بحث تحريم‌هاي ايران، بحث جنگ تجاري چين و امريكا و همچنين جنگ تعرفه‌اي اروپا و امريكا مطرح است كه هريك از اينها مي‌تواند تصميم‌سازي چيني‌ها را تحت تاثير خود قرار دهد. به هرحال منشا فناوري و نوآوري امريكا و اروپا است و لذا نبايد رابطه چين با اين كشورها را ناديده گرفت.
در نتيجه صعنت خودروسازي داخل بايد به دنبال تحقيق و توسعه داخلي باشد كه اين خود نيز با مشكلاتي مواجه است. اول اينكه تامين سرمايه آن بسيار مشكل است و ورود سرمايه خارجي يكي از گزينه‌ها است كه با وضع تحريم‌هاي جديد نبايد به آن چشم دوخت. در داخل نيز به دليل مشكلات فراواني كه وجود دارد، مسيرهاي اصلي سرمايه‌گذاري با مشكل روبه‌رو است و دوم اينكه پيگيري سياست‌هاي توسعه‌اي و تحقيقي در داخل فرآيندي زمانبر است. در نتيجه اتكا به توان داخلي با توجه به مطالب بيان شده بسيار محدود است.
صنعت خودروسازي در داخل را بعد از خروج خودروسازان از ايران از دو منظر كوتاه‌مدت و بلندمدت مي‌توان مورد توجه قرار داد. در كوتاه‌مدت بايد توجه داشت كه به علت سرمايه‌گذاري‌ها و اقداماتي كه طي چند سال پيش در اين حوزه داشته‌ايم نسبت به گذشته كمتر ضربه خواهيم خورد. لذا توليد همچنان ادامه خواهد يافت و نبايد اين انتظار را داشت كه همانند سال 91تا 92 با مشكل جديد روبه‌رو شويم. اما از منظر بلندمدت بايد توجه كرد كه انتظاراتي كه ما نسبت به اين صنعت داشته‌ايم با مشكل جدي مواجه خواهد شد.
انتظار بر اين بود كه با ورود سرمايه‌هاي جديد و انتقال تكنولوژي و فناوري به اين بخش، شاهد رشد بالنده آن باشيم؛ رشدي كه مي‌توانست ديگر بخش‌هاي اقتصادي را با توجه به رابطه‌هاي پيشين و پسين خود تحت‌تاثير قرار دهد كه باتوجه به شرايط به وجود آمده، اين انتظار كمي دور از ذهن خواهد بود. نكته قابل توجه در شرايط كنوني اين است كه نهاد سياستگذار، اعم از دولت و مجلس و... بايد شرايط موجود را درك كنند و با توجه به درك درست از وضعيتي كه به وجود آمده است، اقدام به سياستگذاري كنند. اينكه ما در شرايط عادي به سر نمي‌بريم. البته بايد توجه داشت كه درك شرايط موجود شرط لازم است ولي كافي نيست چرا كه اين درك بايد تبديل به سياستگذاري شود. در غير اين صورت فايده‌اي نخواهد داشت. تحريم دو چهره دارد، يك قسمت آن‌كه بد است و همه ما به آن واقفيم ولي بخش ديگر آن‌كه مي‌تواند خوب باشد، اينكه از توانمندي‌هاي داخلي خود بهره بگيريم و با درك درست از پتانسيل‌هاي موجود بهترين استفاده را ببريم.
عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت