اولين نشست نقد عملكرد ستاد احياي درياچه اروميه برگزار شد
حقابه درياچه زير سايه آمار
گروه اجتماعي| روزي كه در سال 92 حسن روحاني، در عمل به يكي از وعده‌هاي انتخاباتي‌اش دستور تشكيل ستاد احياي درياچه اروميه را صادر كرد؛ كارشناسان كشور در حوزه آب به دو گروه بدبينان و خوش‌بينان تقسيم مي‌شدند. بدبينان با بيان ده‌ها دليل فني و ساختاري مي‌گفتند احيا ممكن نيست و خوش‌بينان با لحاظ كردن قدري احتياط مي‌گفتند مي‌توان با استفاده از خردجمعي و به كار بستن يافته‌هاي علمي از اين چالش‌ها عبور كرد و حيات را به درياچه بازگرداند. 5 سال پس از آن تصميم شماري از كارشناسان و مسوولان مرتبط با ستاد احياي درياچه اروميه در اولين نشست از سلسله نشست‌هاي تخصصي نقد و بررسي عملكرد ستاد احياي درياچه اروميه با موضوع «چگونگي مديريت تامين منابع آب مورد نياز براي احياي درياچه اروميه» شركت كردند تا راه رفته و دستاوردهايش را بررسي كنند. يكي از نكات قابل توجه اين بود كه هنوز هم با وجود گذشت چند سال از فعاليت ستاد، مديران بخش‌هاي دولتي به توافق كامل بر سر مدل اجراي طرح دست نيافته‌اند. سازمان حفاظت محيط زيست و وزارت نيرو بر سر ميزان حقابه تخصيص داده شده به درياچه اروميه با يكديگر اختلاف‌نظر دارند و برگزاري اين نشست بار ديگر اين اختلاف ديدگاه مديران اين دستگاه دولتي را عيان كرد. اين نشست عصر روز سه‌شنبه به ميزباني دانشگاه اميركبير برگزار شد. مسعود تجريشي، مدير دفتر برنامه‌ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه در سخناني بار ديگر از عملكرد وزارت نيرو در زمينه تخصيص حقابه زيست محيطي درياچه اروميه انتقاد كرد و گفت: «در سال‌هاي گذشته ۱۲ ميليارد متر مكعب حقابه درياچه اروميه خورده شده است». به گفته تجريشي بر اساس مصوبه سال ۹۴ قرار بوده حقابه زيستي تالاب‌ها از رودخانه‌هاي بالادست تامين شود و مسووليت اين كار هم بر عهده وزارت نيرو بوده است. او با تشريح وضعيت سدهاي حوضه آبريز درياچه اروميه گفت: قرار بوده اولويت اول تخصيص آب شرب و سپس سهم محيط زيست باشد اما اين اولويت‌بندي رعايت نشده است. براي نمونه در خرداد ۹۷ بايد ۳۲۸ ميليون متر مكعب آب به درياچه رهاسازي مي‌شد كه متاسفانه اين اتفاق نيفتاد. » تجريشي در عين حال بر لزوم تخصيص آب از سد بوكان به درياچه اروميه تاكيد كرد. او با استناد به بررسي‌هاي علمي گفت: بررسي‌هاي ما نشان مي‌دهد كه هرگاه آب از سد بوكان به سمت درياچه رهاسازي شده است تراز درياچه در وضعيت خوبي قرار گرفته است.
محمد حاج رسولي‌ها، مديرعامل شركت مديريت منابع آب ايران يكي ديگر از سخنرانان اين نشست بود كه از عملكرد وزارت نيرو در زمينه تخصيص حقابه درياچه اروميه دفاع كرد. او با اشاره به افزايش دو برابري متوسط بارندگي طي بهار امسال نسبت به متوسط نرمال اول تا ۳۰ ارديبهشت ماه گفت: «هيچ ارگاني اين افزايش را پيش‌بيني نكرده بود. همچنين با توجه به اين‌بارندگي‌ها رهاسازي آب از حوضه سد بوكان به درياچه اروميه ۱۰۴ درصد رشد داشته است.» به گفته حاج رسولي‌ها قرار بوده طي سال آبي گذشته ۱۷۰ ميليون متر مكعب از سد بوكان آب به درياچه اروميه رهاسازي شود كه به دليل بارندگي‌ها ۱۷۷ ميليون متر مكعب آب رهاسازي شد. طي ارديبهشت ماه و در مرحله دوم رهاسازي نيز مجددا ۱۷۰ ميليون متر مكعب آب رهاسازي شد. مديرعامل شركت مديريت منابع آب ايران گفت: درياچه اروميه چهار ميليارد متر مكعب آب نسبت به برنامه‌ريزي مصوب عقب است. بنابراين بحث‌ها صرفا روي 150 ميليون متر مكعب نيست.
رضا مكنون، عضو شوراي عالي محيط زيست و رييس كميته عالي نظارت و ارزشيابي عملكرد ستاد احياي درياچه اروميه اما سعي كرد با جمع‌بندي سخنان سخنرانان نشست در چند جمله مباحث را جمع‌بندي و نتيجه‌گيري كند. رضا مكنون در بخش نخست سخنانش بر لزوم استفاده از داده‌هاي علمي در تحليل وضعيت بارش‌ها و تخصيص آب در كشور تاكيد كرد. او گفت لازم است تا وزارت نيرو از مدل‌هاي پيش بيني علمي براي تبيين ميزان بارش‌ها بهره ببرد: «عدم قطعيت در پيش‌بيني‌هاي فصلي طبيعي است. افزون بر مدل پيش‌بيني هواشناسي به مدل رهاسازي آب به سمت درياچه اروميه نيز نياز داريم كه بايد مبتني بر پيش‌بيني‌هاي هواشناسي باشد و برايش برنامه تدوين شود.» مكنون در عين حال از ستاد احياي درياچه اروميه هم خواست تا اگر لازم است اهداف پيش‌بيني شده براي احياي درياچه را مورد بازبيني قرار دهد: «جناب تجريشي شايد لازم باشد برخي از اين عددها را بازنگري و واقعي‌تر كنيد.» عضو شوراي عالي محيط زيست همچنين بر پايبندي تمام دستگاه‌هاي عضو ستاد به قوانين و اسناد بالادستي تاكيد كرد و براي نمونه از نبود سياست‌هاي مشخص در حوزه كشاورزي انتقاد كرد. او به كشت چغندرقند در حوضه آبريز درياچه و استفاده كشاورزان از پمپ‌هاي كشنده آب در حاشيه رودخانه‌ها به عنوان دو نمونه از مشكلات كنوني اشاره كرد و گفت: «نبايد در مسير رهاسازي آب به سمت درياچه اروميه كشاورزان پمپ نصب كنند بلكه بايد رهاسازي آب دقيقا طبق مدل‌ها اجرا و عملياتي شود.»