صرف كردن فعل «زلاتان»

در زبان سوئدي فعلي به نام «زلاتان» وجود دارد. اين فعل زماني به كار مي‌رود كه شخصي بخواهد كاري محيرالعقول انجام بدهد و در حقيقت فراتر از توانايي‌هايش باشد. فرهنگستان زبان سوئد براي قدرداني از زلاتان اين كار را انجام داد. بازيكني كه براي يك دهه هر سال عنوان بهترين بازيكن اين كشور را از آن خود كرد و فوتبال سوئد به واقع زير سايه بزرگ زلاتان بود. جام جهاني 2018 اولين حضور اين تيم در يك تورنمنت مطرح بعد از خداحافظي ستاره‌اش از بازي‌هاي ملي است. سوئد از سد هلند و ايتاليا گذشت و به جام جهاني رسيد. بعد از آن زلاتان درخواست كرد كه به تيم ملي برگردد، اما سرمربي قبول نكرد و گفت در تيمش نيازي به او ندارد. در رسانه‌هاي سوئدي بحث زيادي در اين مورد شكل گرفت. تيم يان اندرسن اما از گروه دشواري كه در آن قرار داشت موفق به صعود شد و در مرحله بعد از سد سوييس هم گذشت. حالا سوئد به جايي رسيده كه با زلاتان هرگز به آن نرسيده بود. آنها در جمع هشت تيم برتر دنيا قرار دارند و به معناي واقعي كلمه فعل «زلاتان» را صرف كرده‌اند. اما چرا سوئد با چونين توانايي فوق‌العاده‌اي در زمان زلاتان به اين نتايج نمي‌رسيد؟ اين موضوع را مي‌توان با حضور مسي در آرژانتين هم مقايسه كرد. حضور ابرستاره‌اي مانند مسي باعث مي‌شود بازيكنان نتوانند توانايي‌هاي بالقوه خودشان را بالفعل كنند. استعدادهاي بزرگ زير سايه مسي قرار مي‌گيرند و بايد در خدمت او باشند. نمي‌توان با اطمينان گفت كه اگر مسي نباشد آرژانتين نتايج بهتري مي‌گيرد، اما قطعا اگر مسي نباشد بازيكناني مثل ديبالا، دي‌ماريا، ايكاردي و آگوئرو با آرامش بيشتر توانايي‌هاي‌شان را به رخ مي‌كشند. در مورد سوئد هم انگار اوضاع به همين منوال است. حضور ستاره‌هايي مثل مسي و زلاتان، توقعات را از تيم بيش از حد بالا مي‌برد. آنها بهترين بازيكنان جهان هستند و توانايي‌هايي دارند كه در مورد مسي حداقل هيچ كس ندارد.

اين توانايي‌ها باعث مي‌شود همه تيمي كه او در آن بازي مي‌كند را از پيش برنده بدانند. سنگيني اين نگاه، عامل نتايج چند سال اخير سوئد و آرژانتين است. سوئد بعد از زلاتان تبديل به تيمي شده كه انگليس از بازي كردن با آن وحشت دارد و تبديل به يكي از مدعيان قهرماني شده است. آنها تيم‌هاي بزرگي را حذف كرده‌اند و حالا به دنبال تاريخ‌سازي هستند. يان اندرسن تيمي ساخته كه با مهاجم العين امارات بهتر از زماني كه يكي از بزرگ‌ترين مهاجمان جهان در آن بازي مي‌كرد، نتيجه مي‌گيرد چرا كه فورسبرگ بخشي از تيم است و زلاتان هرگز خودش را يكي مانند ديگران نمي‌ديد. نگاه از بالا به پايين او به همه اعضاي تيم، انگيزه جنگندگي را از بازيكنان مي‌گرفت. در زمان زلاتان هر موفقيتي كسب مي‌شد همه آن را به نام او مي‌نوشتند و حالا اما اگر سوئد به عنواني برسد، همه بازيكنان ستايش مي‌شوند.