فرصت جديد براي سياستگذار
شكاف نرخ‌هاي رسمي و آزاد ارز كمتر مي‌شود؟
حميدرضا خراساني
هفته گذشته، هفته پرافت و خيزي در بازارهاي داخلي بود. در دومين هفته شهريور، بازارهاي ارز و طلا تحت تاثير هيجان‌هاي اقتصادي- سياسي خيز عجيبي گرفتند. اما در همين هفته، دستورهاي تازه بانك مركزي و افزايش ريسك بازار با توجه به شيب تند كاهش قيمت‌ها در انتهاي هفته، دسته‌اي از معامله‌گران را از بازار خارج كرد. با توجه به رشد قيمت‌ها در بازار ثانويه و افت قيمت‌ها در بازار آزاد شايد اكنون سياستگذاران دولت بتوانند روي قيمتي متناسب براي بازار به توافق برسند. اين كاهش شكاف مي‌تواند براي بازگرداندن ثبات به بازارهاي ارز و طلا مورد استفاده قرار گيرد. روز گذشته، نشست سران ايران، روسيه و تركيه احتمال كاهش تنش‌هاي اقتصادي را مطرح كرد و در معاملات پشت‌خطي قيمت ها را پايين آورد. بايد ديد در اولين روز هفته بازار چه واكنشي به ابلاغيه چهارشنبه، كاهش شكاف بازارها و يارگيري ايران در منطقه نشان خواهد داد. دلار هفته گذشته حضور در كانال 15 هزار تومان را هم تجربه كرد؛ اما با اثر رواني ابلاغيه چهارشنبه به كانال 13 هزار تومان بازگشت. چهارشنبه هفته گذشته، بانك مركزي ايران طي ابلاغيه‌اي ورود ارزهاي معامله شده در «نيما» را به بازار آزاد (صرافي‌ها) مجاز اعلام كرد. با آنكه ارزهاي اسكناسي مربوط به بازار دوم حجم كمي دارد اين خبر اثر رواني بر بازار داشت تا اثر هيجان رواني قبلي خنثي شود. با اين همه، هيجان‌سازي‌هاي هفته‌هاي گذشته نشان مي‌دهد كه بازارساز بايد براي ادامه مديريت بازار برنامه داشته باشد. با آنكه برخي منابع مي‌گويند دولت حسن روحاني به فكر تثبيت قيمت دلار روي اعداد پايين‌تري است، بعضي از كارشناسان هشدار مي‌دهند كه دولت در اين زمينه هم نياز به مشورت متخصصان دارد. رضا تركاشوند، دبيركل كانون صرافان ايران روز گذشته در گفت‌وگويي با «ايرنا» در اين رابطه گفت: «هرچند نمي‌توان مسائل خارجي و سياسي اخير را بر بازار ارز و رويدادهاي چند ماه گذشته بي‌اثر دانست اما نكته اين است كه دولت مي‌خواهد نرخ ارز را به قيمت واقعي خود برساند يعني ديگر برنامه كنترل قيمت‌ها با عرضه بيشتر را كنار مي‌گذارد.» او ادامه داد: «انتظاري كه ما از دولت داريم، اين است كه با مردم صادقانه صحبت كند و بگويد كه سياست «غلبه عرضه بر تقاضا» براي كنترل قيمت‌ها اشتباه بوده و اكنون مي‌خواهيم قيمت ارز را واقعي كنيم. اين كار بهتر از آن است كه با ايجاد فضاي تنشي هم به زندگي مردم زيان وارد و هم درگيري فكري ايجاد كنيم و باعث كاهش اعتماد عمومي و سرمايه اجتماعي شويم.»
هفته گذشته، بازار طلا بسيار تحت تاثير بازار ارز بود تا جايي كه رييس اتحاديه طلا و جواهر نسبت به پيامدهاي عدم كنترل روند دلار به بانك مركزي هشدار داد. در جداول زير روند قيمت‌ها در بازار طلا و سامانه نظارت بر ارز را مي‌بينيد.