امروز مراسم افتتاحيه المپيك جوانان برگزار ميشود
در ستايش برابري و يكپارچگي
علي ولياللهي
افتتاحيههاي مسابقات بزرگ نظير المپيك و جام جهاني هميشه جزو جذابترين قسمت مسابقات بوده. متصديان برگزاري هميشه تلاش ميكنند اوج هنرشان را بگذارند براي افتتاحيه. با كلي آيتم جذاب. آتشبازي و رقص و نورپردازي. دعوت از خوانندگان مشهور جهان. استفاده از نمادهاي تاريخي كشور برگزاركننده تورنمنت. همه اينها باعث ميشود مخاطبان هميشه براي تماشاي چنين مراسم جذابي لحظهشماري كنند. دليل قيمت بالاي بليت افتتاحيهها همين اقبال عمومي است. آدمها دوست دارند در مراسم افتتاحيه شركت كنند. رژه تيمها را ببينند و خلاقيت كارگردانان و گروههاي هنري در مراسم را بستايند. سورپرايز شوند و عكسهاي تاريخي با موبايلشان شكار كنند. آنها حاضرند چندصد دلار هزينه كنند تا بخشي از اين رويداد باشند. رويدادهايي كه معمولا هر چهار سال يكبار برگزار ميشود. در كنار همه اين جذابيتها و زيباييها، يك نقطه سياه هميشگي وجود دارد. اين واقعيت ساده كه همه مردم نميتوانند مراسم را از نزديك ببينند. اگر بخواهيم دقيقتر بگوييم فقط قشر مرفه جامعه وسعشان ميرسد كه بليت افتتاحيه را تهيه كنند. بليتهايي كه بعضا در بازار سياه تا چند برابر قيمت به فروش ميرسند. مردم عادي هميشه مجبور بودهاند از طريقگيرندههاي تلويزيوني جشن و پايكوبي افتتاحيه را نظاره كنند. مثل خيلي از لذتهاي دنيا كه براي بسياري از مردم تنها از طريق عكس و ويدئوي قابل درك است.
سنت برگزاري مراسمات بزرگ ورزشي به همين منوال بوده. از وقتي مسابقات ورزشي به اين شكل حرفهاي و سازماندهي برگزار شده، در روي همين پاشنه چرخيده. اين هم بخشي از نظام سرمايهداري است. همان ضربالمثل قديمي كه ميگويد هرچقدر پول بدهي همان قدر آش ميخوري! اگر پول داري ميتواني مراسم را از نزديك ببيني. نداري، نميتواني. به اعتقاد بسياري از نظريهپردازان اين رويكرد در تعارض با روح ورزش است. اگر پرچم المپيك نمادي از همبستگي همه نژادهاست، اگر قرار است ورزش باعث نزديك شدن مردم به هم شود، اگر براي مدال طلاي المپيك فرقي نميكند كه بر گردن يك سياهپوست بنشيند يا يك اروپايي بور، اگر كسي كه تمام كودكياش در محلههاي خلاف گذشته همچنان شانس دارد كه برنده باشد، پس چرا همين مسابقات خودش ميشود دليل تبعيض طبقاتي بين مردم؟ حضور در مراسمهاي گران ورزشي نشاندهنده قدرت تمكن آدمهاست و بلافاصله جايگاه برخي از افراد را از بقيه جدا ميكند. كسي كه از استاديوم محل برگزاري جشن بيرون ميآيد، با كسي كه از تلويزيون يا روي يوتيوب مراسم را ديده تفاوت دارد.
حالا انگار در آستانه مسابقات المپيك جوانان سال 2018 در بوينسآيرس قرار است تحولي عظيم در نحوه برگزاري مراسم افتتاحيه رخ بدهد. قرار است آن مرز مشخص بين داراها و ندارها از
ميان برود.
قرار است در پايتخت آرژانتين كسي حسرت به دل تماشاي زرق و برق جشن افتتاحيه نماند. قرار است سفرهاي باز شود و هر كس دلش خواست بر سر آن بنشيند. قرار است مراسم افتتاحيه المپيك تابستاني 2018 در فضاي باز و در ميدان اصلي شهر بوينسآيرس برگزار شود. كار عظيمي كه شايد در نگاه اول به دردسرش نيرزد؛ چراكه نياز به هماهنگيهاي فوقالعادهاي در تمام دستگاههاي اجرايي و اداري كشور براي سازماندهي دارد و نياز به برقراري امنيت در آن چندين برابر احساس ميشود. اما اين عمل بيشتر از هر اتفاق ديگري ميتواند نشاندهنده روح المپيك و ورزش باشد. پيامدهاي اجتماعي برگزاري افتتاحيه در ملاء عام بسيار با ارزشتر از چند صد هزار دلاري است كه ميتوانست عايد مسوولان برگرازي شود. همين كه بسياري از مردم احساس كنند در مناسبات اجتماعي جايگاهي دارند و ارزششان صرفا بر مبناي درآمدشان سنجيده نميشود تجربه فوقالعادهاي است. آنها با تمام وجود احساس خواهند كرد كه المپيك براي همه است. ورزش براي همه است.
بوينسآيرس شهري است كه از همان ابتداي پيدايشش با ايده ليبراليسم و بازار آزاد گسترش پيدا كرده. شهري كه در آن قشر متوسط شهري بيشترين درصد ساكنانش را تشكيل ميدهد. اما در برگزاري افتتاحيه المپيك گويا ايده بازار آزاد به فراموشي سپرده شده. همانطور كه «طبقات» به فراموشي سپرده خواهند شد. همانطور كه طبق وعده طراحان افتتاحيه قرار است فراموشي جاذبه زمين نيز اتفاق بيفتد. براي چند ساعت. برنامهاي كه توسط گروه هنري تئاتر Fuerza Bruta و كمپاني Ozono Produccionesبه انجام خواهد رسيد و البته هنوز كسي از آن اطلاعي ندارد و امشب رونمايي خواهد شد. روز 6اكتبر.
روز 6 اكتبر. روزي كه قرار است ميدان اصلي پايتخت آرژانتين با محوريت ستون باستاني «ابليسك» ميزبان 4 هزار ورزشكار از 206 كشور جهان باشد با حضور بلندپايهترين مقامات سياسي كشور ميزبان و ارشدترين مقامات كميته بينالمللي المپيك، قطعا به عنوان يك روز ماندگار در تاريخ ورزش ثبت خواهد شد. سنتشكني آرژانتينيها در روزهايي انجام خواهد شد كه نزديك به سالروز درگذشت اسطوره آزاديخواهي و برابريجويي آنان است. روز نهم اكتبر همان روزي است كه ارنستو چهگوارا مقابل جوخه اعدام قرار گرفت و تيرباران شد. همچنين شروع مسابقات 2 روز قبل از تاريخ تولد يكي ديگر از محبوبترين چهرههاي تاريخ آرژانتين است. مردي كه هنوز عده زيادي او را به خاطر تلاشش جهت فقرزدايي و تكريم طبقه كارگر مياستايند. خوان پرون رييسجمهور سه دوره كشور آرژانتين و پايهگذار پرونيسم. قطعا اگر اين دو شخصيت تاثيرگذار در تاريخ كشور آرژانتين امروز زنده بودند از وقوع چنين رخدادي خرسند ميشدند. آنها استقبال ميكردند كه شعار ملي كشورشان كه ميگويد «در يكپارچگي و آزادي»، لااقل براي برگزاري اين رويداد در حال
تحقق است.
المپيك تابستاني جوانان كه براي ردههاي سني 14 تا 18 سال در بوينسآيرس برگزار ميشود، سومين دوره اين مسابقات به حساب ميآيد. دو دوره قبلي در سنگاپور و نانجينگ برگزار شده و حالا براي اولينبار خارج از آسيا و در امريكاي جنوبي برگزار ميشود. المپيكي كه به گفته طراحانش قرار است بيشتر روي كار فرهنگي متمركز شود تا برنده شدن و مدال گرفتن. جواناني كه در تورنمت حاضر ميشوند ميتوانند در سنين پايين با فرهنگهاي مختلف آشنا شوند و روح المپيك را فرابگيرند. و چه چيزي تاثيرگذارتر از اينكه آنها خودشان را ببينند كه در ميان همه اقشار مردم در حال رژه رفتن هستند؟ ببينند هيچ مرزي وجود ندارد بين آنها و ديگران؟ هيچ ديواري نيست كه آنها را و برخي از مردم را از بقيه متمايز كند؟
قرار است مرز مشخص بين داراها و ندارها از ميان برود. قرار است در پايتخت آرژانتين كسي حسرت به دل تماشاي زرق و برق جشن افتتاحيه نماند. قرار است سفرهاي باز شود و هر كس دلش خواست بر سر آن بنشيند. قرار است مراسم افتتاحيه المپيك تابستاني 2018 در فضاي باز و در ميدان اصلي شهر بوينسآيرس برگزار شود.