ارتشهاي يك نفره
سامان موحديراد
دولتي شدن آفت هر كسب و كاري است و اين آفت كم و بيش گريبان رسانههاي محلي را هم گرفته است. كمتر رسانهاي را مييابيم كه در شهرستانها كار مستقل انجام دهد و همين خم شدنشان به سمت بودجههاي دولتي سازماني اثرگذاري واقعيشان را كم و كمتر كرده است. رسانههاي محلي در حوضه آبريز درياچه اروميه هم از اين گزند در امان نماندهاند و همين نزديكي و دوري آنها به كانون قدرت است كه موضع آنها را نسبت به ماجراي درياچه اروميه مشخص ميكند و از ميزان حساسيت آنها ميكاهد يا بر آن ميافزايد؛ نه حساسيت واقعي و ذاتي درباره پديدهاي كه چهره حيات در اين استانها را در سالهاي آتي دگرگون خواهد كرد. هم از اينروست كه نگرانيهايشان درباره درياچه اروميه نفوذ چنداني در ميان مخاطبانشان ندارد و داستان برايشان در حد يك تسويه حساب سياسي خلاصه ميشود. رسانههاي نزديك به يك نماينده اين روزها و احتمالا تا يك سال آينده كه انتخابات مجلس در پيش است، شمشير انتقاد را بر فعاليتهاي دولت در زمينه احياي درياچه اروميه بستهاند و رسانههاي نزديك به دولتي هم هستند كه چشمشان را بر كاستيهاي موجود در راه احيا بستهاند و هيچ يك به اين فكر نميكنند در خلال اين دعواها نزديك به بيست سال است كه 30 ميليارد مترمكعب از آب درياچه از بين رفته است. نكته عجيبتر اينكه معمولا دركي از ابعاد فاجعه ندارند و با يك شابلن هميشگي به همه مسائل نگاه ميكنند. غافل از اينكه جنس حل مساله در يك مساله محيط زيستي با يك مساله عمراني كاملا متفاوت است. براي مثال مدام سوال ميپرسند پس كي درياچه احيا ميشود؟ بيتوجه به اينكه بيش از سه دهه خودمان كمر به نابودي يك پهنه بزرگ آبي بستهايم و حالا انتظار داريم وقتي ناجوانمردانه به جنگ طبيعت رفتهايم و خاطرش را آزرده كردهايم با اقدامات سريع سه يا چهار ساله آن را به حالت اولش برگرداند كه پر واضح است، خيالي باطل است و ناشي از همان نگاه كوتاهبينانه به رويدادي متفاوت است. البته اوضاع چنان هم كه توصيف شد كاملا بد نيست. برخلاف رسانههاي با وابستگي مالي به جناحهاي قدرت كه كارشان چندان اثربخش نيست در چند سال اخير شاهد فعاليتهاي چهرههاي رسانهاي مستقلي هستيم كه فراگيري شبكههاي اجتماعي منجر به نفوذ بالاي آنها در دل مخاطبان شده است. در واقع اين چهرهها، ارتشهاي يك نفرهاي هستند كه با درك درست از موضوع و ابزارهايي كه در اختيار دارند، توانستهاند نقش موثرتري در آگاهيبخشي نسبت به موضوع درياچه اروميه و خطرات ناشي از نابودي كامل آن به مخاطبان خود بدهند.