با وجود احتكار مصرف‌كنندگان رخ داد
رشد ايراني- عربي نفت
رادين ناصحي
هفته جديد بازارهاي جهاني با رشد قيمت‌هاي نفت آغاز شد. دوشنبه، نگراني از وضعيت عرضه در بازارهاي انرژي در آستانه تحريم نفتي ايران، بهاي طلاي سياه را افزايش داد. رشد نفت، حامي طلا نيز شد تا با توجه به افت شاخص دلار در ساعات ابتدايي روز، طلا جاي رشد بيشتري هم داشته باشد. با اين همه رشد بازارهاي سهام و افزايشي شدن روند شاخص دلار، مانع ورود قابل توجه سرمايه به بازار فلزهاي گرانبها شد. روز گذشته بورس‌هاي جهاني تحت حمايت محرك‌هاي چيني و كاهش دغدغه‌هاي ايتاليايي، رشد كردند.
نوسان نفتي
قيمت نفت روز دوشنبه تحت تاثير نگراني‌هاي بازار نسبت به وضعيت عرضه در آستانه نزديك شدن به زمان اجراي تحريم‌هاي امريكا عليه ايران افزايش يافت. تحريم‌هاي امريكا عليه بخش نفت ايران از چهارم نوامبر آغاز خواهد شد. دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا، تلاش مي‌كند صادرات نفت ايران را به صفر برساند. استيون منوچين، وزير خزانه‌داري امريكا روز يكشنبه به رويترز گفت: براي كشورها دريافت معافيت از تحريم‌هاي نفتي عليه ايران نسبت به دوران دولت اوباما كه كشورهاي متعددي به خصوص در آسيا معافيت دريافت كرده بودند، دشوارتر خواهد بود. (گزارش صفحه 10 را بخوانيد.)
دوشنبه بهاي نفت خام برنت نزديك مرز 80 دلار نوسان داشت. اعضاي اوپك در ماه ژوئن موافقت كردند ميزان عرضه خود را براي جبران اختلالات احتمالي در روند عرضه افزايش دهند. با اين حال سند داخلي اوپك كه به دست رويترز رسيده، نشان مي‌دهد اين گروه به سختي تلاش مي‌كند نفت بيشتري عرضه كند، زيرا افزايش توليد عربستان سعودي تنها افت توليدكنندگان ديگر را جبران كرده است. فاتح بيرول، مدير اجرايي آژانس بين‌المللي انرژي، اظهار كرد: ساير توليدكنندگان ممكن است براي جبران كامل عرضه كمتر از سوي ايران به مشكل برخورد كنند و قيمت نفت افزايش بيشتري پيدا كند. معامله‌گران مي‌گويند: مصرف‌كنندگان نفت با انتظار براي اختلالات در روند عرضه به ذخيره‌سازي اقدام كرده‌اند.
به گفته استفن اينس، مدير معاملات منطقه آسيا اقيانوسيه شركت OANDA، در چين تقاضاي فصلي بالاتر و ذخيره‌سازي روي داده است. در حالي كه امريكا و كشورهاي سازمان توسعه و همكاري اقتصادي نيز در آستانه اختلالات احتمالي عرضه در زمستان امسال به ذخيره‌سازي ادامه مي‌دهند با اين حال مجموع عرضه جهاني نفت در حال حاضر براي تامين تقاضا كافي است. طبق اعلام شركت خدمات انرژي بيكرهيوز، شركت‌هاي حفاري نفت امريكا در هفته منتهي به ۱۹ اكتبر، چهار حلقه به شمار دكل‌هاي حفاري نفت اضافه كرده و مجموع آنها را به ۸۷۳ حلقه رساندند.
بر اساس گزارش رويترز، شمار دكل‌هاي حفاري نفت امريكا معياري براي سنجش توليد آينده است. با افزايش مجدد فعاليت حفاري پس از ماه‌ها ركود، انتظار مي‌رود روند توليد نفت امريكا نيز افزايش پيدا كرده است. علاوه بر اختلالات احتمالي عرضه انتظار مي‌رود ادامه اختلافات تجاري امريكا و چين به تقاضا براي نفت لطمه بزند. بانك «امارات ان بي دي» در يادداشتي اعلام كرد تاثير كامل جنگ تجاري امريكا و چين بر بازار نفت در سال ۲۰۱۹ ملموس خواهد شد و تقاضا براي نفت را به ميزان قابل توجهي كاهش خواهد داد و احتمال بازگشت بازار به مازاد عرضه را تقويت خواهد كرد.
افت و خيز طلا
نفت خام رهبر بازار كالاهاي خام است و از اين رو رشد آن ديگر كالاها را متاثر مي‌كند. دوشنبه، رشد بهاي نفت به فلز زرد كمك كرد. با اين همه، در نيمه دوم روز، رشد بازارهاي سهام و شاخص دلار مانع قدرت گرفتن طلا شد. اونس طلا كه هفته گذشته روي بهاي هزار و 226 دلار ايستاده بود، دوشنبه صبح تا قيمت هزار و 229 دلار هم اوج گرفت. با اين همه در ادامه روز به سوي مرز هزار و 220 دلار حركت كرد. با آنكه طلا دوشنبه قدرت رشد پايداري از خود نشان نداد، چشم‌انداز آن ممكن است با توجه به مسائل جهاني بهتر شود. بر اساس نظرسنجي رويترز، اقتصاددانان با اشاره به جنگ تجاري امريكا و چين و تحكيم سياست پولي انتظار دارند دورنماي رشد اقتصاد جهاني در سال ۲۰۱۹ براي نخستين‌بار تيره شود. تحليلگران اظهار مي‌كنند نگراني‌هاي ژئوپوليتيكي شامل تنش‌ها ميان عربستان سعودي و غرب بر سر كشته شدن جمال خاشقجي، خبرنگار سعودي تحولات مربوط به برگزيت و مشكلات بودجه‌اي ايتاليا، سرمايه‌گذاران را به طلا علاقه‌مند نگه داشته است. طلا در شرايط ابهامات سياسي و اقتصادي به پناهگاه مطمئن دارايي تبديل شده و با افزايش تقاضا براي خريد روبه‌رو مي‌شود.به گفته وانگ تائو، تحليلگر فني رويترز هر اونس طلا براي تحويل فوري ممكن است در پايين مرز ۱۲۳۵ دلار تحكيم شود يا اينكه حمايت در مرز ۱۲۱۷ دلار را شكسته و تا سطح ۱۲۰۸ دلار عقب‌نشيني كند.
روز خوب بورس
در اولين روز هفته ميلادي، بازارهاي سهام تحت حمايت اخبار چيني و ايتاليايي بودند. روز دوشنبه، بورس‌هاي آسيا با خبر تصويب محرك‌هاي جديد براي دومين اقتصاد بزرگ جهان رشد كردند. اين رشد به بورس‌هاي اروپا هم منتقل شد. همزمان كاهش نگراني‌هاي درباره كسري بودجه ايتاليا بورس‌هاي اروپايي را بالاتر كشيد.
روز گذشته، درحالي كه سهام چين براي دومين جلسه متوالي رشد كرد و كمك كرد تاثير تنش‌هاي ژئوپوليتيكي عربستان سعودي، ايتاليا و برگزيت كمرنگ شود، سهام آسيايي افت‌هاي امروز خود را جبران كرد. سهام شركت‌هاي بزرگ چين در شانگهاي ۳.۵ درصد در ابتداي معاملات جهش كرد و با اميد به حمايت پكن از اقتصاد و بازارهاي مالي، به رشد روز جمعه خود ادامه داد. نيكي ژاپن و كوسپي كره‌جنوبي كه در ابتداي معاملات بيش از ۱ درصد سقوط كرده بود، در نهايت ۰.۲ درصد رشد كرد.
جبران دلاري
دوشنبه، شاخص دلار كه پول امريكا را با 6 رقيب عمده بين‌المللي مقايسه مي‌كند، ابتدا افت كرد اما در ادامه روز، افت ساعات ابتدايي جبران شد. در اروپا بيشتر معامله‌گران چشم به نشست روز پنجشنبه بانك مركزي اروپا داشتند.
در شرايطي كه نگاه تحليلگران به نشست روز پنجشنبه بانك مركزي اروپا در خصوص تداوم يا خاتمه دادن به برنامه محرك اقتصادي است، ارزهاي جهاني در مبادلات دوشنبه با تغيير اندكي نسبت به يكديگر مبادله شدند. با افزايش ۰.۱ درصدي ارزش پول ژاپن، هر دلار به ۱۱۲.۶۲ ين رسيد. با اين حال دلار در برابر يوآن و يورو نسبتا بدون تغيير بود به گونه‌اي كه هر دلار به ازاي ۶.۹۳۲۶ يوان و هر يورو به ازاي ۱.۱۵۱۶ دلار مبادله شد. بازدهي اوراق قرضه ۱۰ ساله وزارت خزانه‌داري امريكا نيز در سطح ۳.۱۹ درصد باقي ماند.