سارا معصومي/ ترافيك ديپلماتيك به وين بازگشته است. روزهاي پنجشنبه و جمعه وزراي امور خارجه ايالات متحده، فرانسه و انگلستان خود را به پايتخت اتريش رساندند. نشانه‌هاي دال بر خوشبيني و بدبيني با يكديگر در جدال هستند. مذاكرات در شرايطي وارد پنجمين روز كاري خود شده است كه جمعه پرخبرترين روز پر مذاكره بين‌المللي در چند سال اخير بود. جان كري وزير امور خارجه امريكا ساعاتي پس از ورود به وين و پس از مشورتي كوتاه با تيم مذاكره‌كننده خود به پله كوبرگ آمد و با محمدجواد ظريف وزير امور خارجه كشورمان و كاترين اشتون هماهنگ‌كننده گروه 1+5 ديدار كرد؛ ديداري كه بيش از دو ساعت به درازا انجاميد اما خبرنگاران نه پيش از آغاز و نه پس از پايان آن خبري در خصوص آنچه در پشت درهاي بسته گذشت، نشنيدند. بازار شايعات در پايتخت اتريش بسيار داغ است. هر رفت و آمدي از سوي يكي از مقام‌هاي ارشد كشورهاي حاضر در مذاكرات با ايران مي‌تواند به موجي از گمانه‌زني‌هاي رسانه‌يي بدل شود. حضور جان كري در وين در شرايطي كه تنها 48 ساعت از حضور تيم مذاكره‌كننده ايراني در وين گذشته بود به بهانه‌يي براي پرس و جوهاي رسانه‌يي بدل شد. برخي منابع رسانه‌يي در توجيه اين سفر ادعا مي‌كنند كه وي با بسته‌يي به وين آمده است كه در حقيقت خميرمايه اصلي طرح توافقي است كه مي‌تواند به تحريم‌هاي ايران از يك سو و نگراني غرب در خصوص برنامه هسته‌يي ايران از سوي ديگر پايان دهد. اوايل هفته گذشته بود كه رويترز ادعا كرده بود تيم مذاكره‌كننده امريكايي در جريان ديدار با مقام‌هاي ارشد وزارت امور خارجه ايران در مسقط پايتخت سلطان‌نشين عمان طرحي را به اين كشور ارايه كرده است كه بر اساس آن تعداد سانتريفيوژهاي اين كشور بايد به 4500 مورد محدود شود. اين خبر از سوي وزارت امور خارجه ايران تكذيب شد و البته اين رقم بسيار پايين‌تر از مقداري است كه تهران در حال حاضر در اختيار دارد.
طرح جديدي كه همه از آن سخن مي‌گويند
ورود جان كري، وزير امور خارجه امريكا به وين با گمانه‌زني‌هايي در اين خصوص كه او با طرح جديدي به ميدان آمده است همراه شد. اين در حالي است كه در بازه زماني كمتر از يك هفته تا ضرب‌الاجل 24 نوامبر فرصتي براي ارايه طرحي جديد كه بتوان بر پايه آن كار را پيش برد وجود ندارد بلكه در اين بازه زماني تنها بررسي راهكارهاي متفاوت براي رسيدن به تفاهمي مشترك ممكن است. يك عضو نزديك به تيم مذاكره‌كننده ايران در اين خصوص به «اعتماد» مي‌گويد: در شرايطي كه يكي از طرفين در اين مدت اندك بخواهد طرحي كاملا جديد را روي ميز قرار دهد عملا بايد به پايان مذاكرات فكر كرد. آنچه در اين مذاكرات در جريان است در حقيقت چانه‌زني‌هاي فني و بررسي ريزه‌كاري‌هايي است كه بتواند از سطح اختلاف‌ها كاسته و دو طرف را به هم نزديك‌تر كند.
بسياري از رسانه‌هاي امريكايي از حضور جان كري به عنوان نمايي از شكست يا پيروزي اين مذاكرات خبر دادند. به نظر مي‌رسد با توجه به فضايي كه بسياري از رسانه‌ها در خصوص تمديد مذاكرات ايجاد كرده‌اند جان كري به عنوان عامل تصميم‌گيري كه مي‌تواند مهر پاياني را به عنوان نماينده كشورش بر پاي توافقنامه با ايران بزند، به وين آمد تا سناريو تمديد طولاني مدت يا شكست را تا آن جا كه مي‌تواند دورتر از قبل كند. آنچه در حال حاضر به نظر مي‌رسد قطعيت دارد اين است كه اختلاف‌هاي ايران با 1+5 در خصوص برخي مسائل كه تعداد آن چندان نيست باقي است اما اين تعداد اندك در حقيقت اصلي‌ترين موضوعات را شامل مي‌شوند.
جان كري كه پيش از عزيمت به وين در پاريس با همتاي فرانسوي خود در خصوص مذاكرات هسته‌يي ايران با 1+5 ديدار و گفت‌وگو داشت در همان جا اعلام كرد كه گزينه زمان بيشتر دادن به مذاكرات به شكلي كه در ماه جولاي انجام شد چندان محتمل نيست. البته اين اظهارنظر جان كري به اين معنا نيست كه مذاكرات عملا روز 24 نوامبر به پايان خواهد رسيد و توافقنامه جامع هسته‌يي يا امضا يا شكست مذاكرات اعلام خواهد شد بلكه احتمال به توافق رسيدن بر سر يك چارچوب كلي وجود دارد. در اين خصوص عضو نزديك به تيم مذاكره‌كننده هسته‌يي ايران به «اعتماد» مي‌گويد: توافقنامه جامع هسته‌يي با آنچه كه به عنوان توافقنامه موقت ژنو موسوم به برنامه اقدام مشترك امضا شد كاملا متفاوت است. اين تفاوت محتوايي است بدان معنا كه ما در ماه نوامبر سال گذشته توانستيم توافقنامه موقت را با در نظر گرفتن برخي كليات از نظر فني امضا كرده و سپس بر سر نحوه اجرايي شدن آن تا فاصله زماني يك ماه بعد بحث و تصميم‌گيري كنيم. اما توافقنامه جامع هسته‌يي كه اين بار بايد از دل اين مذاكرات بيرون بيايد نياز به تصميم‌گيري در خصوص جزييات اجراي آن همزمان با نهايي شدن متن دارد. اختلاف‌ها همچنان به قوت خود باقي است اما همزمان تلاش‌ها نيز با جديت تمام ادامه دارد. اين احتمال وجود دارد كه در نتيجه مذاكرات فشرده اين چند روز تفاهم‌هاي كلي به متن توافق تبديل شود.
كري پيش از ديدار با محمد جواد ظريف در اين خصوص گفت: ما در خصوص تمديد صحبت نمي‌كنيم. ما در حال حاضر متمركز بر مذاكره براي رسيدن به توافق هستيم. اين مساله ساده‌يي است كه اميدوارم همگان درك كنند. كري در عين حال تاكيد كرد كه هم ايالات متحده و هم ساير قدرت‌هاي حاضر در اين مذاكرات نگران اختلاف‌هايي هستند كه وجود دارد.
اراده سياسي همه را به وين كشاندژ
صبح روز جمعه در حالي كه حضور جان كري در وين به مهم‌ترين خبر رسانه‌ها بدل شده بود، لوران فابيوس، وزير امور خارجه فرانسه و فيليپ هاموند، وزير امور خارجه انگلستان هم خود را به وين رساندند. در شرايطي كه گفته مي‌شود مذاكرات هسته‌يي ميان ايران و 1+5 به مذاكره دو جانبه ميان ايران و امريكا بدل شده است، وزراي امور خارجه كشورهاي اروپايي حاضر در مذاكرات هم به وين آمدند تا در اين ماراتن هسته‌يي تا 24 نوامبر شركت كنند. در حالي كه گفته مي‌شود فرانسه بيشترين مخالفت‌ها با برنامه هسته‌يي ايران را دارد يك عضو نزديك به تيم مذاكره‌كننده هسته‌يي ايران به «اعتماد» گفت: اروپا در اين موقعيت حساس كه شمارش معكوس براي مذاكرات آغاز شده است بايد طرح و ابتكار عمل‌هايي براي دستيابي به توافق جامع تا موعد مقرر و حل مشكلات باقيمانده ارايه دهد. اروپايي‌ها بايد جدا از حضور در اين مذاكرات به شكل مجزاي از امريكا از ظرفيت‌هاي سياسي، منطقه‌يي و بين‌المللي خود استفاده كنند و به شكل جدي‌تري در روند نهايي مذاكرات حضور داشته باشند.
در حالي كه جان كري، وزير امور خارجه امريكا در مدت زمان حضور در وين از هرگونه اظهارنظر رسمي در خصوص فضاي حاكم بر مذاكرات سر باز زد، همتاهاي انگليسي و فرانسوي او از اين قاعده پيروي نكردند. «فيليپ هاموند» وزير خارجه انگليس كه به محض ورود به وين از وجود اختلاف ميان ايران و 1+5 سخن گفته بود، پس از ديدار با ظريف مجددا گفت كه كماكان «شكاف‌هاي قابل‌توجهي» باقي مانده است. رييس دستگاه ديپلماسي انگلستان در صفحه شخصي خود در شبكه اجتماعي توييتر نوشت كه «هنوز فاصله قابل‌توجهي بين طرفين شركت‌كننده در مذاكرات مربوط به پرونده هسته‌يي ايران وجود دارد و كارشناسان كماكان بحث و بررسي در خصوص اين پرونده را ادامه خواهند داد. »هاموند همچنين اعلام كرد كه وزراي خارجه 1+5 آخر هفته (روز يكشنبه) گرد هم خواهند آمد، خبري كه وزارت خارجه روسيه ساعتي پيش تاييد كرده بود. هاموند همچنين با تكرار سخنان قبلي خود در خصوص لزوم انعطاف‌پذير بودن ايرانيان گفته كه «روشن است كه طرفين مي‌خواهند در مسير رسيدن به توافق تلاش كنند ولي هيچ يك از ما نمي‌خواهيم كه يك توافق بد حاصل شود؛ ما صراحتا اعلام كرده‌ايم كه بايد انعطاف بيشتري از طرف ايرانيان نشان داده شود.» هاموند در تفسير نتايج نشان دادن انعطاف از سوي ايرانيان گفته كه «در عوض ما هم آماده‌ايم مقداري انعطاف نشان دهيم ولي زمان كوتاه است.» رييس دستگاه ديپلماسي انگليس جو حاكم بر مذاكرات را هم مورد ارزيابي قرار داده و تاكيد كرده است كه اين دور از مذاكرات وين «مثبت» بوده و در «جوي بسيار دوستانه» برگزار شده است.
حضور لوران فابيوس مردي كه به عامل مخرب موفقيت در مذاكرات ژنو دو شهرت يافته است در وين به تلاش‌هاي عملي براي كاستن از اختلاف‌ها و رسيدن به توافق نهايي قابل تعبير است. وي كه بيش از ساير وزراي امور خارجه اهل گفت‌وگو با رسانه‌ها است به هنگام ورود به هتل «پله كوبورگ» وين تصريح كرد كه هنوز شكاف‌هايي در مذاكرات وجود دارد و خواستار يك توافق خوب با ايران است. وي در ادامه سخنان كوتاه خود ابراز اميدواري كرد كه ايران از فرصت به دست آمده استفاده كند.
در شرايطي كه برخي منابع خبري تا زمان تنظيم اين گزارش از بازگشت احتمالي وزراي امور خارجه فرانسه و انگلستان به كشورهاي‌شان تا صبح امروز خبر مي‌دهند گفته مي‌شود كه اشتان ماير، وزير خارجه آلمان نيز احتمالاً امروز براي شركت در مذاكرات جامع ميان ايران و 1+5 راهي وين مي‌شود.
زمزمه‌هاي بازگشت ظريف به ايران
ساعاتي پس از حضور جان كري در وين و با آغاز چهارمين روز از مذاكرات هسته‌يي ميان ايران و 1+5، زمزمه‌هايي در خصوص احتمال بازگشت محمد جواد ظريف به ايران و مشورت با پايتخت در خصوص مسائل مطرح شده در اين چند روز به گوش رسيد. اين زمزمه‌ها در سايه طرحي كه برخي رسانه‌هاي غربي ادعا مي‌كردند جان كري و وزراي اروپايي حامل آن بوده‌اند قوت گرفت و ظهر روز جمعه بود كه رسانه‌هاي ايراني به نقل از يك منبع نزديك به تيم مذاكره كننده هسته‌يي ايران اعلام كردند كه احتمالا محمد جواد ظريف براي مشورت و تبادل نظر با مسوولان ارشد كشور به تهران مي‌رود. اين خبر در شرايط زماني اعلام شد كه دو دور مذاكرات ميان وزراي امور خارجه ايران و امريكا با حضور كاترين اشتون انجام شده بود.
اندكي پس از انتشار اين خبر در ميان خبرنگاران و آغاز گمانه زني‌ها در خصوص دلايل سفر ظريف به تهران و تاثير آن بر نتيجه مذاكرات، يك منبع نزديك به تيم مذاكره‌كننده ايراني در اين خصوص گفت: ايران از مسقط تاكنون طرح‌هاي مختلفي را ارايه كرده است. هنوز اين ايده‌ها به مرحله‌يي نرسيده است كه وزير امور خارجه كشورمان آنها را براي مشورت نهايي به تهران ببرد. بنابراين آقاي ظريف فعلا برنامه‌يي براي سفر به تهران نداشته و مذاكرات ادامه خواهد يافت.
تكذيب خبر بازگشت محمد جواد ظريف به تهران در حالي صورت گرفت كه برخي خبرنگاران خارجي مانند لورا روزن، خبرنگار المانيتور در توييتر خود به نقل از برخي منابع ايراني ادعا كردند كه ظريف ابتدا قصد سفر به ايران را داشته است اما به دلايلي سفر خود را لغو كرده و حتي بليت پروازي به سمت تهران هم براي وي مهيا بوده است. مجموع اين خبرها دو سناريو را در خصوص دلايل كنسل شدن سفر محمدجواد ظريف به ايران به ذهن متبادر مي‌كند. براساس سناريوي اول آنچه با حضور جان كري و وزراي امور خارجه انگلستان و فرانسه در ديدار با مقام‌هاي ايراني مطرح شده است قابليت بحث با پايتخت را نداشته و وزير امور خارجه ايران ترجيح داده با ماندن در وين در حقيقت به مذاكرات فشرده خود ادامه دهد. بر اساس سناريوي دوم ماحصل دو روز مذاكره با سه وزير امور خارجه اين پنانسيل را دارد كه با گذشت زمان پخته شده و ظريف در چند روز آينده با دست پرتر و براي تصميم نهايي به تهران برود. خبر بازگشت ظريف به تهران تا ساعت 24 روز جمعه در حالي تاييد شده است كه به گفته يك منبع آگاه، احتمال شكل گرفتن اين سفر در هر لحظه وجود دارد و همه‌چيز به روند پيشرفت مذاكرات بستگي دارد. در شرايطي كه گفته مي‌شود جان كري ديشب وين را به مقصد پاريس ترك كرده و زماني براي بازگشت وي به وين براي ادامه مذاكرات وجود ندارد. يك عضو نزديك به تيم مذاكره‌كننده ايران در پاسخ به اين پرسش كه آيا با رفتن جان كري، محمد جواد ظريف در وين مي‌ماند و به مذاكرات ادامه خواهد داد، گفت: كاترين اشتون طرف مقابل رسمي مذاكره‌كننده به نمايندگي از 1+5 با ايران است و وزير امور خارجه كشورمان تا زماني كه ايشان در وين باشد به مذاكرات تا 24 نوامبر ادامه خواهند داد.
در شرايطي كه سرگئي لاوروف حضور خود در وين را به پيشرفت ملموس در مذاكرات منوط كرده است، خبرهاي رسيده حاكي از اين است كه وي صبح روز يكشنبه به وين خواهد رسيد. سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه در ديدار با سعود الفيصل، وزير خارجه عربستان در مورد روند مذاكرات هسته‌يي ايران براي رسيدن به يك توافق جامع گفت: مذاكره‌كنندگان بايد اراده سياسي لازم براي رسيدن به يك توافق جامع را از خود نشان دهند و همه گزينه‌هاي موجود را روي ميز مذاكره بگذارند. او در ادامه با تاكيد بر اهميت كم و كيف توافق در مورد برنامه هسته‌يي ايران براي روسيه گفت: ما هميشه اعلام كرده‌ايم تنها كيفيت توافق براي‌مان اهميت دارد نه بازه زماني آن. اين در حالي است كه خبرگزاري آلمان نيز از ديدار وگفت‌وگوي روز گذشته جان كري، وزير امور خارجه امريكا با سعود الفيصل همتاي عربستاني‌اش درباره برنامه هسته‌يي ايران در پاريس خبر داد. بر اساس بيانيه وزارت امور خارجه امريكا كه در اختيار خبرگزاري آلمان (د. پ. آ) قرار گرفت دو طرف در اين ديدار كه عصر روز گذشته انجام شد درباره مساله داعش و پيشرفت نيروهاي ائتلاف در مبارزه با داعش و نقش عربستان در اين مساله و برنامه هسته‌يي ايران گفت‌وگو كردند.
دو روز ديگر ايران و 1+5 بايد نتيجه يك سال مذاكره خود را به غرب اطلاع دهند. سناريوهاي متعددي از احتمال تمديد طولاني مدت تا تمديد براي چند روز يا چند هفته در حال حاضر مطرح است. اين در حالي است كه تيم مذاكره‌كننده ايران به كرات و به صراحت اعلام كرده است كه تا اين لحظه كوچك‌ترين صحبتي در خصوص تمديد مذاكرات نكرده و تلاش‌ها براي رسيدن به توافق ادامه دارد. يك عضو نزديك به تيم مذاكره‌كننده ايراني ضمن ابراز خوشبيني به نتيحه اين مذاكرات به «اعتماد» گفت: «زمينه‌هاي اختلاف نظر آنقدر نيست كه دنيا با عدم تفاهم روبه رو شود. در حال حاضر تمام طرفين با جديت به مذاكره ادامه مي‌دهند و هيچ يك از تمديد سخن نگفته‌اند. تا زماني كه اين جديت در تمام طرفين وجود داشته باشد بايد منتظر رسيدن به توافق بود. مساله اينجاست كه تفاهم از دل مذاكرات بيرون مي‌آيد.» هنوز دو روز تا رسيدن به اين تفاهم براي پايان دادن به پرونده‌يي با سابقه 12 ساله زمان باقي است و تيم مذاكره‌كننده ايراني در اين دو روز به تلاش براي احياي حقوق هسته‌يي ايران ادامه خواهد داد.
برنامه‌هاي تيم مذاكره‌كننده ايران در چهارمين روز از مذاكرات
1- ساعت 10: ديدار دوجانبه سيدعباس عراقچي و مجيد تخت روانچي با نماينده چين.
2- ساعت 11: ديدار سه جانبه محمدجواد ظريف با جان كري و كاترين اشتون.
3- ساعت 14: ديدار چهارجانبه محمدجواد ظريف با وزراي امور خارجه انگليس و فرانسه با حضور رييس هيات مذاكره‌كننده آلمان و با حضور كاترين اشتون.
4- ساعت 15: ديدار دو جانبه ظريف و معاونان با فيليپ هاموند، وزير امور خارجه انگلستان
5- ساعت 15:40: ديدار دو جانبه ظريف با لوران فابيوس، وزير امور خارجه فرانسه
6- ساعت 18:30 ديدار سه‌جانبه ظريف با كري و اشتون.
برنامه‌هاي تيم مذاكره‌كننده امريكا در چهارمين روز از مذاكرات
1- 10:30: ديدار دوجانبه جان كري با كاترين اشتون.
2- 11: ديدار سه‌جانبه جان كري با محمدجواد ظريف و كاترين اشتون.
3- 13: ديدار دو جانبه جان كري با وزراي امور خارجه فرانسه و انگلستان
4- 15:30 : ديدار چهارجانبه جان كري با وزراي امور خارجه انگلستان، فرانسه و رييس هيات مذاكره‌كننده آلمان.
5- 16: ديدار 20 دقيقه‌يي جان كري با كاترين اشتون و سپس ديدار دو جانبه با همتاي فرانسوي
6- 5:30: ديدار دو جانبه كاترين اشتون با جان كري
اخبار كوتاه از وين
30 آبان:
21:15 :مرضيه افخم خبرسازي ها مبني بر ارايه طرح و پيشنهاد جديد 1+5 به ايران را تكذيب كرد.
18:30: کری با اشتون و فابیوس مجددا دیدار کرد.
18:22: آژانس: در حال بررسی پیشنهاد ایران برای بازدید از سایت مریوان هستیم.
18:21: پایان دیدار ظریف و هاموند.
17:58: ايتارتاس: ظریف از طریق خط امن پیشنهاد جدید 1+5 را به تهران اطلاع خواهد داد.
17:41: لاوروف احتمالا دوشنبه به وین سفر می‌کند.
17:32: لاوروف و کری از نشست احتمالی وزرای گروه 1+5 خبر دادند.
16:53: مقام ایرانی: ظریف به تهران برنمی‌گردد.
16:09: پایان مذاکرات ظریف، کری و اشتون
15:34: ظریف برای نماز مذاکره با اشتون و کری را متوقف کرد
15:29: یک مقام بلندپایه هیات ایرانی: تیم هسته‌يی برای ادامه رایزنی‌ها در وین می‌ماند
14:32: فابیوس وارد وین شد.
14:08: لاوروف: گفت‌وگوی هسته‌يی با ایران وارد مرحله جدی شده است.
29 آبان
23:06: دیدار سه‌جانبه بین ظریف، اشتون و کری برگزار شد.
22:19: نجفی: برخی کشورها اطلاعاتی نادرست و ساختگی به آژانس ارايه کرده‌اند.
20:55: موگرینی: توافق هسته‌يی آغاز فصلی جدید در روابط ایران و جامعه بین‌المللی خواهد بود.
19:32: معاونان ظریف با همتایان اروپایی خود دیدار کردند.
19:16: لاوروف به وین نمی‌رود.
19:12: مقام بلندپایه ایرانی: طرف‌های مقابل باید به حسن نیت ایران پاسخ دهند.
14:45: نشست سه‌جانبه ظریف، اشتون و برنز در پاله کوبرگ برگزار شد.
14:07: آمانو: ایران توضیحات لازم درباره ادعاهای هسته‌يی را ارايه نمی‌دهد.
12:03: عراقچی با ریابکوف دیدار می‌کند.
8:54: صالحی: هیچ بازرسی ویژه‌يی را از سایت‌های هسته‌يی نمی‌پذیریم.