الگويي براي زائران
حجت‌السلام فخرالدين صابري
پياده روي تا كربلا براي ما مسلمانان، يادآور تاسيس زيارت سيدالشهداء در اربعين و ياران باوفاي ايشان توسط جابربن عبدالله انصاري از صحابي مقرب پيامبر اسلام (ص) است. اقدامي سياسي و فرهنگي براي زنده نگه داشتن ياد و راه حضرت سيدالشهداء. دليل چنين اقدامي هم اين بود كه در آن زمان حاكميت جامعه در دست افرادي نالايق و فاقد شايستگي بود كه با سوء برداشتي كه از اصل ولي امري و ولايت داشتند، به ناحق برمسند حكومت تكيه زده بودند و افكار عمومي را به اين سو سوق داده بودند كه بيعت با آنها؛ به نوعي بيعت با خداست ! به بياني اين افراد از جهالت مردم آن دوران سوءاستفاده مي‌كردند ودر بين افكار عمومي به گونه‌اي عمل مي‌كردند كه مردم تصور كنند، هر شخصي كه در برابر خليفه وقت، مخالفت كند، درحقيقت به جنگ خدا رفته و محارب محسوب مي‌شود. درحقيقت آنها با سوءاستفاده از اين پيغام خداوند خطاب به پيامبر، كه مي‌فرمايد هر كسي كه با تو بيعت كند، در واقع انگار كه با خداوند بيعت كرده است؛ تلاش مي‌كردند تا به جامعه اينگونه القا كنند كه هر مخالفتي با آنها، مخالفت با خداست! طبيعي است كه در چنين جوي، افكار عمومي معترض خلافت ناحق حاكمان وقت آن روزگار نبود. در چنين شرايطي جناب جابربن عبدالله انصاري كه مقبوليتي عام و همه گير داشتند، براي زيارت مرقد شهداي كربلا راهي سفركربلا شدند و در اربعين به آنجا رسيدند. اين سفر باعث شد تا در مسير و هر كوي و برزني كه توقفي داشتند، زماني كه از وي در مورد دليل سفرش سوال شود؛ پاسخ دهد كه شنيده‌ام امام مسلمين را به ناحق و مظلومانه شهيد كرده‌اند و براي همين به زيارت مرقدشان مي‌روم. و وقتي در مورد ديدگاهش نسبت به واقعه كربلا سوال مي‌شد در مورد فلسفه قيام امام حسين (ع) و ايستادگي وي در برابر ظلم و فساد و جور زمامداران سخن مي‌گفت. همين رويه تاثير زيادي داشت براي تنوير افكار عمومي و آغاز اصلاح شرايط آن زمان و پرده برداري از اقدامات مذبوحانه خليفه و حاكمان آن دوران. درحقيقت، همان طور كه حضرت زينب(س) از قسمت شمالي جزيره‌العرب به افشاگري عليه ظلم و جور حاكمان پرداخته بودند، جابربن عبدالله نيز از سوي مدينه و كربلا دست به افشاگري زده بودند. چرا كه معتقد بودند كه ولي امر مسلمين بايد فردي باشد با تقوا و برخوردار از روحيه حفاظت از دين و فردي باشد عادل درحالي كه خليفه آن زمان جهان عرب، فاقد چنين فاكتورهايي بودند و نمي‌توانستند به هيچ عنوان و به هيچ بهانه‌اي ولي امر مسلمين باشند. همين حركت، پايه‌گذاري مراسمي شد كه امروز هم بعد از قرن‌ها، عاشقان آقا ابا عبدالله را به سمت حرمش مي‌كشد و آن را به تجمعي جهاني بدل كرده است. اما گذشته از اهميت و فلسفه اربعين، اين راهپيمايي و سفر جابربن عبدالله انصاري كه هم اينك به همايشي جهاني بدل شده، ثمرات مهمي را براي ما و جهان اسلام به دنبال داشت كه از آن جمله مي‌توان به موارد زير اشاره كرد: 1- زنده نگاه داشتن ياد و خاطره آن زيارت تاريخي
2- دفاع از مظلوم 3 – اثبات ولايت مداري مسلمانان و بالاخره مانوري عظيم در جهان اسلام به منظور حفظ وحدت مسلمانان. برگزاري هر چه باشكوه‌تر اين همايش، در شرايطي كه ابرقدرت‌هاي جهان مانند امريكا، چند سالي است كه شيطنت‌هايي را در كشورهاي اسلامي مثل سوريه و عراق آغاز كرده‌اند، و درشرايطي كه داعش به فرمان موسسان آن، از هيچ گونه تهاجم و بي‌احترامي به مسلمانان ابايي ندارد مي‌تواند تداعي‌گر اتحاد و يكدستي جامعه مسلمين باشد. ضمن اينكه پيام محكمي خواهد بود در برابر تهديدات دشمنان و اينكه مسلمانان به هيچ عنوان از عقايد و اعتقادات خود دست برنمي‌دارند و با قوت و قدرت و اقتداري كه جهان اسلام دارد و اين راهپيمايي نمادي از آن است، جلوي هرگونه تجاوزي را خواهد گرفت. نكته بعدي در راهپيمايي ميليوني اربعين، رونق بحث گردشگري مذهبي با مقصد زيارتي است. هم اينك 38 درصد از آمار گردشگري را، گردشگري با محور مذهب تشكيل مي‌دهد. چنين راهپيمايي عظيم ميليوني و حضور مسلمانان از اقصي نقاط جهان مي‌تواند به نوعي ترويجگر متقابل بحث گردشگري زيارتي و مذهبي براي ايران و ساير كشورهاي همسايه و كشورهاي مسلمان باشد. اميدواريم با درك اهميت اين همايش جهاني ضمن توجه به زواياي مختلف آن، از فيوضات اربعين كه در روايت‌هاي مختلف به آن اشاره شده نيز بهره‌مند شويم.
مديركل ميراث فرهنگي- گردشگري و صنايع دستي استان البرز