پايان بانوي آهنين آلمان

هنگامي كه آنگلا مركل در نوامبر سال 2005 به سمت صدراعظمي آلمان رسيد شايد كمتر كسي اين تصور را داشت كه او بتواند حتي بيش از يك دوره در سمت خود باقي بماند. اما او اكنون 13 سال است كه صدراعظم آلمان است و به صورت قانوني مي‌تواند تا سال 2021 در اين سمت باقي بماند. او اكنون 64سال سن دارد و در پايان دوره خود به سن 67سالگي خواهد رسيد و به نظر مي‌رسد كه ديگر نمي‌خواهد در هيچ انتخابات ديگري شركت كند. مركل را مي‌توان با ثبات‌ترين رهبر اروپا دانست كه با سياست‌هاي خود نه تنها آلمان بلكه اتحاديه اروپا را هدايت كرد. در سخت‌ترين سال‌ها پس از بحران مالي سال 2008 و ركودهاي ويران‌كننده در برخي كشورهاي اتحاديه اروپا مانند يونان، اين سياست‌هاي رياضتي طراحي شده از سوي آلمان بود كه توانست اتحاديه را تا حد زيادي از اين بحران خارج كند. او كه اكنون اعلام كرده از دبيركلي حزب دموكرات مسيحي كناره‌گيري مي‌كند و آخرين دوره‌اي است كه در مسند صدراعظمي آلمان قرار مي‌گيرد، در حال حاضر بسياري نگران آينده آلمان بدون مركل هستند.

مركل مدت طولاني است كه اروپا را فرماندهي مي‌كند و به‌طور موثر اجازه نداده تا در شرايط سخت اين اتحاديه از هم فروبپاشد. نيويورك‌تايمز در گزارشي مي‌نويسد، آلمان مركل نماد ثبات در اتحاديه اروپا بوده است، اما اكنون حتي آلمان نيز در شرايط ناپايدار سياسي قرار گرفته؛ ناپايداري‌اي كه مي‌تواند اين اتحاديه را از درون به فروپاشي برساند.

اعلام مركل براي خروج از دبيركلي حزب دموكرات مسيحي و خروج قطعي او از صدراعظمي آلمان در سال 2021شرايطي نااميد‌كننده را در مركز اتحاديه اروپا ايجاد كرده است. حتي اگر مركل بخواهد كار خود را در سال 2021 به پايان برساند ممكن است نفوذ او نه‌تنها در داخل آلمان بلكه بر ديگر كشورهاي اتحاديه نيز كاهش يابد.

آنگلا مركل اساسا فردي ارزشمند است. زيرا او توانست روياي اتحاديه اروپايي را به معناي واقعي اجرايي كند. او براي تمام اعضاي اتحاديه قابل اعتماد بود و همه مي‌دانستند تا چه حد به آرمان‌هاي اتحاديه پايبند است. او همواره سعي كرده در برابر مانور پوپوليست‌ها و راست‌هاي‌افراطي در اروپا ايستادگي كند. اكنون راست‌هاي افراطي و پوپوليست‌ها در اروپا روز به روز رو به افزايش هستند. از ايتاليا گرفته تا مجارستان و لهستان و حتي در داخل خود آلمان قدرتمند‌تر از گذشته شده‌اند. اما مركل همواره سعي كرده جلوي آنها بايستد و از همه آرمان‌هاي اتحاديه اروپا دفاع كند.

اما اروپايي‌ها نگران آن هستند كه آيا بدون رهبري مانند مركل مي‌توانند با چالشي بزرگ مانند رشد ناسيوناليسم‌در اتحاديه اروپا مقابله كنند؟سياست‌هاي اتحاديه اروپا در چارچوب طيف‌هاي معمول سياسي راست و چپ تعريف شده است و هيچ جايي براي راست‌ها و چپ‌هاي افراطي وجود ندارد و گروه‌هايي مانند راست‌هاي افراطي بريتانيا كه وارد پارلمان اتحاديه اروپا شدند سعي شد تا در بايكوت قرار گيرند، ولي حالا يك به يك اين گروه‌ها به داخل اتحاديه اروپا نزديك مي‌شوند.

جان تكو مدير برنامه اروپا براي صندوق كمك‌هاي مارشال آلمان به نيويورك‌تايمز مي‌گويد: كماكان آلمان ذخيره قدرتمند اتحاديه اروپا است. هرچند كه مركل اشتباهاتي داشته باشد مي‌توانيد كماكان به او اطمينان كنيد حتي اگر او را دوست نداشته باشيد. خانم مركل شخصا معتقد است كه مي‌تواند تا سال 2021 در راس قدرت آلمان باقي بماند اگر اتفاق ناگهاني در داخل اين كشور رخ ندهد.

در حال حاضر انتخابات محلي در آلمان اين نگراني را به وجود آورده كه راست‌هاي افراطي در حال قدرت گرفتن در آلمان هستند. انتخابات ايالت بايرن نشانه جدي آن بود و اين نگراني وجود دارد كه در ساير ايالت‌ها اين اتفاق بار ديگر رخ دهد. اما اين تنها آلمان نيست كه درگير اين شرايط شده است. چند روز پيش خاير بولسنارو برنده رياست‌جمهوري برزيل شد. دونالد ترامپ با افكار پوپوليستي و رويكرد افراطي خود در امريكا حضور دارد. ويكتور اوربان در مجارستان به عنوان يك پوپوليست بزرگ شناخته مي‌شود و در فيليپين نيز رودريگو دوترته محبوب مردم است. اكنون اين نگراني وجود دارد كه مردم در گوشه و كنار جهان به دنبال محدود كردن خود هستند. علاقه‌مندند فردي را انتخاب كنند كه با او احساس قدرت داشته باشند.

در آلمان نيز اين نگراني روز به روز بيشتر مي‌شود كه با سرنوشتي مشابه ساير كشورها در نقاط مختلف جهان مواجه شود. مركل با سياست‌هاي خود در خصوص پذيرش گسترده مهاجران به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت و موجب آن شد تا گروه‌هاي دست راستي قدرت روز افزوني پيدا كنند. او در شرايطي قرار گرفت كه در نهايت مجبور به عقب‌نشيني از سياست‌هاي خود شد تا بتواند در برابر ديگر احزاب و گروه‌هاي دسته راستي موفق باشد. او در انتخابات سراسري سال گذشته مجبور شد تا براي حفظ دولت خود وارد يك ائتلاف بزرگ شود.

اما شخص مركل مي‌داند كه اين ائتلاف هرچند بزرگ اما بسيار شكننده است و تنها مي‌خواهد به عنوان فردي قدرتمند عرصه سياست را ترك كند. شايد در نبود فردي مانند مركل و تضعيف او در اتحاديه اروپا روز به روز احزاب دست راستي افراطي در اروپا قدرتمند‌تر از گذشته به فعاليت خود ادامه دهند.