«ايران‌اينترنشنال» توسط بن‌سلمان تامين مالي مي‌شود
سعيد كمالي‌دهقان| گاردين دريافته است كه يك شبكه تلويزيوني ايراني كه مقر آن در بريتانياست، توسط يك نهاد پنهاني خارجي و شركتي تامين مالي مي‌شود كه ارتباط نزديكي با محمد بن سلمان، وليعهد سعودي دارد. اين افشاگري احتمالا نگراني‌هايي را درباره استقلال عملكرد «ايران‌اينترنشنال» در پي خواهد داشت و اين در حالي است كه نگراني‌ها درباره شبكه‌هاي مرتبط با سعودي كه دفتر مركزي آنها در لندن واقع است، افزايش يافته. يك منبع آگاه به گاردين گفته شاهزاده محمد كه بسياري او را عامل قتل جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار سعودي مي‌دانند، قدرت اصلي پشت «ايران‌اينترنشنال» است. اين شبكه كه پايگاه آن در منطقه «چيزيك» در غرب لندن است، ادعاها درباره دريافت بودجه در خاندان سلطنتي سعودي را رد نكرده است. اين شبكه تلويزيوني پارسال به طور ناگهاني وارد عرصه رسانه در لندن شد. اين مجموعه حدود 100 نيرو دارد كه بيشتر آنها دستمزدي سخاوتمندانه و بالاتر از دستمزدهاي پيشنهادي توسط ديگر فعالان در اين عرصه دريافت مي‌كنند؛ اما همواره درباره منبع مالي خود با ابهام سخن گفته است. ميليون‌ها ايراني در نگراني از سانسورها، شبكه‌هاي ماهواره‌اي را دنبال مي‌كنند و لندن به قطب اصلي اين شبكه‌هاي تبعيدي ايراني تبديل شده است كه از نمونه‌هاي ديگر آن مي‌توان به خدمات فارسي «بي‌بي‌سي» و «من و تو» اشاره كرد. اين منبع آگاه ادعا كرد كه سعود القحطاني، مسوول اطلاع‌رساني وليعهد كه يكي از دو مقام ارشد بركنار شده در ارتباط با پرونده خاشقجي بود، در تامين مالي تلويزيون ايران‌اينترنشنال دست داشته است. اين منبع در اشاره به وليعهد سعودي گفت: «تصوير بزرگ‌تر را در ذهن داشته باشيد كه چطور اين بچه‌ها (عاملان سعودي رسانه) با پول سعي مي‌كنند جهان را از طريق خريدن رسانه تغيير دهند. اين پولي است كه توسط خاندان سعودي تامين شده است.» ايران‌اينترنشنال گفته هرگونه ادعايي مبني بر هرگونه سوءاستفاده، اعمال نفوذ نادرست يا عملكرد غيرمستقل اين رسانه هيچ پايه و اساسي ندارد. عربستان سعودي كه هيچ انتقادي از سلطنت مطلق خود را نمي‌پذيرد- مساله‌اي كه در قتل خاشقجي كاملا مشهود بود- سازمان‌هاي فعال در رسانه به ديگر زبان‌ها را راه‌اندازي مي‌كند كه از آزادي بيان به ويژه درباره ايران سخن بگويند. اسكندر صادقي‌بروجردي، پژوهشگر تاريخ مدرن ايران در دانشگاه آكسفورد گفت: «اگرچه هيچ شكي نيست دولت ايران هم به دليل نبود اعتماد عمومي به رسانه دولتي در پيش آمدن امور اينچنيني مسوول است، اما به نظر مي‌رسد ايران‌اينترنشنال بخشي از برنامه كلي وليعهد در تصميم به موضع‌گيري شديداللحن‌تر عليه ايران بوده كه بي‌شك دولت دونالد ترامپ را نيز تحريك كرده است.» ايران‌اينترنشنال كه شمار زيادي از ايراني‌هاي مقيم خارج از جمله فعالان حقوق بشر را استخدام كرده، درباره عاملان تامين مالي سعودي شبكه به كاركنان اطلاعي نداده و حتي چنين احتمالي را رد كرده است. يكي از كاركنان شبكه گفت: «به من گفتند كه حتي يك ريال سعودي هم در بودجه شبكه نبوده است. اگر مي‌دانستم پول شبكه از عربستان آمده، هرگز به آن نمي‌پيوستم. مي‌توانم بگويم كه ايران‌اينترنشنال اكنون به يك بستر براي شراكت قومي و فرقه‌گرايي تبديل شده است.» اوايل تابستان اين شبكه در پي پخش زنده برنامه گروهك منافق مجاهدين خلق كه براي تغيير نظام در ايران تلاش مي‌كند و ارتباطاتي با عربستان سعودي دارد، مورد انتقاد قرار گرفت. اين گروه كه نام آن تا سال 2012 در فهرست گروه‌هاي تروريستي ايالات متحده بود، مورد توجه جان بولتون، مشاور امنيت ملي امريكا نيز هست. به گفته يكي از كارمندان اين شبكه، محتواي برنامه‌ها به شدت تحت تاثير سرمايه‌گذاران پنهاني آن است كه با پوشش شركت خارجي جزاير كيمن فعاليت مي‌كنند و پوشش خبري گروهك منافق مجاهدين خلق هم يكي از همين نمونه‌هاي اعمال نفوذ سرمايه‌گذاران بر شبكه بود. شركت فراساحلي جزاير كيمن اخيرا به دليل پخش اظهارات سخنگوي گروه مسوول حمله تروريستي در ايران هدف بررسي‌هاي موشكافانه قرار گرفته است. مالك «وولنت مديا» شركتي كه ايران اينترنشنال را اداره مي‌كند، يك تبعه سعودي به نام عادل عبدالكريم است كه روابط ديرينه با عوامل سعودي دارد كه برخي از آنها روابطي نزديك با آل‌سعود دارند كه يكي از آنها عبدالرحمن الراشد از اعضاي هيات‌مديره «گروه بازاريابي و تحقيقات سعودي»، بزرگ‌ترين انتشاراتي خاورميانه است. برخي منابع ادعا كرده‌اند كه راشد كه مدير پيشين شبكه العربيه متعلق به دولت سعودي بوده نيز در عمليات راه‌اندازي و تامين مالي ايران‌اينترنشنال دست داشته است. نبيل الخطيب، مشاور ايران‌اينترنشنال نيز عمدتا به كاركنان به عنوان ناظر شبكه يا نماينده سرمايه‌گذاران معرفي شده است. گفته شده كه شبكه از مليت فلسطيني خطيب براي پنهان كردن منابع مالي سعودي استفاده كرده است. طبق اطلاعات افشا شده، خطيب برنامه‌هاي شبكه براي بررسي نقض حقوق بشر در عربستان سعودي را زير سوال برده و يك‌سري ايده‌ها براي پرداختن به ايران و عربستان سعودي را پيشنهاد داده است. خطيب خود تلاش براي اعمال نفوذ بر تصميم‌گيري‌ها در رابطه با برنامه‌هاي شبكه را رد كرده و گفته مشاور مستقل است كه به شركت‌هاي زيادي در سطح جهاني خدمات مي‌دهد. او ماه گذشته با بلومبرگ همكاري داشته است. به گفته يكي از منابع آگاه، عربستان سعودي مبلغ 250 ميليون دلار (197 ميليون پوند) براي تامين مالي راه‌اندازي «ايران اينترنشنال» هزينه كرده است. يكي از كاركنان سابق اين شبكه گفت كه بسياري از همكارانش در شرايط انتخاب بين بد و بدتر مانده‌اند: «آنها دريافته‌اند كه حقيقت تامين مالي شبكه توسط سعودي‌ها از آنها پنهان شده و در عين حال به دليل نگراني از جريمه خوردن در پي ترك قرارداد، نمي‌توانند استعفا دهند. برخي هم براي ادامه زندگي در لندن به رواديد تحت حمايت شبكه نياز دارند.» گري سيك كه در دوران رياست‌جمهوري كارتر در شوراي امنيت ملي ايالات متحده فعاليت مي‌كرد، گفت كه هم ايران و هم عربستان از رسانه به طور فعالانه در رقابت منطقه‌اي خود استفاده مي‌كنند: «پرس‌تي‌وي ايران سرشار از داستان‌هاي منفي درباره عربستان سعودي است و رسانه‌هاي رسمي و غيررسمي سعودي هم ايران را به عنوان تنها و بزرگ‌ترين منبع بي‌ثباتي و تروريسم در خاورميانه به تصوير مي‌كشند.»
گاردين
ترجمه: ديپلماسي ايران