شبي سخت براي اسراييل در غزه
صابر گل‌عنبري
حدود ساعت 11 يكشنبه شب بود كه خبر بمباران گسترده اهدافي در نوار غزه همه جا پيچيد. خبر خيلي عجيب به نظر مي‌رسيد. چون با تحولات يكي دو هفته پيش در اين منطقه و تفاهمات حاصل شده ميان غزه و تل‌آويو با وساطت مصر و سازمان ملل تعارض جدي داشت. به موجب اين تفاهمات و با وجود مخالفت مصري‌ها، اما موافقت اسراييلي‌ها، قطر هم به غزه سوخت فرستاد و هم 15 ميليون براي حقوق كاركنان آن پرداخت كرد و كمك‌هاي نقدي ديگري نيز به 50 هزار خانواده مستمند در اين منطقه كرد. در سايه اين تحولات مثبت كه حكايت از به حاشيه رفتن گزينه جنگ و كاهش محاصره نوار غزه داشت، خبر بمباران هوايي ديشب غير منتظره بود. پس از تحقيقي فشرده روشن شد كه يك تيم عملياتي اسراييلي براي انجام يك ماموريت فوق سري با يك خودروي ون از مانع مرزي عبور و وارد نوار غزه شده است؛ يك تيم از گردان‌هاي قسام شاخه نظامي حماس به فرماندهي نورالدين در منطقه شرق خان‌يونس در مسير اين ون ظاهر شده و دستور ايست مي‌دهد. به گفته منابع فلسطيني ون هفت سرنشين داشته كه 5 نفر آنها مرد و دو نفر ديگر زن بودند. به گفته منابعي به نظر مي‌رسد از همان لحظات اول نيروهاي حماس متوجه ماجرا مي‌شوند و تلاش مي‌كنند نيروهاي كوماندويي اسراييلي را به دام بيندازند؛ به همين خاطر كمين كرده و تا رسيدن اين نيروها به نقطه‌اي خاص در عمق سه كيلومتري نوار غزه هيچ واكنشي نشان نمي‌دهند. در قسمت جلوي خودرو مرد و زني نشسته بودند كه كاملا مسلط به عربي با لهجه مردم غزه و آشنا به منطقه بودند. به همين خاطر گفته مي‌شود فرمانده حماس در وهله اول تصور مي‌كرد كه آنها «مزدوران فلسطيني» هستند. اندك زماني سخناني ميان اين فرمانده حماس و دو سرنشين «عرب» جلو خودروي ون رد و بدل مي‌شود و نيروهاي قسام قصد بازداشت سرنشينان را داشتند كه در اين لحظه به سمت نيروهاي حماس تيراندازي كرده و نيروي هوايي اسراييل هم به دستور اتاق عمليات كه همه‌چيز را رصد و شنود مي‌كرد، وارد عمل شده و براي تامين بازگشت سالم نيروهاي ويژه اسراييلي اقدام به بمباران گسترده منطقه مي‌كند و مي‌تواند حلقه محاصره اين نيروها را بشكند و راه را براي آنها باز مي‌كند. اما نيروهاي قسام به تعقيب پرداخته و تا نقطه مرزي با آنها درگير مي‌شوند. بامداد روز دوشنبه اويخاي اردعي، سخنگوي ارتش اسراييلي اين روايت را تاييد و گفت كه در جريان عمليات نفوذ به داخل نوار غزه يك افسر كشته و يك افسر ديگر هم زخمي شده است.
وي هيچ اشاره‌اي به هويت اين دو افسر و نوع ماموريت آنها نكرد، اما از شمال و روستاي دروزي‌نشين «حورفيش» خبر رسيد كه خانواده «عرب دروزي» يك افسر عضو ارتش اسراييل در حال تدارك مراسم عزا براي او هستند. اينجا بود كه هويت افسر كشته شده به نام سروان «محمود خيرالدين» لو رفت. وي جانشين يگان كماندويي «سيرت مجلان» (يگان 212) بود. اين يگان جزو يگان‌هاي زبده محسوب مي‌شود و ماموريت آن نابودي اهداف بسيار مهم در عمق سرزميني دشمن است. ديگر افسر زخمي شده هم كه حال وي وخيم گزارش شده باز دروزي و از روستاي عوسفيا است. سخت اشتباه است اگر ماموريت اين تيم امنيتي در ترور دو فرمانده عضو حماس خلاصه شود. درباره ماموريت اين تيم دو احتمال مطرح است. نخست اينكه اين نيروها با اين تجهيزات گسترده و نيروهاي دروزي كه خود عرب بوده و كاملا به لهجه غزه هم مسلط هستند، يا براي ربودن يكي از فرماندهان تراز اول حماس وارد منطقه شده بودند يا براي استقرار در نقطه‌اي (چه بسا منزل يك جاسوس) و انجام ماموريت فوق سري خود. هر دو احتمال هم با هم قابل جمع است. آنچه اين شائبه را تقويت مي‌كند اينكه اتومبيل ون حاوي تجهيزاتي بسيار پيشرفته و بيشتر به يك اتاق عملياتي شبيه بوده است. اين خودرو پس از خروج نيروهاي كماندويي از آن و درگيري با نيروهاي حماس و سپس عقب‌نشيني به وسيله جنگنده‌هاي اسراييلي كاملا منهدم شده است.
تصاوير پخش شده از آن نشانگر وجود تجهيزاتي در آن چون كابل‌هاي برق، مواد غذايي، صندلي متحرك، چادر، پنل‌هاي خورشيدي و لوازم الكترونيك پيشرفته است.
اما اينكه برخي منابع هويت افسر كشته شده را فرمانده تيپ گولاني اعلام كردند، به نظر درست نيست، چون ماهيت اين تيپ با اين نوع ماموريت‌هاي امنيتي سازگار نيست.
به هر حال، اين عمليات شكست خورد و رسانه‌هاي اسراييلي هم ديشب را يكي از سخت‌ترين شب‌هاي ارتش در طول چند سال اخير دانسته و از اين شكست به عنوان يك افتضاح امنيتي ياد مي‌كنند. ليبرمن، وزير جنگ تل‌آويو از مخالفان سرسخت تفاهمات اخير با نوار غزه و كاهش محاصره اين منطقه بود. از اين منظر با توجه به حضور بنيامين نتانياهو در پاريس دور از ذهن هم نيست ليبرمن خواسته باشد با اعزام اين نيروها، فلسطيني‌ها را به واكنش موشكي گسترده تحريك و اين گونه جنگي به راه بيندازد و به اين تفاهمات پايان دهد. اما سطح واكنش طرف فلسطيني از درگيري با كماندوهاي اسراييلي و به شكست كشاندن عمليات آنها فراتر نرفت و هر چند، چند راكت هم به سمت شهرك‌هاي يهودي‌نشين در نزديكي غزه شليك شد، اما محدود بود و گسترده نبود. همچنان كه گفته شد واكنش نيروهاي فلسطيني به ورود كماندوهاي اسراييلي به نوار غزه محدود به درگيري با آنها بود. اما بي‌پاسخ گذاشتن اين عمليات مي‌تواند به نوعي موازنه موجود را برهم بزند و يك نوع ضعف حماس قلمداد شود. از اين رو بعيد نيست اين جنبش بخواهد به اين عمليات اسراييلي‌ها واكنش ديگري هم نشان دهد و حملاتي را انجام دهد. با اين وجود به نظر مي‌رسد كه جنگ به دو دليل عمده گزينه فعلي نخست‌وزير تندرو اسراييل در اين شرايط نيست. يكي اينكه هر نوع جنگي عليه نوار غزه مي‌تواند فشارهاي امريكا بر ايران را به حاشيه برده و نگاه‌ها را متوجه بحراني ديگر كند و بر تلاش‌هاي امريكا در اين زمينه تاثير منفي بگذارد و اين چيزي نيست كه نتانياهو و ترامپ بخواهند. دوم اينكه چنين جنگي مي‌تواند بر روند عادي‌سازي روابط با كشورهاي عربي به ويژه در حوزه عربي خليج فارس تاثير منفي گذاشته و اين روند را متوقف كند. از اين لحاظ، فعلا وقوع جنگ در منطقه غزه بعيد به نظر مي‌رسد، اما نبايد از نظر هم دور داشت كه اين تحولات ميداني است كه احيانا خود را بر طرف‌هاي مختلف تحميل و تصميماتي آني را براي شروع يك جنگ به دنبال دارند.