نگاهي به اعتصاب بازيكنان پرسپوليس
معضل ساماندهي تماشاگران
علي كربلايي
سيدجلال حسيني، كاپيتان باشگاه پرسپوليس درخصوص اعتصاب بازيكنان پرسپوليس گفت كه دليل اين حركت نشان دادن اعتراض به عدم صيانت باشگاه و مسوولان برگزاري بازي با تراكتورسازي از حق ميزباني پرسپوليس است. يكشنبه عصر در حالي 38 هزار نفر در ورزشگاه آزادي حضور داشتند كه 20 هزار نفر آنها از هواداران تيم تراكتورسازي بودند. اين مساله باعث بروز مشكلاتي شد و تنش‌هايي بين هواداران دو‌تيم رخ داد و جو درون زمين كمي به‌هم ريخت. البته در حال حاضر حرف سيدجلال حسيني اين است و هيچ مسوول ديگري تاييد نكرده كه اعتصاب بازيكنان پرسپوليس به اين مساله ربط دارد. اما اگر حرف كاپيتان ارتش سرخ را ملاك قرار دهيم، بايد بگوييم كه اتفاقي جديد و كم‌سابقه در فوتبال ايران رخ داده است؛ اتفاقي كه شايد در پايان به درست شدن سيستم ورود تماشاگران به ورزشگاه منتج شود.
در ابتدا بايد ذكر كنيم كه از اولين بانيان اين مشكل در فوتبال ايران باشگاه‌هاي پرسپوليس و استقلال بوده‌اند. اين تيم‌ها به خاطر طرفداران‌شان كه در سطح كشور پراكنده هستند و در هر شهري طرفدار دارند، استارت اين اتفاق را زدند كه تيم مهمان از تيم ميزبان در ورزشگاه طرفداران بيشتري داشته باشد. به جز در مواردي خاص مانند شهرهاي انزلي، قائم‌شهر، آبادان و تبريز، طرفداران اين دو تيم در شهر ميزبان بيشتر است و اين باعث مي‌شود كه امتياز ميزباني عملا معناي خاصي در فوتبال ايران نداشته باشد. حتي مي‌بينيم كه در داربي‌ها هم اقدام به نصف كردن استاديوم و دادن حق برابر به طرفين مي‌كنند تا باز هم ميزباني تنها يك مساله مجازي باشد و در واقعيت تفاوتي بين ميزبان و مهمان وجود نداشته باشد. با حضور تيم تراكتورسازي تبريز در ليگ برتر، اين مشكل روي ديگري به خودش گرفت. پرسپوليسي‌ها و استقلالي‌ها كه عادت داشتند در خانه هميشه ميزبان تام و تمام باشند و در خانه حريف هم حداقل نيمي از ورزشگاه براي آنها باشد، با اين شرايط روبه‌رو شده‌اند كه در تبريز هيچ جايگاهي به آنها اختصاص داده نمي‌شود و در بازي خانگي هم بايد حداقل نيمي از سكوها را به هواداران تراكتورسازي بدهند. در يكي از بازي‌ها كه پرسپوليسي‌ها سعي كردند جايگاه اضافه به تيم مهمان ندهند شاهد اين بوديم كه شعار معروف «استاديوم خاليه، آذري جا نداره» شنيده شود. اين موضوع نشان‌دهنده اين بود كه هواداران اين تيم هر سكوي خالي در ورزشگاه را حق خودشان مي‌دانستند و اعتقادي به ميزباني و مهماني نداشتند. اين مشكل كم و بيش در سال‌هاي گذشته هم وجود داشت و در اين فصل به خاطر تلاش‌هاي باشگاه استقلال رنگ تازه‌اي به خودش گرفت. استقلالي‌ها كوشيدند تعداد معدودي از صندلي‌هاي ورزشگاه را دراختيار هواداران تراكتورسازي قرار بدهند كه البته بسيار بيشتر از 10درصد بود.
حق 10درصد تيم مهمان يك حق پذيرفته شده در قوانين بين‌المللي است. در ايران اما غالبا 25درصد ظرفيت ورزشگاه به تيم مهمانِ پرطرفدار و گاهي نيز حتي 50درصد ظرفيت ورزشگاه به چنين تيمي اهدا مي‌شود. اما در روز بازي پرسپوليس و تراكتورسازي شاهد بوديم كه هواداران تراكتورسازي با از بين بردن فنس و داربست‌هايي كه براي‌شان درنظر گرفته شده بود جايگاه‌هاي بيشتري را اشغال كردند.
راه‌حل خروج از اين بحران چيست؟ چند حالت ساده وجود دارد تا بتوان به راحتي به آن پايان داد. مي‌دانيم كه بخشي از اين مشكل به علت فقدان سامانه‌هاي شناسايي هوادار است. شما اگر به استاديوم برويد، مامور گيت ورودي نمي‌داند هوادار كدام تيم هستيد. اگر پرچم و نماد واضحي نداشته باشيد، شناسايي شما عملا غيرممكن است. پس در ابتدا بايد حتما طرح آي‌دي كارت هواداري را كليد زد تا طرفداران هر تيم از هم تفكيك شوند.
سپس بايد در تمام استاديوم‌ها جايگاه‌هاي مخصوص تيم مهمان تعبيه شود؛ جايگاه‌هايي كه 10درصد از وسعت ورزشگاه را
در بر مي‌گيرند و ورودي و خروجي مستقلي نسبت به ورودي و خروجي طرفداران تيم ميزبان داشته باشد. اصلاح بليت‌فروشي و هوشمند شدن گيت‌هاي ورودي، ساده‌ترين تدابيري هستند كه مي‌توان با كمك آنها از بروز اين مشكلات جلوگيري كرد تا حق هيچ تيمي ضايع نشود؛ چه تيم‌هاي پرطرفدار مثل استقلال، پرسپوليس و تراكتورسازي و چه تيم‌هاي كم‌طرفدار و بي‌هوادار كه در بازي‌هاي خانگي با اين تيم‌ها عملا مهمان هستند و تحت فشار شديد هواداران تيم رقيب قرار مي‌گيرند. اين معضل كه قدمت آن به اندازه تاريخ برگزاري ليگ در ايران است، مي‌تواند با تدابيري ساده در فصل آينده به فراموشي سپرده شود تا ديگر شاهد تكرار و دوام آن، دست‌كم در ليگ برتر فوتبال ايران، نباشيم.