عليرضا كيانپور
علي لاريجاني سخنراني خود در مراسم 22 بهمن امسال را لغو كرده است. خبري كه در قالب يك اطلاعيه از سوي «بخش اطلاع‌رساني دفتر رييس مجلس شوراي اسلامي» صادر شد و تاكيد داشت به دليل بروز برخي «حواشي مربوط به سخنراني ۲۲ بهمن كرج»، علي لاريجاني برخلاف برنامه اعلام شده، سخنران مراسم چهلمين پيروزي سالگرد انقلاب در استان البرز و شهر كرج نخواهد بود. اطلاعيه‌اي مختصر اما صريح كه نيمي از متن آن، به بازنشر بخشي از سخنان آيت‌الله محمدمهدي حسيني‌همداني، خطيب نماز جمعه كرج و نماينده ولي‌فقيه در استان البرز در يكي از خطبه‌هاي نماز جمعه همين جمعه گذشته كرج، و در مخالفت با سخنراني رييس مجلس در مراسم 22 بهمن اين شهر اختصاص داشت و نيمه دوم متن، به شرح عدم تمايل لاريجاني به حضور در اين مراسم با توجه به حواشي ايجاد شده.
واكنش دفتر لاريجاني به اظهارات حسيني‌همداني
چنانچه در بخش نخست اين اطلاعيه آمده است: «آن‌گونه كه در رسانه‌ها آمده، امام جمعه محترم كرج در خطبه‌هاي روز گذشته (جمعه 12 بهمن‌ماه 97) فرمودند: گويا انتخاب سخنران روز ۲۲ بهمن در كرج از طرف مركز بوده است، عده‌اي به اين انتخاب اعتراض دارند. هفته آينده راجع به اين موضوع بحث مي‌كنيم كه وظيفه ما چه خواهد بود. يك هفته‌اي به دوستان وقت مي‌دهيم، ببينيم تدبيري مي‌انديشند يا خير.» در بخش دوم و پاياني اين اطلاعيه نيز تاكيد شده است: «رييس مجلس بر اساس اصرار جناب آقاي لطفي، قائم‌مقام محترم آيت‌الله جنتي در شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي، سخنراني روز ۲۲ بهمن را پذيرفتند و تصور اين بود كه با آقاي امام جمعه هماهنگي شده است. وقتي مطالب ايشان را شنيدند سخنراني خود را لغو كردند و گفتند: مساله در حدي نيست كه ايشان به شوراي هماهنگي مركز اولتيماتوم يك هفته‌اي بدهند. امروز كشور به وحدت نياز دارد و مخصوصا راهپيمايي ۲۲ بهمن بايستي مظهر وفاق در كشور باشد. آقاي امام جمعه، خودشان سخنراني نمايند يا از هر كسي كه مطلوب‌شان هست، دعوت نمايند.»
واكنش وب‌سايت حسيني‌همداني به اطلاعيه دفتر لاريجاني
اطلاعيه دفتر رييس مجلس البته همان ساعات اوليه صبح ديروز روي خط خبرگزاري مجلس شوراي اسلامي موسوم به «خانه ملت» رفت و پس از آن، تقريبا در تمامي خبرگزاري‌ها و پايگاه‌هاي خبري نيز بازنشر شد اما نه‌تنها با پاسخ يا واكنشي از سوي دفتر خطيب نماز جمعه كرج مواجه نشد و پايگاه اطلاع‌رساني امام‌جمعه كرج توضيح اضافه‌اي درباره نحوه موضع‌گيري حسيني‌همداني ارايه نكرد، بلكه اين وب‌سايت با انتشار يكي، دو پوستر و فوتوتيتر همچنان بر مواضع خطيب نمازجمعه كرج تاكيد كرد. چنانچه پايگاه اطلاع‌رساني آيت‌الله حسيني‌همداني موسوم به «emamjomekaraj.ir» كه خبر خطبه‌هاي نماز جمعه اخير اين شهر را همان روز و با تيتر «۲۲ بهمن جشن انقلاب است، سخنران اين مراسم بايد انقلابي باشد» منتشر كرده بود، روز گذشته با تهيه چند طرح گرافيكي اقدام به بازنشر چند‌باره آن چند جمله حساسيت‌انگيز حسيني‌همداني كرد و بر اين اساس نوشت: «امام‌جمعه كرج با انتقاد از سخنران مراسم ۲۲ بهمن در كرج گفت: تومارهايي اعتراضي نسبت به سخنران ۲۲ بهمن نوشته شده. اعتراضي كه دوستان دارند اعتراض بجايي است. البته اين دعوت متوجه خود استان نيست. درباره اصل اين موضوع هفته آينده صحبت خواهم كرد كه وظيفه ما چه خواهد بود، اما يك هفته فرصت مي‌دهيم كه ببينيم دوستان تدبير مي‌كنند يا نه! ما مي‌خواهيم كاري انقلابي انجام دهيم پس بايد تمام شؤونش رعايت شود. ان‌شاءالله ملاحظه كنند و هزينه براي استان و منطقه و كشور درست نكنند.»
طبيعتا اينكه سخنراني رييس اصولگراي مجلس در مراسم 22 بهمن، از سوي گروهي كه امام جمعه كرج آنها را دوستان خود خطاب قرار كرده، تحمل نمي‌شود و شخص امام جمعه نيز اين اعتراض‌ها را «بجا» و وارد مي‌داند، موضوع كم‌اهميتي نيست. همين طور، اينكه به زعم حسيني همداني و دوستان‌شان، سخنراني چهره‌اي همچون علي لاريجاني ممكن است شؤونات را به‌خطر انداخته و فراتر از آن، هزينه‌هايي براي استان، منطقه و كشور ايجاد كند. با اين همه اما اين نخستين بار نيست كه علي لاريجاني اين‌چنين ازسوي طيف‌ها و چهره‌هايي كه لااقل زماني حامي و همراهش بودند، مورد بي‌مهري قرار مي‌گيرد.
چگونه لاريجاني از چشم پايداري‌ها افتاد؟
لاريجاني چهره‌اي ناآشنا و فردي بيگانه در حاكميت نيست. برعكس چنان آشناست كه شايد اشاره به سوابق سياسي و مديريتي‌اش پيش از دوره 11 ساله رياست قوه مقننه، اضافه‌گويي و تكرار مكررات باشد. لاريجاني كه پس از سال‌ها حضور در سطح معاون وزير در چند وزارتخانه كليدي، در مقطعي حساس در دولت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني، جانشين سيدمحمد خاتمي در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي شد، سپس با حكم رهبري، 10 سال رييس صدا و سيما بود و پس از آن، بار ديگر با حكم ديگر رهبري و به عنوان نماينده ايشان به شوراي عالي امنيت ملي رفت تا دوران 26 ماهه حضورش در اين شورا را به عنوان دبير پشت سر بگذارد، همواره به عنوان سياستمداري محافظه‌كار، كاربلد و متعهد مطرح بوده است. با اين همه اما در اين چند ساله اخير، احتمالا به‌دليل اتخاذ مواضع اعتدالي و عقلايي در مباحث سياسي و به‌خصوص بين‌المللي، بدجور از چشم طيفي خاص از اصولگرايان و همراهان سال‌هاي نه‌چندان دور خود افتاده است.
اين تغيير جايگاه لاريجاني در ميان اصولگرايان البته در زمان بررسي برجام در واپسين سال مجلس نهم، اين‌چنين علني شد. درواقع گروهي از اصولگرايان - به‌ويژه طيفي كه معمولا به عنوان اعضاي جبهه پايداري يا سياسيون نزديك به اين تشكيلات اصولگرا شناخته مي‌شوند - از همان سال‌هاي ابتدايي دولت حسن روحاني دشمني خود را با لاريجاني، عيان و شمشيرهاي‌شان را مقابل چشمان او عريان كردند. به نحوي كه شايد بتوان ماجراي تصويب طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت در اجراي برجام» در آخرين سال مجلس نهم را كه ازقضا توسط پايداري‌هاي دوره نهمي تهيه شده بود، بزنگاه اصلي علني شدن دشمني‌هاي اين طيف خاص از اصولگرايان با علي لاريجاني عنوان كرد. ماجرايي كه پايداري‌ها آن را با كليد واژه «تصويب 20 دقيقه‌اي برجام» به شدت مورد هجمه قرار داده و هنوز هم به هر بهانه بر آن «20 دقيقه جنجالي» انگشت مي‌گذارند تا مگر لاريجاني، روحاني، دولت و مجلس را تحت فشار قرار دهند.
لاريجاني و احمدي‌نژاد در يك «يكشنبه سياه»
هر چند حتي اگر مقطع حساس تصويب برجام در مجلس نهم را به عنوان نقطه اوج عداوت پايداري‌ها با لاريجاني بپذيريم، بايد بگوييم كه احتمالا نقطه شروع اين درگيري شديد و صريح سياسي، چند سال پيش از آن «20 دقيقه نفس‌گير» و در روزي رقم خورد كه از آن به عنوان «يكشنبه سياه پارلمان» ياد مي‌شود. زماني كه مجلس اصولگراي وقت، استيضاح وزير كار دولت احمدي‌نژاد را در دستوركار داشت اما جلسه استيضاح عبدالرضا شيخ‌الاسلامي، به محكمه خانواده لاريجاني تبديل شد و نقش اول يا به تعبيري، دادستان اين دادگاه عجيب كسي نبود جز محمود احمدي‌نژاد. جلسه‌اي كه ازقضا در روز 15 بهمن‌ماه سال 91، يعني تنها چند روز پيش از برگزاري مراسم 22 بهمن‌ماه آن سال برگزار شد و اگر چه درنهايت 192 نفر از نمايندگان حاضر در صحن به استيضاح شيخ‌الاسلامي راي دادند و تلويحا از لاريجاني در مقابل اتهام‌زني‌هاي احمدي‌نژاد حمايت كردند اما در كنار 24 نماينده با راي ممتنع، 56 نماينده نيز به استيضاح راي مخالف دادند. گروهي كه تقريبا معادل تعداد اعضاي فراكسيون اصولگرايان مجلس نهم به رياست غلامعلي حدادعادل و عضويت نماينده نزديك به جبهه پايداري بودند و در ادامه همين اقليت تاثيرگذار در هر فرصت خود را مقابل لاريجاني قرار دادند و او را تحت فشار گذاشتند.
از 22 بهمن 91 تا 22 بهمن 97
رويداد اصلي در راستاي حملات پايداري‌ها عليه لاريجاني اما نه در آن يكشنبه سياه، بلكه چند روز پس از آن، يعني درست در مراسم 22 بهمن در شهر قم رقم خورد. زماني كه لاريجاني شبيه به حالا كه قرار است سخنران اصلي مراسم 22 بهمن كرج باشد، قرار بود در مراسمي مشابه در صحن حرم حضرت معصومه(س) شهر مذهبي قم، يعني شهري كه حوزه انتخابيه‌اش نيز محسوب مي‌شد، به مناسبت فرارسيدن سالگرد پيروزي انقلاب سخنراني كند اما نه‌تنها با شعارهاي عليه خود مواجه شد، بلكه در ادامه هدف «مهر» و «كفش» برخي شعاردهندگان نيز قرار گرفت. آن غائله البته برخلاف بسياري از موارد مشابه مسكوت نماند و گزارشي مفصل از شرح آنچه در 22 بهمن‌ماه 91 در قم رقم خورد، به تصويب مجلس وقت رسيد و جهت رسيدگي به قوه قضاييه نيز ارجاع شد. حالا اما اگر چه لاريجاني با لغو سخنراني خود در مراسم 22 بهمن‌ماه 97 در كرج، اين بار مانع از تكرار ديگر باره اين اتفاق شده اما با توجه به تكرار اين دست رويدادها در ماه‌ها و سال‌هاي پس از 22 بهمن 91 تاكنون، بعيد است كه در آينده ديگر شاهد تكرار مكرر اين مسائل نباشيم.